POZİTİF GÜNDEMDE SÖYLEMDEN EYLEME GEÇME ZAMANI GELDİ

İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, 24-25 Haziran 2021 tarihlerinde yapılacak AB Zirvesi öncesinde açıklamalarda bulundu. Başkan Zeytinoğlu, Zirve’de Türkiye-AB ilişkileri bağlamında pozitif gündemin de ele alınacağını ve bu konuda somut adımlar beklediğini kaydetti. Başkan Zeytinoğlu, temelleri Ekim 2020’de yapılan AB Konseyinde atılan ve o günden beri AB Zirveleri’nin gündeminde yer almaya devam eden pozitif gündemde artık uygulama aşamasına geçilmesi gerektiğini vurguladı.

Başkan Zeytinoğlu şunları söyledi:

“Pozitif gündem Türkiye-AB ilişkilerinde bir canlanma umudu yarattı. Esas hedefimiz tam üyelik olmaya devam ediyor. Bu açıdan pozitif gündem müzakere sürecinin yerini tutabilecek bir kapsam taşımasa da var olan koşullarda kısır döngüyü kırmak için bir araç olabilir. Özellikle jeopolitik gelişmeleri de dikkate aldığımızda, Türkiye’nin Avrupa’daki konumunun pekiştirilmesi ve ABD de dâhil olmak üzere Batı ile ilişkilerinin güçlendirilmesi değişen dünya dengelerinde büyük önem taşıyor. Burada ortak değerler etrafında bütünleşme, demokrasi ve özgürlükler vurgusuna da dikkat çekmek lazım. Türkiye’nin hem ekonomik açıdan hem de siyasi ve jeopolitik açıdan AB ile ilişkilerini onarılmasında pozitif gündem etkili bir ol oynayabilir. Ancak artık söylemden eyleme geçme zamanı. Pozitif gündem, ilk olarak geçtiğimiz yıl Ekim ayında AB Konseyi tarafından önerilmişti. Mart ayındaki Zirve’de de içerik olarak geliştirilmiş ve aşamalı, orantılı ve geriye döndürülebilir bir yaklaşım olarak lanse edilmişti. Pozitif gündemin en önemli unsurlarından biri gümrük birliğinin güncellenmesi. 2014’ten beri gündemde olan bir konu ve artık bir an önce uygulama aşamasına geçilmesi gerekiyor. AB’nin ticaret politikasını da temelden etkileyen Yeşil Mutabakat ve dijital gündem, gümrük birliğinin güncellenmesini daha da acil hale getirdi. Sınırda karbon düzenlemesi ile özellikle demir çelik, çimento ve alüminyum gibi enerji yoğun sektörlerden AB’ye yapılan ihracata ek bir maliyet gelecek. Ayrıca Yeşil Mutabakat AB pazarında geçerli olan üretim ve ürün standartlarını da değiştiriyor. Çevre etkisi ve karbon ayak izinin azaltılması temel öncelik haline geldi. Bu durum AB ve Türkiye arasındaki ekonomik ve ticari ilişkinin revizyonunu gerektiriyor. Aynı zamanda çevre ve iklim politikalarında uyum ihtiyacı daha da artıyor. Çevre faslı Türkiye’nin AB müzakerelerinde açılmış olan fasıllardan biri ve Türkiye SEVESO direktifi gibi bazı AB mevzuatına uyumda oldukça ileri düzeyde. Ancak bu uyumun iklim değişikliğine de yansıtılması gerekiyor. Gümrük birliğinin modernizasyonu ilişkilerin bu boyutunun güncellenmesi ve canlandırılmasına olanak tanıyacak. Yarınki Zirve’den gümrük birliğinin güncellenmesi ve yüksek düzeyli diyalogların başlatılması konusunda somut adımlar bekliyoruz.”

Başkan Zeytinoğlu,  pozitif gündem ile ilişkili olarak halklar arası temaslar ve mülteci işbirliği konularına da değindi:

“İlişkilerin diğer bir önemli boyutunu göç ve mülteci konusunda işbirliği ve vize serbestliği konuları oluşturuyor. Özellikle mülteci konusunda Türkiye AB için vazgeçilmez bir rol oynuyor. Ülkemiz yaklaşık 4 milyon mülteciyi barındırarak, AB’nin yükünü alıyor. Bu mültecilerin AB’ye geçmesi özellikle Almanya gibi Üye Devletler için siyasi ve ekonomik olarak büyük bir maliyet oluştururdu. Bu açıdan Türkiye’nin oynadığı rol çok önemli. 18 Mart 2016’daki Türkiye-AB mutabakatı sadece mülteci işbirliğini içermiyordu. Bunun yanında müzakerelerde yeni fasıllar açılması, vize serbestliğinin sağlanması ve gümrük birliğinin güncellenmesi ile ilgili maddeler de vardı. Ancak bu konularda bir ilerleme sağlanamadı. AB Türkiye’deki Suriyeli mültecilere yönelik 3+3 milyar avroluk proje desteğini sürdürdü. Şimdi bu mali işbirliğinin devam etmesi gündemde. Ancak kapsamın daha da genişletilmesi ve yük paylaşımını da içerecek şekilde ele alınması gerekiyor. Bunun yanında, vize serbestliği sürecinde de beklentilerimiz devam ediyor. COVID-19 sonrası normalleşme ile birlikte ilişkilerde tekrar gündeme gelmesi için kalan kriterlerin de hızla karşılanması lazım. Gümrük birliğinin etkin işlemesi ve pozitif gündemin hayata geçmesi için somut adım bekliyoruz.”