İKV STA BİLGİ VE KAPASİTE MERKEZİ’NİN İKİNCİ TOPLANTISI GERÇEKLEŞTİRİLDİ

Sayıları giderek artan ve çok taraflı ticaret sisteminde önemli bir yeri ve etkisi olan Serbest Ticaret Anlaşmalarını (STA) izlemek ve analiz etmek üzere İKV tarafından bu yıl bir “STA Bilgi ve Kapasite Merkezi” oluşturuldu. Nisan ayında gerçekleştirilen ilk toplantının ardından, 26 Haziran 2014 tarihinde STA Bilgi ve Kapasite Merkezi’nin ikinci toplantısı düzenlendi. Söz konusu toplantıda, Brookings Enstitüsü’nün Amerika ve Avrupa Çalışmaları Merkezi Türkiye Projesi Direktörü ve TÜSİAD’ın Kıdemli Uzmanı Prof Dr. Kemal Kirişci, TEPAV Ticaret Çalışmaları Merkezi Direktörü, Türkiye'nin DTÖ nezdindeki eski Daimi Temsilcisi, emekli Büyükelçi Bozkurt Aran ve Avrupa Hizmetler Forum’un (European Services Forum) İdari Direktörü Pascal Kerneis çok taraflı ticaret sistemi ve Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTYO) üzerine sunumlar gerçekleştirdiler.

Toplantının açılış konuşmasında,  İKV Genel Sekreteri Doç. Dr. Çiğdem Nas ve Brüksel Temsilcisi Haluk Nuray İKV’nin nezdinde oluşturulan STA Bilgi ve Kapasite Merkezi hakkında konuşmacılara ve yeni katılımcılara bilgi verdiler. Merkez ile iş dünyası temsilcilerini bir araya getirerek, tüm yeni nesil STA’lar ve özellikle hâlihazırda AB ile ABD arasında müzakereleri yürütülen TTYO’ya ilişkin süreçlerin yakından takip edilmesi ve Türk iş dünyasının bu gelişmeler hakkında bilgilendirilmesi hedefleniliyor.

İkili ve bölgesel STA’ların öne çıktığı bu yeni dünya ticaret düzeninde Türkiye’nin de üçüncü ülkelerle STA müzakere ederek, bu sürece ayak uydurması büyük önem taşıyor. Bununla birlikte İKV, Türkiye’nin yeni nesil STA’ları müzakere edecek ve uygulamaya geçirecek kapasiteye henüz sahip olmadığı görüşünü savunuyor. Bu çerçevede, Türkiye’nin kapasitesinin geliştirilmesi için oluşturulan STA Bilgi ve Kapasite Merkezi, iş dünyası temsilcilerini uluslararası ticaret sistemindeki gelişmeler hakkında daha iyi bilgilendirerek özel sektörünün müzakere sürecindeki konumunu güçlendirilmesi amaçlıyor.

Brookings Enstitüsü’nün Amerika ve Avrupa Çalışmaları Merkezi Türkiye Projesi Direktörü ve TÜSİAD’ın Kıdemli Uzmanı Prof Dr. Kemal Kirişci, konuşmasında TTYO kapsamında yaşanan gelişmeleri ABD perspektifinden değerlendirdi. ABD’nin TTYO’yu desteklemesinin sadece ekonomik büyümeyi canlandırmak adına yapılan bir girişim olmadığına dikkat çeken Prof. Dr. Kemal Kirişçi, bu girişimin esasında AB ve ABD arasındaki ilişkilerinin derinleştirilmesi için bir vesile oluşturduğunu belirtti. Kirişçi, sunumunda ayrıca ABD’de TTYO müzakerelerinde aksamaya neden olan bazı gelişmelere dikkat çekti. Obama hükümetinin ABD Kongresi’nin Ticaret Geliştirme Yetkisi’ni (Trade Promotion Authority) kabul etmesini sağlayamamasının TTYO müzakere sürecini olumsuz etkilemekte olduğunu vurgulayan Kirşiçi, bu yasanın kabul edilmemesi sonucunda, TTYO’ye ilişkin bir anlaşmaya varıldığı takdirde, söz konusu anlaşmanın Kongre tarafından detaylı olarak incelenip ve üzerinde değişiklikler talep edilmesinin bu sürecin yavaşlamasına neden olacağı konusunda endişelerini belirti. Tüm bunların yanı sıra, ABD ve Avrupa Komisyonu’nun bu müzakere sürecini ne kadar önemsediğini ve müzakereleri tamamlamak konusunda ne kadar istekli olduğunun bilincinde olmasına karşın, konuyla ilgili olarak, Avrupa Parlamentosu’nda yapılan seçimlerin AB’nin geleceği konusunda endişelere sebep olduğuna dikkat çekti.

