İktisadi Kalkınma Vakfı Dergisi // Kasım 2022

55 İKTİSADİ KALKINMA VAKFI DERGİSİ ve dünyadaki start-up 2 dalgasının ön saflarında konumlandırmayı planlıyor. Ancak daha da önemlisi, Avrupa’nın nihayetinde küresel inovasyon sahnesinde lider bir oyuncu olmasını hedefliyor. 3 Ayrıca Komisyon, Rusya-Ukrayna savaşının ciddi sonuçlarıyla daha acil hâle gelen gıda güveliği ve enerji bağımlılığı gibi sorunlarla mücadele etmeyi de bu gündemle stratejik bir politika olarak önceliklendiriyor. Beş ana başlık altında 25 özel ey - lem ortaya koyan Yeni Avrupa İnovas - yon Gündemi aşağıdaki maddelerle özetleniyor: İnovasyonu desteklemek için finansman sağlanması, İnovasyonların test edilmesini sağlayacak uygun ortamların yaratılması, AB genelinde bölgesel inovasyon vadilerinin ve Avrupa inovasyon ekosistemlerinin oluşturulması, Yeni nesil teknoloji yeteneklerinin teşvik edilmesi, Üye Devletlerin inovasyon perfor - mansını artıracak politika çerçe - vesi oluşturmalarının desteklen - mesi. Türkiye Ne Durumda? Skor Tahtası, AB Üye Devletleri dışında, Türkiye (%47,7), Arnavutluk (%41,7), Bosna-Hersek (%34,9), İzlanda (%104,4), İsrail (%96,4), Karadağ (%47,5), Kuzey Makedonya (%45,6), Norveç (%122,3), Sırbistan (%61,8), İsviçre (%142,4), Ukrayna (%31,0) ve Birleşik Krallık’ın (%117,8) da inovasyon performanslarının karşılaştırmalı analizlerini sunuyor. Skor Tahtası’na göre, Türkiye %47,7’lik inovasyon performansıyla AB ortalamasının oldukça altında kalırken, inovasyonda gelişmekte olanlar grubunda ve bu grubun ortalamaperformansının(%50)altında yer alıyor. 4 Verilere bakıldığında, Türkiye’nin inovasyon performansı 2015 yılına göre düşüşte (-%0,5) ve AB, inovasyon performansını her yıl artırdığı için Türkiye’nin AB ile arasındaki fark giderek büyüyor. Skor Tahtası’nda orta ve yüksek teknolojili mal ihracatı, Ar-Ge konularında devlet desteği, bilim ve teknolojide insan kaynakları, inovatif ürünlerin alım-satımı ve kaynak üretkenliği, Türkiye’nin görece güçlü olduğu konular olarak sıralanıyor. Ayrıca, 2015 yılından beri devletin işletmelere yönelik sunduğu Ar-Ge desteklerinde, ortaveyüksek teknoloji ürünlerinin ihracatında ve bilgi yoğun hizmet ihracatı konusunda gelişme • • • • • kaydettiği belirtiliyor. İstihdam edilen bilgi işlem teknolojileri uzmanı sayısı, tasarım uygulamaları, bilimsel ortak yayınlar, kamu-özel ortaklığı ve ticari marka başvuruları Türkiye’nin görece zayıf noktaları olarak ifade ediliyor. Özellikle de Ar-Ge dışı inovasyon harcamaları, iş süreci yenilikçileri ve inovatif işletmelerdeki istihdam alanlarında, Türkiye’nin 2015 yılından beri sert bir düşüş yaşadığı aktarılıyor. Avrupa İnovasyon Skor Tahtası, Türkiye’nin AB ve diğer ülkelerle olan inovasyonuçurumunu azaltabilmesi ve inovasyon performansını artırmasına yardımcıolacakaraç,eylemvekapsamlı yol haritalarını oluşturabilmesi için oldukça önemli bir kılavuz. Türkiye’nin bu kılavuzdan kendisine bir reçete hazırlaması ve de en önemlisi AB ile mevcut iş birliği ve ortaklığını, özel ve kamu sektörünü kapsayacak şekilde derinleştirmesi gerekiyor. Avrupa Komisyonunun Komşuluktan ve Genişlemeden Sorumlu Üyesi Olivér Várhelyi’nin 26 Ekim 2022 tarihinde, İstanbul’da gerçekleşen Türkiye-AB Yüksek Düzeyli İş Diyaloğu toplantısında tarım, iklim, göç, halk sağlığı konularına ek olarak kısa süre içinde Türkiye ile Ar-Ge ve inovasyon alanında bir diyalog mekanizmasının tesis edileceğinin bilgisini vermesi ise oldukça umut verici bir gelişme olarak karşımıza çıkıyor. European Commission,”European Innovation Scoreboard 2022”, 27.09.2022, https://research- and-innovation.ec.europa.eu/statistics/ performance-indicators/european-innovation- scoreboard_en Hem büyüme hem de gelişme özelliklerini taşıyan, farklı projeler ve yeni girişimler. European Commission, “A New European Innovation Agenda”, COM (2022) 332 final, 05.07.2022, https://eur-lex.europa.eu/legal- content/EN/TXT/?uri=CELEX:52022DC0332 European Commission, “EIS Country Profile: Turkey”, 27.09.2022, https://ec.europa.eu/assets/ rtd/eis/2022/ec_rtd_eis-country-profile-tr.pdf 1 2 3 4

RkJQdWJsaXNoZXIy MjIxMTc=