YEŞİL PASAPORTA VİZE DEĞİL ÖN BİLDİRİM ŞARTI GELİYOR

İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, yazılı basında da geniş yer bulan; yeşil ve gri pasaport sahiplerinin AB ülkelerine seyahatlerinde muafiyet sınırlaması getirildiği yönündeki tartışmalara ilişkin açıklamalarda bulundu. 2021 yılı öncesinde veya sonrasında gri ve yeşil pasaport sahiplerine vize uygulanmasının söz konusu olmadığını hatırlatan İKV Başkanı Zeytinoğlu, bahsi geçen ETIAS mekanizmasının, Schengen sınırlarına giriş yapmak isteyen her üçüncü ülke vatandaşının 2021’den itibaren kayıt yaptırmakla yükümlü olacağı çevrimiçi bir güvenlik sistemi olduğunun altını çizdi. Nitekim İKV Başkanı Zeytinoğlu bu ve benzeri uygulamaların AB’yi daha da kapalılığa itebileceği, Türk vatandaşlarının seyahat hakkını zedeleyebileceği yönünde kaygılarını da ortaya koydu. İKV Başkanı Zeytinoğlu sözlerine şöyle devam etti:

“Türk vatandaşlarının seyahat hakkını kısıtlayan her türlü uygulamaya karşı olmakla birlikte, kamuoyunda kafa karışıklıklarına sebebiyet vermesi muhtemel bazı konuları netleştirmek gerektiğini düşünüyorum.

Öncelikle, yeşil ve gri pasaport sahiplerinin 2021’den itibaren AB’ye vizesiz seyahat haklarını olumsuz etkileyecek bir durumun mevcut olmadığını belirtmek isterim. Nitekim, Türk vatandaşları ve AB’ye vizesiz seyahat hakkı bulunan ABD, Ukrayna, Kanada, Yeni Zelanda ve Kuzey Makedonya gibi çok sayıda ülkenin vatandaşlarının 2021’den itibaren AB’ye seyahatlerinden önce çevrimiçi ETIAS uygulamasına girip, ilgili başvuru formunu doldurup seyahat yetkisi edinmesi gerekecek. Avrupa Komisyonu sözcüleri tarafından yapılan açıklamalar, başvuru formunun dakikalar içerisinde doldurulabilecek şekilde tasarlandığına ve herhangi bir başvuru merkezine gidilmesinin gerekmeyeceğine işaret ediyor.

Avrupa Komisyonu verileri, gerçekleştirilecek toplam başvuruların yüzde 95’inin veya daha fazlasının olumlu sonuçlanacağını söylüyor. Yani en basit ifadeyle ETIAS mekanizması, vize muafiyetine sahip olsun veya olmasın her üçüncü ülke vatandaşının AB için risk taşıyıp taşımadığını ayrı ayrı ölçecek bir otomatik bilişim sistemi. ETIAS’ı, her geçen gün etkisi artan küresel göç akınlarına ve güvenlik tehditlerine karşı AB’nin kendince öne sürdüğü bir önlem gibi görmek mümkün. Bu, madalyonun bir yüzü. Nitekim madalyonun diğer yüzünün bir hayli karanlık olduğunu da üzülerek ifade etmek isterim.”

Madalyonun Diğer Yüzü ise Bir Hayli Karanlık

İKV Başkanı Zeytinoğlu, ETIAS uygulamasının vize rejimi olmadığı, AB’nin sınır güvenliğini garanti altına almaya odaklı bir bilişim sistemi olduğunu hatırlatırken; bu ve benzerin tüm uygulamaların AB’yi daha da kapalılığa ittiğini, Kale Avrupası’nın duvarlarını daha da yükselttiğini ifade etti:

“Bu aşamada; ETIAS ve diğer akıllı sınır uygulamaları ile yeni Komisyonun göç ve sınır yönetiminde korumacı bir tutum sergileyeceğinin işaretini veren ipuçları, maalesef ki bizler için olumlu bir tablo sunmuyor.

Mevcut Schengen vize rejimi zaten doğurduğu ekonomik, psikolojik, siyasi ve hukuki külfetler sebebiyle Türk vatandaşlarının seyahat hakkını önemli ölçüde zedeliyor. Schengen vize ücretlerinin 60 Avro’dan 80 Avro’ya yükseltilmesine onay verilmesi zaten başlı başına sorunken, bunun üstüne ETIAS başvurularında da 7 Avro ödenecek olması AB’nin sosyal ve eşitlikçi kurucu değerlerine fazlasıyla aykırı. Bu uygulamalar, vize rejimi sebebiyle AB’deki paydaşlarıyla etkileşimleri zarar gören Türk iş dünyasını, sivil toplumunu, akademik çevrelerini öte yandan AB’ye seyahat etmek arzusundaki Türk vatandaşlarını daha da demoralize etme riski yaratıyor.

Bir yandan üyelik müzakereleri ve vize serbestliği diyaloğu yürütüp bir yandan duvarların daha da yükseldiğini görmek muhakkak ki birlikte iş yapma arzusuna ve reform motivasyonuna zarar veriyor. Dolayısıyla oluşması muhtemel olumsuz algının önüne geçilmesi ve Türkiye-AB ilişkilerinde belki de her zamankinden fazla ihtiyaç duyulan başarı hikâyesinin mevcudiyete kavuşması için vize serbestliği diyaloğunun teknik kısmının bir an önce başarıyla sonuçlandırılması şart.”

Konuya ilişkin İKV Uzmanı Ahmet Ceran tarafından hazırlanan “ETIAS: AB’ye Seyahatte Vize Serbestliği mi, Yükselen Duvarlar mı?” başlıklı çalışmaya buradan ulaşılabilir.