83 / 92
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI DERGİSİ
81
Farnesina’dan Berlaymont’a
İtalyan dış politikasının yükselen yıl-
dızı Mogherini, Başbakan Matteo Ren-
zi’nin de desteğiyle Dışişleri Bakanlığı
görevinde birkaç ay kaldıktan sonra İtal-
ya diplomasisinden, AB diplomasisine
terfi etti. Mogherini, 1 Kasım 2014 tari-
hinde AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası
Yüksek Temsilciliği görevini Barones Cat-
herine Ashton’dan devraldı. Lizbon Ant-
laşmasıyla birlikte oluşturulan bu maka-
ma atanan ikinci isim olan Mogherini’nin
“AB Dış Politika Şefi” seçilmesinin hiç de
kolay olmadığını belirtmek gerekiyor
5
.
Üye Devletler arasında süren pazarlık-
lar bir yana, bu süreçte İtalya Dışişleri
Bakanı Renzi, Mogherini’nin dış politika
konusunda deneyiminin kısıtlı olduğuna
dair eleştirilere ve özellikle Ukrayna krizi
bağlamında Kremlin yanlısı politikalar
izleyebileceğine dair Polonya ve Baltık
ülkelerinden gelen endişelere cevap ver-
mek zorunda kalmıştı. Mogherini, çetin
pazarlıklar sonucu 30 Ağustos 2014 ta-
rihinde, AB kurumlarındaki en önemli
üç görevden biri olan Yüksek Temsilcilik
makamı için AB liderlerinden onayı aldı.
Böylece, ABD Eski Dışişleri Bakanı Hen-
ry Kissinger’ın meşhur “AB’nin fikrini
almak istesem hangi numarayı arama-
lıyım?” sorusunun cevabındaki ismin
Kasım 2019’a kadar Federica Mogherini
olacağı da kesinlik kazandı.
Mogherini 500 milyon kişiyi, 28
ülkeyi temsil eden AB’nin en kıdem-
li diplomatı… Berlaymont’un 11’inci
katındaki ofisinde, dış politika boyutu
bulunan Komşuluk Politikası ve geniş-
leme müzakereleri, ticaret, kalkınma,
insani yardım, enerji, göç ve ulaştırma
dosyalarından sorumlu Komisyon Üye-
lerinin de dâhil olduğu proje grubunu
yöneten Mogherini, AB’nin uluslararası
platformlarda temsili; Dışişleri Konseyi
Toplantılarına başkanlık etmek başta
olmak üzere birçok görevi yürütüyor.
Mogherini, görevi gereği bazen kadın
devlet başkanları, dışişleri bakanları,
parlamenterler, aktivistler, girişimciler
ve bilim insanları ile bir araya gelse de,
çoğu zaman kendini koyu renk takım
elbiseli, yaşça büyük erkeklerden oluşan
ortamlardaki tek kadın olarak buluyor…
6
2015 yılında Forbes’un “Dünyanın En
Güçlü 100 Kadını” arasında 36’ncı sırada
yer alan Mogherini, adeta 500 milyon
Avrupalı için çalışan bir “Dışişleri Bakanı”
ve İran’ın nükleer programı, Ukrayna kri-
zi, İsrail-Filistin çatışması ve mülteci krizi
gibi oldukça çetrefilli konularda AB’yi
temsil ediyor
7
. Mogherini performansıyla,
AB Dış Politika Şefi olmak için gerekli
1
James Panichi,“Federica Mogherini – Italy’s scapegoat”, Politico,
24.08.2014,
http://www.politico.eu/article/federica-mogherini-i-talys-scapegoat/, Erişim tarihi: 15.03.2016
2
Suzy Hansen,“E.U. Foreign-Policy and Security Chief Federica Mog-
herini Is Often the OnlyWoman in the Room”,Vogue, 29.02.2016,
http://www.vogue.com/13405891/federica-mogherini-europe-an-union-foreign-policy-security-chief/. Erişim tarihi: 15.03.2016
3
Walter Mayr,“Yearning for Change: Italian Diplomacy Just Got
Younger”, Der Spiegel, 04.07.2014,
http://www.spiegel.de/interna-tional/europe/youthful-italian-foreign-minister-mogherini-confi-
dent-of-success-a-979059.html. Erişim tarihi: 15.03.2016.
4
Suzy Hansen, a.g.e.
5
Mogherini’ninYüksekTemsilci olarak atanmasına dair arka plan
için bkz. “AB’nin ZirvesindeYeni Dış Politika Şefi İçinYarış Sürüyor”,
İKV Değerlendirme Notu No:86, Ağustos 2014 ve“AB’nin Zirvesi’nde
İkiYeniYüz: AB KonseyiYeni BaşkanıTusk veYeniYüksekTemsilci
Mogherini”, İKV Değerlendirme Notu No:91 Eylül 2014
6
Message by the HRVP Federica Mogherini on InternationalWomen’s
Day, EEAS Press Release, 08.03.2016,
http://eeas.europa.eu/delegations/albania/press_corner/all_news/news/2016/state-
ment20160308_en.htm. Erişim tarihi: 15.03.2016
7
TheWorld’s Most 100 PowerfulWomen, Forbes,
http://www.forbes.
com/profile/federica-mogherini/. Erişim tarihi: 15.03.2016
8
Maia de la Baume,“The women behind the Iran nuclear deal”,
Politico, 17.07.2015,
http://www.politico.eu/article/the-women-be-hind-the-nuclear-deal/. Erişim tarihi: 15.03.2016
vasıflardan yoksun olduğunu düşünenleri
haksız çıkarmışa benziyor. Mogherini’nin
en somut diplomatik başarısı şüphesiz
İran’ın nükleer programı konusunda
Tahran ile BM Güvenlik Konseyi daimi
üyeleri ve Almanya’dan oluşan P5+1 ara-
sında 14 Temmuz 2015’te varılan tarihi
anlaşma oldu. Nükleer müzakerelerde
P5+1 ile Tahran arasında arabuluculuk
yapan Mogherini, nükleer müzakereler-
deki rolü nedeniyle ABD Başkanı Bara-
ck Obama’dan övgü aldı. Mogherini’nin
başarısının sırrı ise nükleer müzakere-
ler kapsamındaki toplantılara başkanlık
ederek, gündemi belirlemesinde ve süreci
yönlendirebilmesinde saklı
8
.
Mogherini, AB’nin arka bahçesi Batı
Balkanlarda da önemli bir başarıya imza
attı. Sırbistan ve Kosova Başbakanları
arasında arabuluculuk yapanMogherini,
iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleş-
tirilmesine yönelik diyalog kapsamında
Belgrad ve Priştine arasında Ağustos
2015’te normalleşme yolunda önemli
anlaşmaların imzalanmasında kilit rol
oynadı.
■