Avrupa Hizmetler Forum’un İdari Direktörü Pascal Kerneis, konuşmasında öncelikle kendi kurumu ve çalışma alanları hakkında katılımcılara kapsamlı bilgiler sundu. Kerneis’in direktörlüğünü yürüttüğü Avrupa Hizmetler Forumu, uluslararası ticaret müzakerelerinde Avrupa hizmet sektörünü sesini oluşturuyor. Kurum, öncelikli olarak uluslararası ticaret müzakerelerinde hizmet sektörünün önemini, AB hizmet sektörü, AB müzakerecileri ve AB ile uluslararası kurumlar nezdinde dikkat çekmeye çalışıyor. Avrupa Hizmetler Forumu ayrıca, AB’nin ticaret ortaklarının ticari politikaları üzerinde analizlerde bulunuyor ve bu kapsamda AB’nin ticari ortaklarının farklı sektörlerde uygulanan tarifelerinin listesinin oluşturuyor.

Sunumunda Pascal Kerneis, özellikle hizmet sektörü açısından dünya ticaretinde meydana gelen güncel gelişmeler hakkında katılımcılara bilgilendirdi. Bu kapsamda, özellikle AB ticaret politikasını kapsamlı bir şekilde ele alarak günümüzde AB’nin imzalamış olduğu ve müzakere etmekte olduğu STA’lar hakkında detaylı bilgiler verdi. Bunun yanı sıra, Kerneis, Türkiye’nin de yer aldığı ve Dünya Ticaret Örgütü’nün bazı üye ülkeleri arasında öngörülen hizmet ticaretine ilişkin uluslararası anlaşma (Trade in Services Agreement - TISA) ve TTYO ile ilgili müzakere süreçlerine de değindi. Bu kapsamda, TISA’ya dâhil olan ülkelerden hiç biriyle daha önce Türkiye’nin bir anlaşma imzalamadığına dikkat çeken Pascal Kerneis, Türkiye’nin bu anlaşmadan en çok faydalanacak ülke olduğunu belirtti.

Türkiye’nin DTÖ Nezdinde Daimi Temsilcilik görevini yürütmüş olan, hâlihazırda TEPAV’da Ticaret Çalışmaları Merkezi Direktörü olan emekli Büyükelçi Sayın Bozkurt Aran ise konuşmasında, başta TTYO olmak üzere dünya ticaretindeki gelişmeleri Türkiye perspektifinden değerlendirdi. Sunumunda, Aran öncelikle DTÖ’nün kuruluşundan bu yana çok taraflı ticaret sisteminin nasıl geliştiği konusuna değindi ve günümüzde bu sistemin karşılaştığı zorlukları kaydetti. Sayın Aran, son yıllarda bölgesel ve ikili STA’ların öneminin arttığına ve gelişmekte olan ülkelerin giderek ön plana çıktığına dikkat çekti. Bunun yanı sıra, Sayın Bozkurt Aran, TTYO’nın yanı sıra Trans-Pasifik Ortaklığı (TPP) ile birlikte çağımızda ortaya çıkan mega ortaklıkların en önemlisi olduğunu belirterek, bu girişimler hakkında kapsamlı bilgiler sundu.

Sayın Bozkurt Aran TTYO’nın gerek dünya ticareti gerekse Türkiye açısından önemini vurguladığı konuşmasında, Türkiye’nin bu sürece ne şekilde dâhil olabileceği konusunu da ele aldı. Bu kapsamda, en iyi çözümün öncelikli olarak Türkiye’nin AB ile oluşturduğu Gümrük Birliği’nin kapsamının genişletilmesi ve ardından Türkiye’nin AB ve ABD arasında yürütülen müzakerelerin ileri aşamasında sürece dâhil olması katılması olduğunu savundu.