47 / 64
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI DERGİSİ
45
ber yoksulluk oranları yüksek seviyede
seyrediyor.
(Hedef 2) Açlığa Son
: 2000-2012
döneminde yüzde 15 olan açlık oranı,
2014-2016 döneminde yüzde 11’e ge-
riledi. Ancak yine Sahraaltı Afrika riskli
bölgelerin başında yer alıyor. Aynı şekilde
her 4 çocuktan 1’i (5 yaş altı), 2014 yı-
lında sağlıklı büyüme koşullarına sahip
değil. 2000-2014 döneminde 41 milyon
çocukta obezlik görülürken, bu rakamda
yüzde 20 artış gözlemlendi.
(Hedef 3)
Sağlıklı Bireyler
: 1990-
2015 döneminde anne ölüm oranı yüz-
de 44’e düştü. Ancak 5,9 milyon çocuk
2015 yılında hayatını kaybetti. HIV virüsü
bulaşma oranı düşüşe geçti ancak 2015
yılında 2,1 milyon insan bu hastalıktan
etkilendi. Sahraaltı Afrika’da sıtma hasta-
lığı ile mücadele ciddi bir boyutta devam
ediyor.
(Hedef 4) Nitelikli Eğitim
: 2013 yı-
lında 59 milyon çocuk ilkokula gidemedi.
Okuma ve yazma bilmeyen yetişkin sayısı
ise 757 milyon.
(Hedef 5) Toplumsal Cinsiyet
Eşit-
liği: Parlamentolarda kadın temsili 2016
yılında yüzde 23 oranında yükseldi. An-
cak 59 ülkede yapılan ankete göre, kadın-
ların yüzde 19’u, erkeklerin ise yüzde 8’i
maaşsız çalışıyor.
(Hedef 6) Temiz Su, Hijyen ve Sıhhi
Koşulla
r: 2 milyar insan su kaynakları
üzerindeki aşırı baskıdan etkileniyor.
Dünya nüfusunun yüzde 91’ini oluşturan
6,6 milyar insan, mevcut süreçte temiz
içme suyuna erişebiliyor. Ancak 663 mil-
yon insan hala temiz içme suyuna erişe-
miyor.
(Hedef 7)
Er
işilebilir ve Temiz
Enerji
: Yenilenebilir enerji kaynaklarının
kullanımı 2010-2012 döneminde yüzde
4 arttı. Ancak 1,1 milyar insan elektriğe
ulaşamıyor. 2014 yılında dünya nüfusu-
nun yüzde 40’ını oluşturan 3milyar insan
çevresel kirliliğe ve sağlığa zararlı yakıt
kullanımına maruz kalıyor.
(Hedef 8)
İnsana Yakışır İş ve Eko-
nomik Büyüme
: Kuzey Afrika’da işsizlik
oranı erkeklerde yüzde 10, kadınlarda
yüzde 20 iken, Batı Asya’da bu oranlar
sırasıyla yüzde 9 ve yüzde 20. 2015 ve-
rileri ise yüzde 6,7 ve yüzde 5,8 olarak
tespit edildi.
(Hedef 9) Sanayi, İnovasyon ve Alt-
yapı
: Küresel anlamda enerji verimliliği
ile temiz yakıt ve teknolojiler sayesinde
karbondioksit oranında düşüş yaşandı.
2013 yılında R&D yatırımları 1,7 tril-
yon dolara yükseldi. Bu rakam 2000
yılında 732 milyar dolar olarak ger-
çekleşmişti.
(Hedef 10) Eşitsizliklerin Azaltıl-
ması:
94 ülkenin 56’sında kişi başı gelir
miktarı artış gösteriyor. Az gelişmiş ül-
kelerden gelişmiş ülkelere ihracatta da
artış gözleniyor.
(Hedef 11) Sürdürülebilir Şehirler
ve Yaşam Alanları
: 2014 yılı verilerine
göre şehirlerde yaşayan insan sayısı 880
milyon olarak açıklanıyor. 2015 yılında
142 ülkede şehir planlamalarına yönelik
ulusal politikalar geliştirildi. 2014 yılında
dünya genelinde şehir nüfusunun yakla-
şık yarısı, Dünya Sağlık Örgütü’nün belir-
lediği hava kirliliği seviyesinin üzerinde
bir kirlilik oranına (2,5 katı) maruz kaldı.
