Page 53 - İktisadi Kalkınma Vakfı Dergisi

53

DÜNYA VE AB’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ

Amerika, Asya-Pasifik ve Avrupa pazarlarını kapsa-

yan dünya beyaz eşya sektörü, 2009 yılında pazarda 138

milyar dolar değere ulaştı

1

. 2008 verilerine göre, beyaz

eşya satışlarının yüzde 35,1’i Amerika’da, yüzde 34,7’si

Asya-Pasifik bölgesinde ve yüzde 30,2’si Avrupa’da ger-

çekleşti

2

. Beyaz eşya sektörünün dünyadaki dış ticaret ve-

rileri incelendiğinde ise 2009 yılında, yüzde 26 pay ile be-

yaz eşya ihracatında Çin’in dünya çapında birincilik konu-

munda olduğu gözleniyor. Çin’i takiben Avrupa Birliği’nde

yüzde 11,7 ile Almanya ve yüzde 11,6 ile İtalya başta ge-

liyor. Beyaz eşya ürünlerin en önemli ithalatçıların başına

yüzde 19,3 ile ABD yer alırken, Almanya yüzde 6,8 ile ikin-

ci, İngiltere yüzde 6,2 ile üçüncü, Fransa yüzde 5,9 ile dör-

düncü ve Rusya yüzde 4 ile beşinci sırada yer alıyor

3

.

Birçok sektör raporunda değinildiği gibi günümüz-

de beyaz eşya sektöründe önemli değişimler yaşanıyor.

Beyaz eşya sektöründeki başlıca dikkat çeken eğilim, be-

yaz eşya üretiminin gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan

ülkelere doğru kaymaya başlaması. Bu doğrultuda, örne-

ğin Amerika kıtasındaki beyaz eşya üretiminin ABD’den

Latin Amerika ülkelerine doğru kaydığı gözleniyor

4

. Bir

başka örnek ise Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi’nin

hazırladığı bir görüş kapsamında belirtildiği üzere, be-

yaz eşya üretiminin artık sadece merkezi ve Doğu Avru-

pa ülkelerine kaymakla sınırlı kalmayıp Rusya, Türkiye ve

giderek Çin’e doğru yöneldiğine dikkat çekilmesi

5

. Çin ve

Güney Kore başta olmak üzere bazı Asya ülkelerinin be-

yaz eşya ürünleri ihracatında önemli artışlar kaydetme-

leri, bu ülkelerin bu sektörde rekabet güçlerinin giderek

artmakta olduğunun bir göstergesi olarak değerlendirili-

yor. Bu ülkelerin beyaz eşya ürünlerini daha ucuz maliyet-

le üretebilmeleri en büyük avantajları. Beyaz eşya paza-

rında Amerika, Asya-Pasifik ve Avrupa’nın payları benzer

iken, önümüzdeki dönemlerde Asya’nın payının artma-

sı beklenebilir. Böyle bir tablo karşısında, kendi rekabet

güçlerini kaybetmemek adına, gelişmiş ülkelerin yeni tek-

nolojileri kullanarak enerji tasarruflu ve daha çevre dostu

yeni ürünler gerçekleştirerek ve yeni patentler alarak be-

yaz eşya sektöründeki konumlarını korumaları ve böylelik-

le pazardaki paylarını artırmaları gerekiyor. Başka bir de-

yişle, bu ülkelerin Ar-Ge çalışmalarına yoğunlaşarak tek-

noloji farklılıklarını atırmaları ve böylece beyaz eşya ürün-

lerinin kalitesini geliştirmeleri önem arz ediyor.

TÜRKİYE’DE BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ

Türkiye’de beyaz eşya sektörünün temelleri ancak

20’nci yüzyılın ortasında atıldı. Türkiye’de ilk çamaşır ma-

kinesinin 1959 yılında, ilk buzdolabının 1960 yılında ve ilk

fırının 1963 yılında üretildiğini biliyoruz. Türkiye’de temel-

leri her ne kadar geç atılmış olsa da özellikle 1990’lı yıl-

lardan sonra hızla gelişen beyaz eşya sektörü, günümüz-

de ülke ekonomisinin gelişmesinde önemli katkılar sağlı-

yor

6

. Ayrıca bu sektörde yoğunlaşan Ar-Ge faaliyetleri sa-

1

T.C. Bilim, Sanayi veTeknoloji

Bakanlığı,“Türkiye Elektrik ve

Elektronik Sektörü Strateji Belgesi

ve Eylem Planı 2012-2016”, 2012.

2

T.C. BaşbakanlıkYatırım Destek

veTanıtım Ajansı,“Türkiye Beyaz

Eşya ve Elektronik Sektörü

Raporu”,Temmuz 2010.

3

T.C. Bilim, Sanayi veTeknoloji

Bakanlığı,“Türkiye Elektrik ve

Elektronik Sektörü Strateji Belgesi

ve Eylem Planı 2012-2016”, 2012.

4

T.C Bilim, Sanayi veTeknoloji

Bakanlığı.“Beyaz eşya sektörü

raporu”. Sektörel Raporlar ve

Analizler Serisi. 2012/2.

5

European Economic and Social

Committee,“Evolution ofThe

Household Appliance Industry in

Europe”, CCMI/054, 22 Ekim 2008.

6

Devlet PlanlamaTeşkilatı

Müsteşarlığı,“Dokuzuncu

Kalkınma Planı: Makine ve

Metal Eşya Sanayii Özel İhtisas

Komisyonu Raporu”, Ocak 2006.

Page 53 - İktisadi Kalkınma Vakfı Dergisi - Ocak 2013