İKV, “TÜRKİYE–AB GÜMRÜK BİRLİĞİ’NİN GÜNCELLENMESİ: ZORLUKLAR VE FIRSATLAR” BAŞLIKLI BİR WEBİNAR DÜZENLEDİ

İKV, Marmara Üniversitesi Avrupa Araştırmaları Enstitüsü iş birliğiyle 5 Mayıs 2021 tarihinde “Türkiye–AB Gümrük Birliği’nin Güncellenmesi: Zorluklar ve Fırsatlar” başlıklı bir webinar düzenledi. Açış konuşmasını Marmara Üniversitesi Avrupa Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Muzaffer Dartan’ın yaptığı webinarın moderatörlüğünü Enstitü’nün AB İktisadi ve İşletme Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Mesut Eren üstlendi. Webinarın konuşmacıları İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu ile Avusturya Ticaret Ataşesi Georg Karabaczek’ti.

İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu sözlerine Türkiye ile AB arasındaki ikili ticarete ilişkin bilgiler paylaşarak başladı. 2020 yılında ihracatının %41,3’ünü (69 milyar dolar) AB’ye yapan Türkiye’nin ithalatının ise %33,4’ünün (73 milyar dolar) AB’den geldiğini söyleyen Ayhan Zeytinoğlu, bu rakamların Birleşik Krallık’ın AB’den ayrılması sebebiyle önümüzdeki yıl düşebileceğini belirtti. AB’den gerçekleştirdiğimiz ihracatta ilk sırada gelen ürünlerin otomotiv, kimya, beyaz eşya ve çelik olduğunu kaydeden Zeytinoğlu, en fazla ihracat yaptığımız AB ülkelerinin Almanya ve Birleşik Krallık olduğu bilgisini de paylaştı. Türkiye’deki yabancı sermayenin %62’sinin AB ülkelerinden geldiğini ifade eden İKV Başkanı, 1996 yılından beri yürürlükte olan Türkiye-AB Gümrük Birliği’nin burada önemli bir rol üstlendiğini vurguladı. Gümrük Birliği sayesinde dünyanın önemli üretim üslerinden biri haline gelen Türkiye’nin diğer yandan ulaştırma kotaları, geçiş ücretleri, vize, ihtilafların halli mekanizması, AB’nin üçüncü ülkelerle akdettiği STA’larda taraf olunamaması gibi çok sayıda sorunla karşı karşıya olduğunun altını çizdi.

İdeal bir Gümrük Birliği kapsamında AB tarafından üçüncü ülkelerle yürütülen STA müzakerelerinde Türkiye’nin de yer alması, ihtilafların halli konusunda işleyen bir mekanizmanın kurulması ve tarife dışı engellerin sona erdirilmesi gerektiğini belirten Zeytinoğlu, sadece sanayi ürünleri ile işlenmiş tarım ürünlerini kapsayan Gümrük Birliği’nin tarım, hizmetler ve kamu alımlarını da kapsayacak şekilde genişletilmesi gerektiğini vurguladı. Türkiye-AB Gümrük Birliği’nin güncellenmesi süreci kapsamında atılan adımların siyasi engeller ile sekteye uğratıldığını ifade eden Ayhan Zeytinoğlu,  vize serbestisi konusuna da değindi. Burada AB tarafından Türkiye’ye sunulan 72 kriterden 66’sının tamamlandığı bilgisini paylaşan İKV Başkanı, Türk halkının bu konuda yaşadığı mağduriyetlere değinerek sözlerini tamamladı.

Webinarın ikinci konuşmacısı Avusturya Ticaret Ataşesi Georg Karabaczek sözlerine Avusturya ile Türkiye arasındaki ikili ticarete ilişkin veriler sunarak başladı. 1995 yılında 465 milyon avro olan ikili mal ticaretinin 2020 yılında 3 milyar avroya ulaştığını, yani yaklaşık yedi kat arttığını ifade eden Karabaczek, söz konusu ticaretin %80’inin Türkiye-AB Gümrük Birliği kapsamında gerçekleştiğini ifade etti. İki ülke arasındaki toplam hizmet ticaretinin 2020 yılında 1,1 milyar avro olduğunu ve bunun Gümrük Birliği’nin güncellenmesi durumunda önemli bir fırsat sunacağını kaydeden Avusturya Ticaret Ataşesi, Türkiye ofisi olarak görevlerinin Avusturya menşeli firmaların Türkiye’deki faaliyetlerine yardımcı olmak olduğu bilgisini paylaştı. Bu kapsamda her sene Türkiye’de faaliyet gösteren Avusturyalı firmalar arasında anket yaptıklarını söyleyen Karabaczek, sorulardan biri olan Gümrük Birliği’nin güncellenmesine katılımcıların %76’sının olumlu yanıt verdiği bilgisini de katılımcılara iletti. Türkiye ile AB arasındaki bu özel ticaret ilişkisi modelinin günümüzün gerekliliklerine artık cevap veremediğini dile getiren Ticaret Ataşesi, bu kapsamda yaşanan aksaklıklara çeşitli örnekler ile dikkat çekti. Kimyasal maddelerin kayıt sorumluluğu, uygulanan ek vergiler, menşe şahadetnamesi ve TAREKS uygulamaları gibi konulara dikkat çeken Georg Karabaczek, Avusturya’nın Türkiye’deki doğrudan yabancı yatırımlarına ilişkin veriler paylaşarak sözlerini tamamladı. Webinar, katılımcıların sorularını ve görüşlerini paylaşmalarının ardından son buldu.