AMAZON YANGINLARININ AB STA’LARINA ETKİSİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRME NOTU

Ev sahibi olduğu yerli nüfusa ve geçimini sağlayan insanlara birçok nimet sunan ve dev bir karbon yutağı olarak doğanın küresel ısınmaya karşı en büyük silahı olarak görülen Amazon yağmur ormanları, 2019 yılında aylarca dinmeyen yangınlara tanık oldu. Bununla birlikte, bu durumun insan kaynaklı olduğu eleştirileri seslendirilirken, bu eleştirilerin bir numaralı hedefi Amazon yağmur ormanlarında en fazla toprağa sahip ülke Brezilya oldu. Zira eskiden iklim değişikliği ile mücadelede örnek gösterilen Brezilya’da gerçekleşen insan kaynaklı yangınların, “Tropiklerin Trump’ı” olarak bilinen Jair Bolsonaro’nun iktidara gelmesiyle çevre politikalarını hiçe sayması sonucunda arttığı düşünülüyor.

Bolsonaro yönetiminde tarımsal faaliyetlerin ve madenciliğin artmasıyla birlikte Amazon yağmur ormanlarında büyük tahribatlar gerçekleşti ve bu durum ciddi oranda ormansızlaşmaya neden oldu. Tarım, ormancılık ve diğer arazi kullanımı faaliyetleri, 2007 ile 2016 yılları arasında insan faaliyetlerinin neden olduğu tüm emisyonların yüzde 23’ünü oluşturdu.

Bu durum karşısında AB’nin lokomotif ülkelerinden biri olan Fransa’nın Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Brezilya Devlet Başkanı Bolsonaro ile girdiği münakaşa sonrasında Paris Anlaşması’nı onaylamayan ülkelerle STA imzalanmayacağını açıkladı. Böylece AB’nin, gelecekte imzalayacağı STA’larda çevresel konulara ve karşı tarafın Paris Anlaşması’nın onaylamış olmasına dikkat etmesi bekleniyor. Bu durumda başta Mercosur ile yapılan olmak üzere Avustralya, ABD, Endonezya ve Malezya gibi ülkelerle yapılacak STA’ların ve hatta güncellenmesi beklenen Türkiye-AB Gümrük Birliği’nin bu düzenlemelere tabi tutulması bekleniyor.

Bu değerlendirme notunda, Brezilya’nın ticaretinin iklim değişikliği ve Amazon yağmur ormanları üzerindeki etkisi incelenirken, bu durumun AB ile STA müzakereleri yapan diğer ülkeleri de nasıl etkileyeceği irdeleniyor.

İKV Uzman Yardımcısı Melis Bostanoğlu’nun kaleme aldığı “Küresel Ormansızlaşma Sorununun Son Örneği: Amazon Yangınları ve AB STA’larının Geleceği” başlıklı değerlendirme notuna buradan ulaşılabilir.