İktisadi Kalkınma Vakfı Dergisi // Haziran 2020

68 İKTİSADİ KALKINMA VAKFI DERGİSİ Bu kapsamda, dünya üretim ve ti- caretinin üçte birini yaratan üretim ve değer zincirlerinin geleceği de sık sık gündeme geliyor ve birçok ülke, değer zincirlerinin Çin’i terk etmesi muh- temel baklalarını kendi topraklarına çekme hesabı yapmaya itiyor. Oysa bu değişim -eğer olacaksa- o kadar basit bir süreç olmayacaktır. Çünkü bu zin- cirleri yaratanlar ve işletenler devlet- ler değil şirketlerdir; zincirin hangi baklasının hangi ülkeden geçeceği ka- rarı güçlü uluslararası şirketler tara- fından verilmektedir. Soğuk savaş de- yince aklımıza 1950-1990 döneminde Batı Bloku ile Sovyet Bloku arasında yaşananlar geliyor. Dünyanın soğuk savaş tecrübesi o, hafıza kayıtlarımız- da o dönem yaşananlar var. Ancak bu defa, ulusal devletlerin yanı sıra, deva- sa şirketlerin de “taraf” olarak değilse de bir şekilde sahnede yer alacakları çok daha karmaşık, çapraz bir soğuk savaş kavramı ortaya çıkacaktır. Yani, önümüzdeki dönemde zama- nın ruhu bizi (üstelik sadece bizi de- ğil, AB’yi ve üyelerini ve hatta Rusya’yı da) hiç alışık olmadığımız kaotik bir ortamda, kampımızı seçmek gibi -ar- tık bitti sandığımız- bir sorunla karşı karşıya bırakabilir. Ticaret savaşlarının teknoloji, yatırım gibi alanlara da yayılarak yeni bir soğuk savaşa dönüşme ihtimalinin yüksek olduğu söylenebilir. BRÜKSEL’DEN BAKINCA Eurofound, Living, working and COVID-19 First findings – April 2020. Amacı salgının insanların iş ve yaşamlarına, fiziki ve akli sağlıklarına etkisini ölçmek olan anketin katılımcı sayısı 30 Nisan itibarıyla 85 bindir. 1