İ N C E L E M E
24
19
65
sıralanmıştır. 2000 tarihli Lizbon Stratejisi’nin ekonomik ve
sosyal boyutuna çevre boyutu da eklenmiştir.
Son olarak, Liz-
bon Anlaşması’nda (2009) sürdürülebilirlik çerçevesinde ik-
lim değişikliği ile mücadelede yenilenebilir enerji kaynakları-
nın geliştirilmesi, enerji verimliliği ve 191’inci Maddesi’ne göre
insan sağlığı, çevre kalitesinin iyileştirilmesi, doğal kaynakla-
rın kullanımı ve genel çevre prensiplerinin uygulanması ifade-
lerine işaret edilmiştir.
AB ÇEVRE POLİTİKASININ UYGULAMA
ALANLARI
AB çevre politikasının dinamik bir yapıya sahip olma-
sı sivil toplum, devlet, yerel yönetim ve vatandaşın birbiriyle
uyumlu çalışmasını gerektirmektedir. Özellikle bu, barındır-
dığı çok fazla teknik konu ve uzmanlık alanı olması nedeniy-
le etkin bir çevre yönetimi için esastır. AB Çevre Politikası’nın
uygulama alanları başlıca hava kalitesi, su kalitesi, toprak
kullanımı, doğa ve biyo-çeşitlilik, su, ormanlar, kimyasallar,
gürültü kirliliği, atık yönetimi endüstriyel kirlilik kontrolü ve
risk yönetimi, sürdürülebilir kalkınma ve iklimdeğişikliği ko-
nularıdır. Aday ülkeler ve üye ülkelerden sektörel yan uygu-
lama alanlarıyla -tarım, enerji, balıkçılık, sanayi, yeşil eko-
nomi, turizm ve ulaşım gibi- entegre olmuş bir ulusal çevre
politikaları beklenmektedir.
Çevre politikasının bu geniş çalışma yelpazesine sahip
olması, finansal destek ihtiyacının da en çok hissedildiği po-
litika olmasını doğurmaktadır. Bu bağlamda, 2011 yılındaki
141,9 Milyar Avroluk Birlik bütçesinin mali yardımlar kapsa-
mındaki
LIFE+ 2007-2013
için ayrılan kısmı toplam 2,1 mil-
yar Avro olarak belirlenmiştir.
Çevresel harcamaların ülke genelindeki çevre koru-
mada ve diğer sektörlere entegre olmuş alanlarda öncelik sı-
ralaması hakkında bilgiler sunmaktadır. Elde edilen son ve-
rilere göre AB genelinde çevreye yapılan harcamalarda sek-
törel destekli atık su ve yönetimine yoğunluk verildiği görül-
mektedir. (Bkz. Tablo 1)
Spesifik açıdan çevre politikasının içinde yer alan
alanlarda AB’nin aşama aşama hedefleri belirlenmiştir.
Hava
kalitesinin korunması
, kirliliğe yol açan maddelerin havayla
temasının engellenmesi yanında enerji, ulaşım, turizm ve
arazi imarı gibi birçok alanda önlemlerin alınmasıyla müm-
kün olabilmektedir. Ozon tabakasına zarar veren klorofloro-
karbonların ve halonların yavaş yavaş devreden çıkarılma-
sı hedefine 1996 yılında ulaşılmıştır. Hidrokloroflorokarbon-
ların (HCFC) 2030 yılına kadar tamamen yasaklanması ön-
görülmektedir. Karbondioksit, metan ve azot oksit gibi sera
gazlarının etkisini azaltmak ve için bahsedilen 2020 ve 2050
hedefleri belirlenmiştir.
Tablo 1. Çevre Harcamaları (AB-27), GDP üzerinden %, 2012 Raporu.
Kaynak:
Eurostat (online data code: env_ac_exp1 and nama_ gdp_c)
1.25
1.00
0.75
0.50
0.25
0.00
Sanayi
Özel sekkör
Hava
Atık su
Kamu sekkörü
Katı atık
Diğer