(Hedef 12)
Sorumlu Tüketim ve
Üretim:
2010 yılında gelişmiş ülkeler-
deki tüketim ayak izi 23,6 kg., gelişmekte
olan ülkelerde ise 14,5 olarak kayıtla-
ra geçti. Aynı yıl yerli malzeme tüketim
oranı, gelişmiş ülkelere oranla yüzde 72
olarak gerçekleşti. Mevcut süreçte 6 ülke
hariç, tüm BM üye ülkeleri tehlikeli atık-
ların ve kimyasalların kontrolüne ilişkin
Basel, Stockholm ve Rotterdam Sözleş-
melerine üye.
(Hedef 13)
İklim Eylemi:
2000-
2013 döneminde doğal afetler nedeniyle
83 bin insan hayatını kaybetti ve 221
milyon insan etkiledi. 2015 yılında 83
ülkede yasal düzenlemeye gidildi. Küresel
ısınmayı maksimum 2 derecede tutma
ve hatta 1,5 ile sınırlama uygulamasını
başlatacak olan Paris Anlaşması onay-
landı. Anlaşma 4 Kasım 2016 tarihinde
yürürlüğe girecek.
(Hedef 14) Sudaki Yaşam
: Deniz ve
okyanusların korunması konusunda yerel
çalışmalar hızlandı. Ancak dünyada balık
stokları 1974 yılında yüzde 90 iken, 2013
yılında yüzde 69’a indi.
(Hedef 15) Karasal Yaşam:
Koru-
ma altına alınan biyoçeşitlilik bakımın-
dan zengin alanların oranı, 2000-2016
döneminde yüzde 16’dan yüzde 19,3’e
yükseldi. 1990-2000 döneminde ger-
çekleşen 7,3 milyon hektarlık ormanlık
alan kaybı, “hala” yüksek olmakla bir-
likte, 2010-2015 döneminde 3,3 milyon
hektara düştü. 1999 yılından itibaren en
az 7 bin hayvan ve bitki türü üzerinden
yasadışı ticaret yapılıyor.
(Hedef 16) Barış ve Adalet:
İnsan
kaçakçılığı alanında çocuk oranları dünya
genelinde dikkat çekici olmaya devam
ediyor. 2011 yılında bu oran yüzde 34.
olarak kayıtlara geçti. Cinayet oranları
2008-2014 döneminde gelişmekte olan
ülkelerde gelişmiş olan ülkelere nazaran
iki kat daha fazla. 5 yaş altındaki her 4
çocuktan 1’i ise kayıtsız.
(Hedef 17) Sürdürülebilirlik için
Ortaklıklar
: 2015 yılında 131 milyar
dolar fon toplanırken ulusal ve ulusla-
rarası işbirliğine olan ihtiyaç her geçen
gün artıyor.
Çözüm? Elbette Var!
Görüldüğü gibi, küresel ortamda 2030
gündemi içinde çok kapsamlı ve birbirine
entegre edilmiş politikaların üretilmesi
şart. 2020 yılına neredeyse 3 yıl kala, AB,
2020 hedeflerini geride bırakarak, 2030
yılına odaklı stratejiler üretmeye ve uy-
gulamaya çoktan başladı. Paris Anlaşması
ve yeni sürdürülebilir kalkınma hedefleri
ise küresel ortamın çatısı niteliğinde.
Çözüm elbette var! Çözümün, siyasi irade
ile bireysel tercihlerin, iş dünyasının, sivil
toplumun, finans kuruluşlarının yerel
ve uluslararası boyutta bir bütün olarak
hareket etmesinden geçtiğini hepimiz
biliyoruz.
BM nezdinde yürütülen çabalara ulu-
sal stratejilerin de katkısı büyük olacak.
Türkiye’nin de AB ile yürütülen katılım
müzakereleri çerçevesinde oluşturduğu
ulusal strateji ve eylem planlarının içe-
riğini küresel önceliklere paralel olarak
hazırlanması bu küresel çabaların bir
parçası olmasına imkân sağlayacaktır.
■