87 / 92
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI DERGİSİ
85
Mikro Bakış Açısı
Makro bakış açısı olaylara çok
yukarıdan, genel görünüm itibarıyla
bakar; rakamsal değerlendirmeler-
de de ortalamaları kullanır. Makro
değerlendirmeler gereklidir; makro
karar alıcılar için ana doğrultuyu
belirlemekte yararlı bir araçtır. Öte
yandan, makro görünüm, mikro ka-
rar alıcılar yani firmalar açısından da
önemlidir, içinde çalıştıkları ortamın
çerçevesini çizen bir veridir. Bu veri
setinde, doğru kararlarla doğru işler
yapılabilir. Yani, olumsuz bir makro
çerçevede dahi başarılı firmalar çı-
kabilir. Şunu söylemek istiyorum: Makro
koşullar tabii ki son derece önemli
ve belirleyicidir; ama tek tek firma-
ların bu veri seti değişsin, biri gelsin
de değiştirsin diye hiç bir şey yap-
madan beklemesine de gerek yok-
tur. Kusurların başkaları tarafından
düzeltilmesini beklemektense, bu
kusurlu koşullarda başka ne yapabili-
rim, başarılı olan diğer firmalar neler
yapıyor sorusu ile başlayıp “kendini
değiştirmek” olumsuz çerçeveyi aş-
manın çaresi olabilir. Firmalarımız
bu konuda biraz geride kalmış du-
rumdalar. TEPAV Direktörü Profesör
Güven Sak güzel bir isim koymuş bu
duruma, “tecessüs noksanlığı” diyor,
yani merak eksikliği.
Evet, çoğu küçük boy olan firma-
larımızın öz sermaye yetersizliği, fi-
nansmana erişim gibi -aslında tüm
ülkelerde bulunan- sorunları var. Ben
buna bir de değer zinciri haritamızla
çok yakından ilgili bir başka kavramı
eklemek istiyorum: Uluslararasılaş-
tırma. “
Internationalisation
” karşılığı
kullanıyoruz. Söylemesi zor bir ke-
lime ama daha iyisini bulana kadar
kullanacağız. Orada da eksiklikleri-
miz var.
Uluslararasılaştırma “firmanın
operasyonlarının dışa yönelik olarak
gelişmesi” ya da firmanın uluslarara-
sı operasyonlara katılımının artırıl-
ması” olarak ifade edilebilir.
(Birçok başka şeyin yanısıra) KO-
Bİ’lerimizi uluslararasılaştırma anla-
yışımızı ve destekleme metotlarımızı
da gözden geçirmemiz gerek.
Kavram bize de yabancı değil;
ama bizde dışa açılım denilince daha
çok ihracat faaliyetleri akla geliyor.
Oysa uluslararasılaştırma sadece dı-
şarıya mal satmak olarak değil, çok
boyutlu bir süreç olarak kabul edil-
meli; dışa doğru atılan adımların yanı
sıra iç pazardaki bazı faaliyetler de
uluslarasılaştırma kavramı içinde
düşünülmelidir.
Uzun yıllar boyunca çok uluslu
büyük firmaların ilgi alanında oldu-
ğu kabul edilen bu konu, son on yıl
içinde hızla ve giderek artan biçimde
KOBİ’leri de ilgilendirir hale gelmiş;
çok uluslu şirketler için geliştirilen
sorun tanımlamaları, tepki ve uyum
sağlama teorileri ile çözüm önerileri
ise KOBİ’lerin durumlarını açıkla-
makta ve onlara yol göstermekte ye-
tersiz kalmıştır.
Sorunun Adı:
Uluslararasılaşma; Çözümün
Adı: O da Uluslararasılaşma
Küreselleşme öyle bir etki yarat-
mıştır ki, KOBİ’lerin içinde kendi-
lerini rahat hissederek iş yaptıkları
(öte yandan da bir anlamda “izole
oldukları”) - “yerel” dediğimiz - coğ-
rafi ortam dünyanın her köşesinden
farklı aktörlere ve kurallara açık hale
gelmiş; bir başka deyişle, firmalar
yerel kalmış ama iş yaptıkları ortam
Şekil 2.
Uluslararasılaşma Hattı ve KOBİ’ler
Uluslararasılaşmış sınırı
İstemesek de hızla aşağı inip“yerel”alanlarımıza ulaşacaktır.
Uluslararasılaşmaya en yakın KOBİ’ler
Uluslararasılaşmış iş ortamı