Page 33 - İktisadi Kalkınma Vakfı Dergisi - Mayıs - Haziran 2012

Basic HTML Version

31
Alelade bir gün olmasının ötesinde, 2012 yılı Mayıs ayının 6. günü, bir anlamda “Avrupa’nın
Seçim Günü”gibiydi. Fransa, Yunanistan, Sırbistan ve İtalya’da sandık başına giden halk,
sadece bu ülkelerin önümüzdeki yıllardaki kaderini tayin etmekle kalmadı, geniş bir
coğrafyadaki dengeleri de değiştirecek kararlara imza attı.
B
ir yanda ekonomik krizin en fazla bunalttığı AB
üyesi
Yunanistan
’daki erken genel seçim; di-
ğer tarafta Türkiye de dâhil olmak üzere belki de
tüm dünyanın en yakından izlediği Cumhurbaş-
kanlığı seçim süreci coğrafyası
Fransa
. Yine ekonomik krizin
faturasını 3336 gün Başbakanlık yapan Berlusconi’ye kesti-
ği
İtalya
’daki kısmi yerel seçimler ve son olarak da Brüksel’in
AB adaylığı için bu yıl yeşil ışık yaktığı
Sırbistan’
daki Cumhur-
başkanlığı seçimleri, genel seçimler ve yerel seçimler.
Bu yazıda, 150milyona yakın kişiyi birebir; geride kalan
biz Dünya halklarını da yakından ilgilendiren seçimlere daha
yakın bir perspektiften bakacağız. Kimler kazandı, kimler kay-
betti? Seçimler sonrasında bizleri neler bekliyor? Bu sorulara
cevap bulmaya çalışacağız.
Seçimler, kökleri Antik Yunan ve Roma’ya kadar giden
eski bir tarihe sahip. Orta Çağ’da da Kutsal Roma İmparato-
ru ve Papa’nın tayin edilmesinde seçime gidildiği bilinirken,
kimi kaynaklara göre ilk “modern” seçim, Antik Hindistan’ın
Tamil Nadu Bölgesi’nde (MS 920), köy meclis üyelerinin be-
lirlenmesinde yapıldı
1
. Adayların isimlerinin yazıldığı palmi-
ye yapraklarının, çamurdan yapılmış kaplara atılması şeklin-
de gerçekleştirilen bu seçimler, tarihte“modern”seçim siste-
minin ilk uygulaması olarak biliniyor. Seçimlerin tarihi bu ka-
dar eskiye gitmesine rağmen, Türkiye Tarihi’nin ilk seçimleri
günümüzden 135 yıl önce Osmanlı Devletinin parlamenter
sisteme geçtiği 1876 yılında yapılmış. Meclis-i Mebusan’ın
130 üyeliği için yapılan bu seçim sonunda ilk meclis, 69 Müs-
lüman ve 46 Gayrimüslim olmak üzere toplam 115 milletve-
kili ile Dolmabahçe Sarayı büyük salonunda yapılan tören-
le açılmıştı
2
.
World Elections isimli internet sitesine göre (http://
welections.wordpress.com/), bir haftada dünyanın fark-
lı coğrafyalarında 100’ün üzerinde yerel seçim, genel seçim
veya referandum gerçekleştiriliyor
3
. Değişik coğrafyalarda-
ki, çok değişik siyasi sistemlerde kamuoyları, yeri geliyor sür-
dürdükleri yanlış politikalar nedeniyle iktidarları cezalandı-
rıyor; yeri geliyor fikirlerini ‘Evet’ veya ‘Hayır’ oyları ile beyan
ediyorlar. Türk siyasetinde seçimler için sıklıkla kullanılan‘se-
çim meydanı, er meydanı’ tabiri de işte bu tür bir hesaplaş-
mayı ifade ediyor.
6 Mayıs 2012, Pazar günü, yine World Elections isimli
internet sitesine göre, dünya üzerinde 28 farklı seçim oldu
4
.
Yapılan bu seçimlerden dördü vardı ki, sandık başına giden
farklı Avrupa halkları, sadece kendi ülkelerinin kaderlerini
tayin etmekle kalmadı; başta Avrupa olmak üzere çok geniş
bir coğrafyada dengelerin değişmesi için ilk adımı atmış ol-
dular.
DÖRT ÜLKE; DÖRT SEÇİM…
Yunanistan, Fransa, İtalya ve Sırbistan
. 3’ü AB
üyesi ve 1’i AB aday ülkesi, 4 Avrupa ülkesinde gerçekleşti-
rilen seçimlerde, seçenler ve seçilenler farklı olsa da, 7 Mayıs
2012 gününün tüm dünyadaki gazete manşetlerinde bir şe-
kilde kendilerine yer buldu.
Ekonomik krizin ülkeyi iflasın eşiğine getirdiği
Yunanistan
’da yapılan erken genel seçimler, tam anlamıy-
la kızgın Yunan halkının bir önceki hükümetle hesaplaşması
gibiydi. Hiçbir partinin tek başına iktidar olacak oy alamadığı
seçimin sonuçlarından, Yeni Demokrasi’nin ilk sırada geldiği
7 partili bir parlamento ortaya çıktı. Irkçı söylemleriyle ünlü
aşırı sağcı Altın Şafak Partisi’ni deYunan Parlamentosu’na ta-
şıyan seçimler, ülkede süren siyasi istikrarsızlık ve belirsizliği
biraz daha körükledi.
Seçimlerin ertesi günü,
Fransa
’daki gazetelerin çoğu
Adieu Sarkozy
” (“Elveda Sarkozy”) sürmanşetiyle yayımlan-
dı. Çünkü Fransız halkı 6 Mayıs 2012 günü, 5 yıllık Nicolas
Sarkozy iktidarına, daha çarpıcısı 17 yıllık merkez sağ iktida-
rına son verdi. Nicolas Sarkozy, Cumhurbaşkanlığı seçimle-
rinin ikinci turunda, Sosyalist rakibi François Hollande’nin 4
puan gerisinde kalarak, Elysée Sarayı’na veda etti. Fransız
halkı seçimlerde kötü giden ekonomiyi, işsizliği ve sosyal po-
litikalar konusunda izlenen rotayı oyladı; şansı bu sefer sol
politikalarda denemek istedi.
Son yıllarda kaderi komşu ülke Yunanistan’dan pek
1
Vikipedi. Web. <http://
tr.wikipedia.org/wiki/
Se%C3%A7im>. Erişim Tarihi: 8
Mayıs 2012.
2
TurkAvenue, Global İş Portalı.
Web. < http://www.turkavenue.
com/gundem/turkiye/1933-
turkiyede-ilk-secim-135-yil-
once-yapilmisti.html>. Erişim
Tarihi: 8 Mayıs 2012.
3
World Elections. Web. < http://
welections.wordpress.com/>.
Erişim Tarihi: 7 Mayıs 2012.
4
World Elections. Web. < http://
welections.wordpress.com/
links/>. Erişim Tarihi: 7 Mayıs
2012.