İktisadi Kalkınma Vakfı Dergisi // Şubat 2023

68 İKTİSADİ KALKINMA VAKFI DERGİSİ Siber suçlar ve siber güvensizlik, çağımızın en önemli tehditlerinden... BRÜKSEL’DEN BAKINCA olursak, insanoğlunun sonunu dahi getirebilecek bir tehdit söz konusu olacak. Büyük ölçekli kontrolsüz göç de bu ana başlığın bir sayfası. Bir diğer kategori ise bir ölçüde teknoloji ile bağlantılı. Siber suçlar ve siber güvensizlik. Bunlarla başa çıkmak da zor. Bu örnekleri daha fazla uzatmaya gerek yok, ne demek istediğimi anlata- bildiğimkanısındayım. Zaten risk listesi hazırlarken, geniş listede hemen herkes mutabık. Ama cevabı verilemeyen bir soru var. HazırlıklıOlmakSahidenMümkünMü? Sonuç olarak, mevcut şoklar ve yeni kriz riski katlanarak artıyor. Dünya bir düşük büyüme, düşük yatırım ve düşük iş birliği döneminin eşiğinde. Ekonomik kriz ve salgın, toplumların sağlık ve eği- tim gibi alanlarda biriktirdikleri yılların kazanımlarını yıpratıyor, eritiyor. Fakir • ve zengin ülkeler arasındaki fark daha da açılıyor. Bunlara ekolojik, jeo-stra- tejik çöküşleri de eklersek, küresel is- tikrar ve güvenliği sağlamak giderek zorlaşıyor. Böyle bir ortamda, sadece mevcut görünür krizi çözmeye yönelik bütüncül olmayan ve kısa vadeli yaklaşımlar ise uzun vadede kısır döngülere yol açabilir. Tabii ki her krizin kendine has çö- züm yolları vardır ama iyi incelenir- se tüm krizlerde işe yarayacak birçok ortak eksen ve ilke de bulunabilir. Bu anlamda, risk tanımlama ve öngörme kapasitesinin artırılması, saptanan za- yıflıkların giderilmesi ve kritik sistem- lerin geliştirilmesi gibi konulara yatırım yapılması ilk aklıma gelenler. Evet, %100 hazırlıklı olmak müm- kün olmayabilir ama çoklu krizlerle aynı anda başa çıkmamızı sağlayacak bir kri- tik hazırlık düzeyine ulaşmak pekâlâ mümkün.