Page 43 - İktisadi Kalkınma Vakfı Dergisi - Eylül 2012
Basic HTML Version
43
Ancak söz konusu yönergenin ulusal politikaların uyum-
laştırılması konusunda muğlâk ifadeler içermesi, Üye Dev-
letlerde birbirinden farklı ulusal düzenlemelerin kabul
edilmesiyle sonuçlandı. O dönemde, çevreye verilen zara-
rın azaltılması amacıyla atıkları toplanmasını ve geri dö-
nüşüm uygulayan ülkelerin ucuz ikincil materyallerinin İç
Pazar’ın işleyişi etkilemesi üzerine, 94/62/EC sayılı Yöner-
ge kabul edilirken, ambalaj atıklarının önlenmesi, amba-
lajların yeniden kullanılması ve geri kazanılmasına ilişkin
önlemleri içeren yönerge Üye Devletlerin ulusal düzen-
lemelerinin uyumlaştırılmasını, böylece ambalajların ve
ambalaj atıklarının çevreye olumsuz etkilerinin azaltılma-
sını amaçlıyordu
5
.
94/62/EC sayılı Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Yöner-
gesi, ambalajın tanımını yapması, bu konuda kavram kar-
maşasını gidermek amacıyla ambalaj sayılabilecek ve sa-
yılamayacak ürünleri örneklerle açıklaması açısından da
büyük önem taşır. Bu noktada altı çizilmesi gereken bir
başka husus ise 2004 ve 2007’de Birliğe katılan yeni Üye
Devletlerin büyük çoğunluğunun söz konusu yönergeye
uyum sağlamak için geçiş süresi almalarıdır. Söz konusu
geçiş süreleri, ambalaj atıklarının geri dönüşümü ve kaza-
nımına ilişkindir ve Yönerge’nin Üye Devletlerde tam anla-
mıyla uygulanmasının 1,5 ila 4,3 milyon Avrupalının yıl-
lık sera gazı tüketimlerine eş düzeyde tasarruf sağlayaca-
ğı öngörülmektedir
6
.
AB’de ambalaj sektörünü doğrudan ilgilendiren bir
başka önemli konu da gıdayla doğrudan ya da dolaylı te-
mas eden ambalajlara ilişkin düzenlemelerdir. Gıda ile te-
mas eden ambalajların, üretim aşamasından dağıtıma ka-
darki süreç içerisinde iyi imalat uygulamalarına uygun ol-
maları gerekiyor. Örneğin gıda ile temas eden ambalajla-
rın üretildikleri maddelerin bileşenlerinin insan sağlığı-
nı tehdit edecek ya da temas ettikleri gıdanın bileşenle-
rini kabul edilemez biçimde bozacak yapıda olması yasak-
lanmıştır. Bunun yanında gıda ile temas etmek için üretil-
dikleri belli olmayan ambalajların, piyasa sürüldüklerinde
üzerlerinde bardak ve çataldan oluşan bir simge (
Şekil 1
)
veya“Gıda ile temas etmek üzere üretilmiştir”yazısının ol-
ması zorunludur
7
.
Yine AB’de, tüm ürünleri ilgilendiren genel düzen-
lemelerin yanında deterjanlar, alkollü içkiler, tekstil ürün-
leri gibi çok sayıda ürün grubuna yönelik özel ambalaj dü-
zenlemeleri de bulunuyor. Örneğin sigara ambalajlarının
en görünür yüzeyinin en az yüzde 30’unu kapsayacak şe-
kilde, sigaranın zararına ilişkine genel uyarının yer alma-
sı gerekli. Bunun yanında kenarlarından birinde kenar yü-
zeyinin en az yüzde 10’unu kaplayacak biçimde zifir, kar-
bonmonoksit ve nikotin oranlarının belirtilmesi de zorun-
lu…Bir diğer örnek olarak da organik gıdaların ambalaj-
larında zorunlu AB logosunun (
Şekil 2
) kullanılmasını söy-
leyebiliriz
8
.
Kısaca AB için önemine ve hangi düzenlemeler-
den doğrudan etkilendiğine değindiğimiz ambalaj sektö-
rü, Türkiye için de büyük öneme sahip. Hızla büyüyen sek-
tör, her geçen yıl ihracat oranlarını da artırıyor. Bu amaç-
la, Türkiye’de ambalaj sektörünün konumu ve gelecek he-
defleriyle ilgili olarak dergimize yaptıkları katkıdan dolayı
Ambalaj Sanayicileri Derneği’ne teşekkür ediyoruz.
TÜRKİYE AMBALAJ PAZARI
İster tarımsal isterse sanayi üretimi olsun, üretilen
her ürün, hemen o üretim noktasında tüketilmeyecek ya
da kullanılmayacaksa bir ambalaja ihtiyaç duyar. İşletme-
ler, ürettikleri her türlü malı ambalajlamadan satamaz ya
da nakledemezler. Ambalaj, güvenli gıdaya ulaşmanın
yanı sıra markalaşma ve pazarlama için de vazgeçilmezdir.
Ambalaj, bir ürünün giysisidir… Ürününüz ne kadar iyi
olursa olsun, giysisi iyi değilse satmanız zor olacaktır. Bu
nedenle ambalaj, ticarette stratejik bir araçtır diyebiliriz.
Türkiye’de üretilen çeşitli tarım ve gıda ürünleriyle
gıda dışı ürünlerin pazarlanmasında, özellikle ihraç malla-
rında, ambalaj giderek daha önemli bir yer tutuyor. Bu ne-
denle de ambalaj sektörü büyüklüğü 9 milyar dolar olma-
sına rağmen 300 milyar dolarlık bir ekonomik hareketlili-
ğini mümkün kılabiliyor.
Diğer yandan gelişen Türkiye sanayisi içinde am-
balaj sektörü de sanayiden gelen bu talepleri karşılamak
için, ekonomisi gelişmiş yani doymuş olan AB ülkelerin-
de olduğundan çok daha hızlı bir gelişme gösteriyor. Ay-
5
environment/waste/packaging/
index_en.htm, ErişimTarihi: 10
Eylül 2012.
6
environment/waste/packaging/
pdf/packaging_final_report.pdf,
ErişimTarihi: 10 Eylül 2012.
7
“Avrupa Birliği’ne Uyum
Sürecinde Sektör Rehberleri
Ambalaj Sanayii”, İstanbul Sanayi
OdasıYayınları, No: 2010/12,
Temmuz 2010, İstanbul.
8
Age., sayfa 32.
Şelkil 1
Şelkil 2
