53 / 64
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI DERGİSİ
51
Juncker, İstihdam ve Büyüme Pak-
tı’nın reformu ve AB’nin büyüme strate-
jisi olan Lizbon Stratejisi’nin ekonomik
ve sosyal boyutlarının güçlendirilme-
sinde önemli rol oynadı. AB bütünleş-
mesinin kritik dönemeçlerinde önemli
görevler üstlenen Juncker, 10 Eylül 2004
tarihinde gerçekleşen ECOFIN toplantı-
sında oluşturulan Avro Alanı Maliye Ba-
kanları Grubu’nun (
Eurogroup
) ilk baş-
kanı seçildi. Böylece, unvanlarına “Mr.
Euro”yu da ekleyen Juncker, o dönemde
12 ülkenin dâhil olduğu Avro Alanı’nın
siyasi yüzü oldu. 2005-2013 döneminde
8 yıl süreyle yürüttüğü bu görevde, kü-
resel mali krizin ve Avro Alanı ekonomi-
lerini derinden sarsan borç krizinin ele
alınmasında da Juncker ana kahraman-
lardan biri oldu. Avro Alanı krizinin en
çalkantılı döneminde, günün 14 saatini
çalışarak geçiren Juncker’in sağlığı ise
bundan olumsuz etkilenecekti
4
.
Lüksemburg’da yaşanan dinleme
skandalı, Juncker’in 18 yıllık başbakan-
lık kariyerinin sonunu getirdi. AB coğ-
rafyasının en uzun süre görev yapan
başbakanı Juncker, Lüksemburg istih-
barat birimlerinin siyasetçilere yönelik
yasadışı dinleme faaliyetlerinde bu-
lunduğunun ortaya çıkmasının ardın-
dan Temmuz 2013’te görevinden istifa
etti. Bu dönemde Juncker, iç siyasette
Lüksemburg’un iç işleriyle yeterince
ilgilenmediği ve mesaisinin büyük bölü-
münü Avro Alanı’na ve AB’ye harcadığı
gerekçesiyle eleştirilerin hedefi haline
gelmişti. İstifası, Juncker’in emekli ol-
duğu anlamına gelmiyordu. Juncker, AB
liderleri masasındaki yerini kaybetse de
kariyer yolculuğuna AB bürokrasisinin
zirvesinde devam edecekti.
Komisyon Başkanı Juncker
Almanya Şansölyesi AngelaMerkel’in
desteğini alan Juncker, AP seçimlerinde
merkez sağ görüşlü Avrupa Halklar Par-
tisi (EPP) adayı seçildi. EPP’nin, 22-25
Mayıs 2014 tarihlerinde gerçekleşen
AP seçimlerinden birinci çıkmasıysa
Lizbon Antlaşması’nın getirdiği yenilik-
lerden biri olan
Spitzenkandidat
5
süreci
1
“6 reasons why this is the most dangerous man in Europe”,The Sun,
04.06.2014,
https://www.thesun.co.uk/archives/politics/868290/6-reasons-why-this-is-the-most-dangerous-man-in-europe/. Erişim
tarihi: 23.09.2016.
2
“Jean-Claude Juncker”,The Luxembourg Presidency of the EU 2005,
29.12.2004,
http://www.eu2005.lu/en/presidence/membres/junc-ker/. Erişim tarihi: 23.09.2016.
3
A.g.e.
4
“Profile: EU’s Jean-Claude Juncker”, BBC, 15.07.2014, http://www.
bbc.com/news/world-europe-27679170.Erişim tarihi: 23.09.2016.
5
AB Antlaşması’nın 17(7)’nci Maddesi, AB Konseyi’nin Komisyon
Başkanlığı için AP seçimlerini göz önünde bulundurarak bir aday
önermesini gerekli kılmaktadır.
6
Matthew Karnitschnig,Tara Palmeri ve Ryan Heath ,“The time of
Juncker’s troubles”, Politico, 16.06.2016.
http://www.politico.eu/article/the-time-of-jean-claude-juncker-troubles-european-com-
mission-president-investment-plan-travel-meetings-scheduled/.
Erişim tarihi: 23.09.2016.
uyarınca Jean-Claude Juncker’i Avrupa
Komisyonu Başkanlığı’na taşıyacaktı. 27
Haziran 2014’te AB liderleri tarafından
Komisyon başkanlığı için önerilen Junc-
ker, 15 Temmuz 2014 tarihinde AP’nin
de güçlü onayını alarak, Avrupa Komis-
yonu Başkanı olmaya hak kazandı. Ko-
misyon’un yapısında değişikliklere giden
Juncker, siyasi profili yüksek bir kabine ve
on stratejik öncelikten oluşan vizyonuyla
birlikte 1 Kasım 2014 tarihinde Komis-
yon Başkanı olarak görevine başladı. Bu
görevi üstlenen üçüncü Lüksemburglu si-
yasetçi olma özelliğini de taşıyan Juncker,
görevini Ekim 2019’a kadar yürütecek.
Avro Alanı borç krizi, mülteci krizi ve
son olarak da Brexit, Juncker’in göreve
gelmesinden bu yana AB’nin karşı kar-
şıya kaldığı meydan okumalar arasına
eklendi. Juncker’in çalışma arkadaşları,
Komisyon’un bu çoklu varoluşsal kriz-
leri ele almada yetersiz kalmasının, Ko-
misyon Başkanı’nın sağlık durumunu
kötü yönde etkilediğini belirtiyor. Son
dönemde Juncker’in dikkatinin dağınık
olduğu iddiaları ve zamanının çoğunu
Lüksemburg’da geçirmesi, istifa etme-
si yönünde çağrılara yol açtı
6
. Özellik-
le Britanya referandumundan AB’den
ayrılma kararı çıkmasından sonra
Juncker’e yönelik eleştirilerin artması
dikkat çekiyor. Juncker ise bu çağrıla-
ra, görevini bırakmasının söz konusu
olmadığı mesajıyla cevap veriyor. AB şüp-
heciliğinde ve popülizmde yaşanan artış
ile vatandaşların AB’den uzaklaşması, Jun-
cker’in istifasıyla çözülebilecek sorunlar
değil. Avrupa projesinin kritik dönemeç-
lerinde önemli rollerde bulunan Juncker,
AB’nin eşi benzeri görülmemiş krizlerle
yüzleştiği bir dönemde bu kez de AB bü-
rokrasisinin başkanı, en kıdemli avrokrat
(
eurocrat
) olarak başrolde... AB içerisinde
daha fazla bütünleşmeye duyulan alerji ve
hüküm süren çetin siyasi iklim, 61 yaşın-
daki siyasetçiyi de ciddi anlamda sınayacak
gibi görünüyor.
■