Basic HTML Version
49
si amacıyla ulusal bazda birtakım dernekler ve kurumlar
da bulunuyor. AB genelinde ise Avrupa Bisiklet Sanayici-
leri Derneği (The Association of the European Bicycle In-
dustry) COLIBI ve Avrupa İki Tekerlekli Araçlar Parçaları ve
Aksesuarları Sanayicileri Derneği COLIPED faaliyet göste-
riyor. COLIBI ve COLIPED’e 13 Avrupa ülkesinin (Avustur-
ya, Belçika, Bulgaristan, Danimarka, Almanya, İngiltere,
Finlandiya, Fransa, Macaristan, İtalya, Hollanda, Polonya,
Türkiye) bisiklet sanayicileri dernekleri üyedir. Türkiye’den
COLIBI ve COLIPED’e üye olan BİSED (Bisiklet Endüstrisi
Derneği) bu anlamda önem arz eder. Bunun dışında bisik-
let kullananların kurdukları kurumların başında ise Avru-
pa Bisikletliler Federasyonu (European Cyclists Federation-
ECF) geliyor. Federasyon, 400 binden fazla üyesiyle 31 ül-
keden 52 organizasyonu bir araya getirirken, AB ve AB dı-
şından Avrupa ülkeleri, ABD, Rusya ve Kanada’dan bisiklet-
liler derneklerinin üye olduğu bu federasyona Türkiye’den
de Türkiye Bisikletliler Federasyonu üyedir.
AB’de bisiklet kullanımına dikkat çekmek amacıy-
la düzenli olarak gerçekleştirilen etkinliklerin başında,
ECF’nin her yıl düzenlediği “Avrupa Bisiklete Binme Günü”,
Fransa’da düzenlenen “Arabasız Günler”, İngiltere’de “Bi-
siklete Binme Haftası” ve yine Fransa’da “Okullararası Bi-
siklet Yarışması”geliyor.
AB ülkelerinde devlet ve yerel yönetimler bisiklet
kullanımını, özellikle çevre ve enerji verimliliği stratejile-
ri kapsamında destekleyici politikalar yürütüyorlar. Örne-
ğin İngiltere’de Ulaştırma Bakanlığı’nın uygulamaları bu
konuda örnek sayılabilecek niteliktedir. Yeşil Ulaşım Pla-
nı çerçevesinde“Evden İşe Bisikletle”kampanyası
3
ile daha
sağlıklı bir yaşamın yanı sıra bisiklet sektörünü canlandır-
mak ve trafikte geçirilen süreyi azaltmak amaçlanıyor. İş-
veren ve çalışanın yanı sıra ulaştırma departmanının ve
bisiklet satıcısının dâhil olduğu proje, çalışan ve işveren
arasındaki sözleşmeye dayanmakla birlikte işveren çalışa-
nına işe gidip gelmede kullanılmak üzere bisiklet ve ye-
dek parça temin ediyor ve bunun için devletten vergi in-
dirimi alıyor.
Avrupa Komisyonu’nun 2006-2008 yıllarını kapsa-
yan Spicycle Projesi (Sustainable Planning and Innovation
for Bicycles) ise projeye dâhil ortak olan çeşitli AB şehirle-
rinde bisiklet kullanımını artırılması ve yaygınlaştırılma-
sı amaçlıyor. Bu kapsamda her şehrin kendi şartları ve ge-
reksinimleri çerçevesinde geliştirdiği pilot proje ve meka-
nizmalarla, kamunun halka açık bisiklet kiralama, abone-
lik ve paylaşımı sistemleri kurulması, geliştirilmesi ve işle-
tilmesi sağlanıyor.
HOLLANDA BİSİKLET SEKTÖRÜ
Hollanda ile bisiklet uzun yıllardır birbiriyle özdeşleş-
miştir. Ülkenin küçük ve engebesiz yapısı nedeniyle bisik-
let kullanımı çok yaygındır. Hemen her kişiye bir bisikletin
düştüğü Hollanda’da bisiklet günlük yaşamın bir parçası-
dır. Hatta bisiklet Hollandalıların yaşamına o kadar girmiş-
tir ki, Hollanda Başbakanı’nın bisiklet kullanması ve işe bi-
sikletle gitmesi olağanüstü bir durum değildir.
Hollanda’da özellikle 7,5 kilometreye kadar olan me-
safelerde bisiklet yüzde 34 ile oldukça yüksek oranda kul-
lanılmaktadır. Bisiklet kullanımı, 1-15 kilometre arasın-
da diğer taşıt araçlarını da geride bırakarak otomobilden
hemen sonra gelmektedir. Ülkede toplam ulaşımın yüzde
27’si bisikletle yapılmaktadır. Hollanda’da kullanım amaç-
larına göre bisiklet tercihlerine bakıldığında ise bisikletin
en çok yüzde 50 ile eğitim amaçlı gidiş-geliş için kullanıl-
dığını görüyoruz. Daha sonra yüzde 31 ile sosyal-eğlence
amaçlı kullanım, yüzde 28 ile alışveriş, yüzde 25 ile günlük
işe gidiş-geliş, yüzde 21 ile ziyaret, yüzde 18 ile hizmet-
kişisel bakım, yüzde 16 ile tur-gezi ve yüzde 11 ile iş se-
yahatleri geliyor.
TÜRKİYE’DE BİSİKLET SEKTÖRÜ
Türkiye’de de bisiklet sevilen bir araç ancak daha çok
çocukluk ve gençlik çağlarında kullanılıyor ve spor ve eğ-
lence aracı olarak görülüyor. Ne yazık ki Türkiye’de bisik-
let kullanma alışkanlığının olduğunu pek söyleyemeyiz.
70 milyondan fazla nüfusa sahip ülkemizde, yılda 850 ile
900 bin civarında bisiklet satılıyor. Avrupa ile kıyaslandı-
ğında çok daha genç bir nüfusa sahip olmamıza rağmen
bisiklet kullanımı oldukça düşük seviyelerde bulunuyor.
Almanya’da yıllık bisiklet satışı 4 milyon 750 bin adet civa-
rında. Bu anlamda, gelişmiş ülkelerdeki nüfusun bisiklet
kullanma oranı ülkemize uygulandığında, Türkiye’de en az
2,5 milyon adet ve üzerinde satış olması gerektiği hesap-
lanıyor. Bisiklet kullanımının yaygın olmamasının sebep-
leri arasında ise toplumda bu alışkanlığın ve bilincin fazla
gelişmemiş olmasının etkisini görüyoruz. Bunun yanı sıra
önemli bir başka sebep de şehirlerde bisiklet yolları ve ge-
rekli altyapının yetersiz ve diğer taşıt araçlarıyla trafikte
kullanımının emniyetsiz olmasıdır.
TABLO 3: Türkiye’nin Bisiklet İhracat Verileri (Adet/ 1000 ABD Doları )
2006
2007
2008
2008’de başlıca ihracat pazarları
Miktar
Değer
Miktar
Değer
Miktar
Değer
İtalya, Finlandiya, İspanya,
294.872
24.302
283.559
26.154
218.123
25.782
Hollanda, Almanya, Yunanistan
Kaynak:
TÜİK
TABLO 4: Türkiye’nin Bisiklet Üretimi
Yıllar
Miktar
Değer (Milyon TL)
2001
169.040
14.295.158
2002
283.853
39.498.372
Kaynak:
Bisiklet Sektör Profili, İTO, Mayıs 2004
3
http://www.cyclescheme.co.uk/