17
Borç sorunu yaşayan ülkelerin kaçınılmaz olarak uygulamaya çalıştıkları
ekonomik programlar iki ucu keskin bıçak gibi. Bu programların uygulanmaması
halinde ileriki dönmelerde kamu açığının ve borç sorunlarının artmasının
ülkeleri iflasa götürmesi muhtemel iken, bu programlarda öngörülen bütçe
kısıtlamaları ve kamu harcamalarında kesinti halkın tepkisini çekiyor.
AVRO KRİZİ
VE AB’NİN GELECEĞİ
Sema Gençay Çapanoğlu,
İKV Uzmanı
AVRO KRİZİ, NEREDEN NEREYE
Tıpkı bir hastalığın veya çevresel bir etkenin, bağışıklık siste-
mi zayıf bireylerde başka hastalıkları tetiklemesi ve ortaya çıkarma-
sı gibi, 2008-2009 yıllarında ABD’de yaşanan finansal krizden sonra
Avro Alanı’nda mali yapısı zayıf ülkelerde de borç krizi ortaya çıktı. Önce
Yunanistan’da patlak veren borç krizi kısa sürede diğer Avro Alanı ül-
kelerini de etkiledi. Global krizin yarattığı ekonomik yavaşlamayla bir-
likte büyümenin de yavaşlaması ve vergi gelirlerinde azalma, ülkele-
rin kamu borçlarının artması ve bunun sürdürülemez hale gelmesi so-
nucunu doğurdu. Yunanistan’ın borcuna karşılık uluslararası piyasalar-
da işlem gören tahvillerine yatırımcıların talep ettiği faiz oranının gi-
derek artması ülkenin borçlarının daha da artmasına sebep oldu ve if-
lasın eşiğine geldi. Ülke, AB ve Avrupa Merkez Bankası’nın desteği ile
kurtarma programına tabi olmak zorunda kaldı. AB’den aldığı yardım
karşılığında önemli bütçe kesintileri ve çeşitli reformlar içeren bir prog-
ram uygulamayı taahhüt etti. Benzer şekilde, Yunanistan’ı takiben Porte-
kiz, İrlanda, İtalya ve İspanya da borç sorunu yaşayan ülkeler arasına gir-
diler ve ekonomik programlar doğrultusunda kemer sıkma önlemleri uy-
gulamaya başladılar.
Ancak, borç sorunu yaşayan ülkelerin kaçınılmaz olarak uygulama-
ya çalıştıkları ekonomik programlar iki ucu keskin bıçak gibi. Bu program-
ların uygulanmaması halinde ileriki dönmelerde kamu açığının ve borç
sorunlarının artmasının ülkeleri iflasa götürmesi muhtemelken, bu prog-
ramlarda öngörülen bütçe kısıtlamaları ve kamu harcamalarında kesinti
halkın tepkisini çekiyor. Uygulanan politikaların getirdiği artan işsizlik ve
hayat standartlarının düşmesi sonucu bireylerin, salt kendilerinin yarat-
madığı sorunların yükünü ve sorumluluğunu taşımaları onlara ağır geldi.
Ekonomik kriz birtakım siyasi ve sosyal sonuçlar da doğurdu.
