G Ö R Ü Ş
14
19
65
kı da dâhil olmak üzere toplu eylem/görüşme yapma hakkı-
nın temel haklardan olduğunu ve AB Temel Haklar Şartı’nın
28’inci Maddesi’ne göre AB hukuku ve ulusal hukuk çerçe-
vesinde korunması gerektiğini ifade ettikten sonra, bu hak-
ların kullanılmasının mutlak olmadığını ve ulusal mevzu-
atlarda bazı sınırlamalara tabi tutulabileceğini belirtmiş-
tir
9
. Yine Divan’a göre, söz konusu olayda olduğu gibi, Şir-
ketin merkezinin bulunduğu ülkedeki sendikaların, Şirketi
toplu iş sözleşmesi yapmaya ve yapılacak sözleşmenin şart-
larının Şirketin bir başka ülkedeki yavru şirketinin (olayda
gemi) çalışanlarına da uygulanmasına sevk etmesi, AB’nin
temel özgürlüklerinden olan hizmetlerin serbest dolaşımı-
nın sınırlandırılmasıdır. Bu özgürlük ancak AB Antlaşma-
larında öngörülen bir amacı güden ve kamu yararının ko-
runması gibi daha üstün bir sebeple sınırlandırılabilir. Ayrı-
ca bu sınırlamanın yöntem ve araçları, istenilen amaca uy-
gun olmalı ve bunun için zorunlu olanın ötesine geçmeme-
lidir
10
. Bu değerlendirmeyi yapacak olan da ulusal mahke-
melerdir. Konuyla ilgili bir başka olayda ise
11
Laval
adlı Le-
tonyalı bir Şirket, İsveç’te aldığı okul yapımı ihalesinde geçici
olarak çalıştıracağı işçileri Letonya’dan getirmiştir. İsveç sen-
dikaları bu işçilerin yerel (Letonya) iş piyasasında daha dü-
şük (özellikle asgari ücret) standartlarda çalıştırılmaları ola-
sılığını engellemek amacıyla istihdam şartlarını belirlemek
için toplu iş görüşmesi başlatmak istemiş, ancak görüşme-
lerin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine Şirketi boykot kara-
rı almışlardır. Divan,
Viking-Line
kararında yer verdiği ilkele-
ri bu kararında da aynen tekrarladıktan sonra
12
, hizmetlerin
serbest dolaşımı özgürlüğünü düzenleyen Kurucu Antlaşma
hükümlerinin (ve 96/71 sayılı Direktifin), bir sendikanın top-
lu eylemde bulunarak (iş yerinin bloke edilmesi) bir şirketi,
sınır ötesi işlerde çalıştırılacak işçilerin haklarını düzenleyen
96/ 71 sayılı Yönerge’de yer verilenlerden daha uygun koşul-
larda toplu iş sözleşmesi yapmaya zorlamasına engel oldu-
ğunu belirtmiştir
13
.
Özetle Divan’ın bu kararları ışığında
14
, konuya ilişkin
yaklaşımını iki noktada toplamak mümkündür:
(a) Öncelikle Divan’a göre grev hakkı da dâhil olmak
9
Viking-Line, Point 44
10
Viking-Line, Point 90
11
Laval Case C-341/05
12
Laval Points 90, 101
13
Laval, Point 111
14
Ayrıca bkz. Rüffert Case C-346/06;
Luxembourg Case C-319/06
1...,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13 15,16,17,18,19,20,21,22,23,24,...80