79 / 88
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI DERGİSİ
77
ve cesur açıklamalarıyla dikkat çekiyor.
Konsey yetkililerine göre, görevini AB
liderleri arasında uzlaşıyı sağlamakla
sınırlı görmeyen Tusk, bazı durumlarda
yol göstermesi gerektiğine inanıyor
5
. AB
Konseyi Başkanlığı’na gelmesiyle birlikte
iki gün süren zirve toplantıları ve onlarca
sayfalık zirve sonuç bildirgeleri gelene-
ğinden uzaklaştığı görülen Tusk, ilk kez
18 Aralık 2014 tarihinde başkanlık ettiği
ve bir günde tamamlanan zirve toplantısı
için, Merkel başta olmak üzere birçok AB
liderinden övgü topladı
6
.
Tusk’un görevde bulunduğu bir buçuk
yıl içerisinde problem çözme ve liderler
arasında uzlaşıyı sağlama becerilerini test
edecek krizlerden mahrum kalmadığını
belirtelim. Yunanistan’ın Avro Alanı’ndan
olası çıkış senaryosunun önlenmesi, ha-
len AB’nin gündeminde olan eşi benzeri
görülmemiş mülteci akınının ele alınması,
AB üyeliğinin geleceğine ilişkin referan-
dumöncesinde Britanya’nın AB içerisinde
kalmasını sağlamak üzere yeni bir anla-
yış geliştirilmesi Tusk’un şimdiye kadar
ele almaya çalıştığı zorlukların başında
geliyor. Tusk, AB Konseyi Başkanlığı’na
geldiği 1 Aralık 2014’ten bu yana çoğu
mülteci krizi gündemiyle toplanan 15 AB
liderler zirvesine başkanlık etti. Görev
süresi boyunca AB’nin dış ilişkilerine de
yoğun mesai harcayan Tusk, AB dışında
Türkiye de dâhil 20 ülkeyi ziyaret etti.
Tusk’un görev tanımı, doğru kararla-
rın doğru zamanda alınmasını sağlamayı
gerektiriyor. Bu ise gerekli durumlarda
karar alma sürecini hızlandırmak üzere
-kelimenin tam anlamıyla- AB liderlerini
bir odaya kilitlemek anlamına gelebili-
yor
7
. Merkel ile Tsipras arasında 14 saat
süren görüşmenin ardından anlaşmaya
varılması ve Yunanistan’ın Avro Alanı’n-
dan çıkışının son anda önlenmesi Tusk’un
Merkel ve Tsipras’a “Üzgünüm ancak bu
odadan çıkmanız mümkün değil” demesi
sonucu sağlandı
8
. Kimsenin taşın altına
elini koymaya cesaret edemediği durum-
larda ise inisiyatif almak Tusk’a düşüyor.
Örneğin, AB referandumu öncesinde Bri-
tanya’nın üyelikten çıkış kararını önle-
mek üzere Cameron’ın reform talepleri-
ne cevaben üyeliğin yeniden müzakere
edilmesine ilişkin metni hazırlamak için
Tusk bizzat kollarını sıvamıştı. Türki-
ye-AB mülteci uzlaşısının sağlanmasında
da önemli rol oynayan Tusk, Türkiye’nin
açılmasını istediği fasıllar üzerindeki blo-
kajını kaldırması için Güney Kıbrıs Rum
Yönetimi ile Türkiye arasında mekik dip-
lomasisi yürütmüştü.
Tusk, görev süresinin 18 ayını de-
ğerlendiren raporunda
9
, AB krizler ve
1
“DonaldTusk”,The International Charlemagne Prize of Aachen
2010,
http://www.aachen.de/DE/stadt_buerger/pdfs_stadtbu-erger/pdf_karlspreis/karlspreis_10/KP2010_Broschuere_GB.pdf.
Erişim tarihi: 30.05.2016.
2
AB Konseyi,“President of the European Council: DonaldTusk”,
http://www.consilium.europa.eu/en/european-council/president/biography/. Erişim tarihi: 30.05.2016.
3
Andrew Rettman,“Who isTusk and what does he mean for the EU?”
EU Observer
, 1 Eylül 2014,
4
http://euobserver.com/institutional/125427.Erişim tarihi:
30.05.2016.
5
Patryk Szambelan,“Charismatic mediator: DonaldTusk, the new
president of the European Council”, 1 Eylül 2014, European Public
Affairs.eu, http://www.europeanpublicaffairs.eu/charismatic-me-diator-donald-tusk-the-new-president-of-the-european-council/.
Erişim tarihi: 30.05.2016.
6
Jacopo Barigazzi,“DonaldTusk’s hard European education”,
Politico
, 22 Ekim 2015,
http://www.politico.eu/article/donald-tus-ks-hard-european-education-council-president-eu-former-po-
lish-prime-minister/. Erişim tarihi: 30.05.2016.
7
Valentina Pop,“Tusk praised for ‘short, concise’EU summit”,
EU Ob-
server
, 19 Aralık 2014,
https://euobserver.com/institutional/127014.Erişim tarihi: 30.05.2016.
8
Jonathan Eyal,“Top EU official DonaldTusk a master of the tough
task”,
Strait Times
, 17 Mart 2016,
http://www.straitstimes.com/world/top-eu-official-donald-tusk-a-master-of-the-tough-task.
Erişim tarihi: 30.05.2016.
9
Anne-Sylvaine Chassany, Alex Barker Duncan Robinson,“Greece
talks: ‘Sorry, but there is no way you are leaving this room’”,
Financial
Times,
13Temmuz 2016,
https://next.ft.com/content/f908e534-2942-11e5-8db8-c033edba8a6e. Erişim tarihi: 30.05.2016.
10
Tusk’un AB Konseyi Başkanlığındaki 18 ayına ilişkin değerlendirme
raporu için bkz.
http://www.consilium.europa.eu/en/docu-ments-publications/publications/2016/pdf/QCAO15001ENN_pdf/
zor kararlarla olgunlaştığı görüşünü dile
getiriyor. İstikrarsızlığın hüküm sürdü-
ğü mevcut durumda olumsuz sonuçlar
yerine, AB’nin en önemli kazanımları
olan Schengen, Avro Alanı ve Tek Pazar’ı
korumaya odaklanmayı tercih ettiğini
dile getiriyor.
Tusk’un önündeki en önemli sınav,
şüphesiz Britanya’nın AB üyeliğine ilişkin
referandumun sonucu olacak. Tusk, refe-
randum öncesinde Britanya’nın AB’den
çıkma kararının yalnızca AB’nin değil,
Batı siyasi medeniyetinin sonunu geti-
rebileceği uyarısında bulunmuştu. 23
Haziran 2016 tarihinde sandıktan AB
üyeliğine “hayır” oyu çıkması ile Tusk,
kendini İngiltere ve AB arasında adeta
boşanmanın şartlarını müzakere ederken
bulacak.
■