Page 52 - İktisadi Kalkınma Vakfı Dergisi - Temmuz - Ağustos 2012

Ü L K E L E R D O S Y A S I
52
19
65
lı ekonomik büyüme gösteren Asya’nın kaplan ekonomileri
ile özdeşleştirilmesine rağmen, 2008 yılında ABD’deki gay-
rimenkul piyasasında başlayarak etkisi tüm dünyaya yayılan
küresel ekonomik krizden en çok etkilenen ülkeler arasında
yer almış ve adı Avrupa’nın“problemli çocukları”PIIGS
4
ülke-
leri içerisinde anılmaya başlanmıştır.
1990’
lı yılların ikinci yarısından 2007 yılına kadar İr-
landa ekonomisi hızla büyümüştür. İrlanda’nın gösterdi-
ği hızlı ekonomik büyümeyi iki dönemde incelemek müm-
kün: 1990’lı yılların ikinci yarısından 2002 yılına kadar olan
ilk dönemde, ekonomik bakımdan diğer AT/AB ülkelerini ge-
riden izleyen İrlanda’da büyüme Birlik’teki diğer ülkelerin re-
fah düzeyine erişme şeklinde olmuştur. İrlanda ekonomisi-
nin yılda yaklaşık yüzde 6,5 oranında büyüdüğü bu dönem-
de, büyümede etkili olan faktörleri İrlanda’daki nüfus artı-
şıyla iş gücü piyasasına katılan nüfusun artması, çalışan nü-
fusun eğitim seviyesinin artmasıyla birlikte verimin artma-
sı, AB Tek Pazarı sayesinde İrlanda’nın doğrudan yabancı ya-
tırım çekmeye başlaması ve ihracatın artması olarak sırala-
mak mümkündür. 2002 ve 2007 yılları arasındaki ikinci dö-
nemde ise İrlanda ekonomisi bir önceki dönemin aksine kre-
di genişlemesi ve İrlandalı hane halkı borçluluk oranının gi-
derek yükselmesine dayalı olarak hızla büyümeye devam et-
miştir. Kredi genişlemesi, konut başta olmak üzere gayri-
menkul yatırımına yönlendirilirken, küresel mali kriz sonu-
cu konut balonunun patlamasıyla konut fiyatları dibe vur-
muş ve bankalar da milyarlarca Avro zarar etmiştir. İrlanda,
ABD’de yatırım bankası Lehman Brothers’ın batmasıyla baş-
layan krizin Batı Avrupa’da vurduğu ilk ülke olmuştur. İrlan-
da ekonomisi 2008 yılında daralamaya girmiştir.
İrlanda’nın 21 Kasım 2010’da AB, Avro Alanı ve Ulus-
lararası Para Fonu’na kurtarma paketi için başvurmasının ar-
dından, Avrupa Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası (AMB)
ve Uluslararası Para Fonu İrlanda’ya 2010-2013 dönemi için
85
milyar Avro tutarında bir kurtarma paketi verilmesine
karar verilmiştir. Kurtarma paketi, tartışmaların ardından
Aralık 2010’da İrlanda Parlamentosu’nun alt kanadı Dáil’de
onaylanmıştır. Hükümetin kabul ettiği kemer sıkma önlem-
leri kamuoyunun tepkisine yol açarken, İrlanda’da ekonomik
kriz siyasi krizi de beraberinde getirmiştir. İrlanda’nın için-
de bulunduğu krizden Maliye Bakanı olduğu dönemde gay-
rimenkul balonu oluşmasına göz yuman ve mali krizi doğ-
ru yönetemediği için ülkenin durumundan sorumlu tutulan
Başbakan Brian Cowen halkın tepkisi nedeniyle partisi
Fian-
na Fáil
in başkanlığından istifa etmek ve erken seçime git-
me kararı almak zorunda kalmıştır. 25 Şubat’ta yapılan er-
ken seçimlerde
Fianna Fáil
tarihinin en büyük yenilgisine uğ-
rarken, ana muhalefet partisi
Fine Gael
seçimlerden zafer-
le çıkmış ve İrlanda’nın yeni Başbakanı, kurtarma paketinin
şartlarının yeniden müzakere edilmesi gerektiğini savunan
Enda Kenny olmuştur.
4
PIIGS”kısaltması, Avro Alanı
borçlanma krizinden en fazla etkilenen
ülkeler olan Portekiz, İrlanda, İspanya
veYunanistan için kullanılmaktadır.