İktisadi Kalkınma Vakfı Dergisi // Ocak 2014

İKTİSADİ KALKINMA VAKFI DERGİSİ

114

AVRUPAL I TÜRKLER

maları şüphesiz, o ülkenin kültürüne

uyum sağlamalarını kolaylaştırıyor.

Türklerin Avrupa kıtasına gelişi-

nin, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulu-

şundan çok daha öncelere uzandığı

bir gerçek. Tarihçi Rafael Steinberg ve

Sara Leis’in “Kavşaktaki Din” ሺ

Re-

ligion at the Crossroads

ሻ kitabında

belirttikleri gibi, “Türkler Avrupa’ya

yerleşmek için gelmişti”. 12ͻͻ yılın-

da kurulan Osmanlı Devleti, yüzyıllar

boyunca Balkanlar’daki egemenliğini

sürdürmüş; Türk kültürünü, adetlerini

ve dilini farklı coğrafyalara taşımıştır.

Hâlihazırda Balkan ülkelerinde yaşa-

yan Osmanlı mirasçısı Türkler, Avru-

pa’daki Türk varlığının birer kanıtıdır.

Bulgaristan, Yunanistan, Romanya ve

eski Yugoslavya ülkelerinin vatandaşı

olan Türkler, yaşadıkları ülkelerin kül-

türünü zenginleştirmektedir.

Yakın geçmişteki göç dalgaları-

na inceleyecek olursak, İkinci Dünya

Savaşı sonrası ağır zarara uğrayan

Avrupa ülkeleri, ekonomilerini iyileş-

tirmek amacıyla yabancı iş gücü ara-

yışına girmişlerdi. Bu amaçla, Türkiye

ile çeşitli Avrupa ülkeleri arasında

ikili anlaşmalar imzalandı. İlk olarak

Almanya ile 1ͻ61 yılında imzalanan

ikili anlaşma gereğince, Türk işçileri

konuk işçi ሺ

Gastarbeiter

ሻ sıfatıyla Al-

manya’ya yerleştiler. Gidenlerin çoğu

ailelerini arkalarında bıraktılar. An-

laşmaya göre ilk yılın sonunda Türki-

ye’ye döneceklerdi; ancak çoğu Avru-

pa’da yaşamaya alışmıştı, dolayısıyla

geri dönmediler. 1ͻ͹3 petrol kriziyle

birlikte Avrupa ülkeleri işçi alımları-

nı durdurdu ve çalışanları yurtlarına

dönmeye teşvik etti. Kriz sonrasında

çıkarılan yeni mevzuatlar çerçevesin-

de, geride kalan aileler de Avrupa’ya

yerleşti, böylelikle Türkler yaşadıkları

ülkede varlıklarını daha da hissettir-

diler. AB ülkelerinde yaşayan Türk va-

tandaşlarına bilim, sanat, spor, eğitim,

politika, sağlık ve girişimcilik gibi bir-

çok farklı sektör ve alanda rastlamak

mümkün. Bu alanlarda yaşadıkları

ülkenin sosyoekonomik ve kültürel

hayatına doğrudan katılım sağlayıp

katkıda bulunuyorlar.

Avrupa’da Türk olmak:

Avrupa’daki Türklere

genel bakış

2015 yılı boyunca Türk nüfusunun yoğun olduğu

AB ülkeleri hakkında bilgi vereceğimiz ve bu

ülkelerde çeşitli alanlarda adından söz ettiren Türkleri

tanıtacağımız yazı dizimizin ilk bölümünde gelin,

Avrupa’daki Türklerin genel durumunu inceleyelim.

Deniz SERVANTIE

İKV Uzman Yardımcısı

0 yılı aşkın bir süredir, AB ülke-

lerinde Türk vatandaşları yaşı-

yor. Vatandaşlarımız kendileri

ile beraber, kültürlerini ve ailelerini

de alıp ev ve iş sahibi olacakları yeni

topraklara yerleşiyorlar. Yerleştikle-

ri ülkelerin kültür ve ekonomisine

katkıda bulunuyorlar. Yoğun olarak

Almanya’da olmak üzere, hâlihazırda

AB ülkelerinde yaklaşık 6,͹ milyon

Türk vatandaşı bulunmakta. Bunların

arasında, çeşitli AB üye ülkelerinin va-

tandaşlığına hak kazanıp çifte vatan-

daş olan Türk vatandaşları da mevcut.

Örneğin, Avrupalı Türklerin yoğun

olduğu Almanya’da, Vatandaşlık Ka-

nunu’nun değiştirilmesiyle birlikte

birkaç yıldır süregelen uygulamaya

göre, Almanya’da bulunan Türk vatan-

daşları Alman yetkililerin öngördüğü

birtakım koşulları yerine getirdikleri

takdirde Alman vatandaşlığına hak

kazanıyor. Vatandaşlarımızın bulun-

dukları ülkenin vatandaşlığını kazan-

Ülke

Tarih

Almanya 30 Ekim 1961, Bonn

Avusturya 16 Mayıs 1964, Viyana

Belçika 16 Temmuz 1964, Brüksel

Fransa

8 Mayıs 1965, Ankara

Hollanda 19 Ağustos 1964, Lahey

İsveç

10 Mart 1967, Stokholm

Türkiye ile AB ülkeleri arasında

imzalanan işgücü anlaşmaları

Kaynak:

Ahmet, Akgündüz, Labour migration

from Turkey to Western Europe, 1960-1974: A

multidisciplinary analysis, Ashgate Publishing, 2008

T.C. Dışişleri Bakanlığı,YurtdışındaYaşayan

TürkVatandaşları,

http://www.mfa.gov.tr/

yurtdisinda-yasayan-turkler_.tr.mfa, Erişim

tarihi: 23.01.2015

http://www.sabah.com.tr/

gundem/2015/01/12/davutoglumerkel-ortak-

basin-toplantisi, Erişim tarihi: 27.01.2015