İKV BAŞKANI ZEYTİNOĞLU’NUN 8 MART DÜNYA KADINLAR GÜNÜ MESAJI

İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle yayımladığı mesajda şu noktalara değindi: “Kadınlarımız başta olmak üzere tüm vatandaşlarımızın Dünya Kadınlar Günü’nü kutlarım.  Kadınların her alanda erkeklerle eşit oldukları, kadına karşı şiddet ve ayrımcılığın önlendiği, kadınların eğitim, sağlık, sosyal güvenlik gibi her türlü hizmetten eşit derecede yararlandıkları, iş gücü piyasasında eşit bir şekilde yer aldıkları, şirketler ve sivil toplum kuruluşlarının yanında siyasette de eşit katılım sağladıkları bir dünya için çalışmaya devam ediyoruz.

Türkiye’nin AB süreci cinsiyet eşitliği ve kadınlara karşı ayrımcılığın önlenmesi hedefleri açısından da büyük önem taşıyor. Çeşitli göstergelere baktığımızda özellikle istihdam düzeyi açısından AB ortalaması ile Türkiye arasında önemli farklar olduğunu görüyoruz. Örneğin, kadınların istihdam oranına baktığımızda bu oran AB’de ortalama olarak yüzde 62,4 iken, Türkiye’de bu oran neredeyse AB’deki oranın yarısı, yani yüzde 32,2.

Kadın ve erkek istihdam oranları arasındaki fark açısından verileri incelediğimizde yine bir cinsiyet uçurumu ile karşılaşıyoruz. AB’de bu oran yüzde 10,5 iken, Türkiye’de ne yazık ki yüzde 38,5.

Siyasete baktığımızda da benzer bir tablo ile karşılaşıyoruz. AB’de ulusal parlamentolarda kadınların oranı yüzde 30,2. Bu oran dahi istenilen düzeyde değilken, Türkiye’de daha da düşük bir temsil ile karşılaşıyoruz: yüzde 17,4. 595 milletvekilinin sadece 104’ü kadın.

Son olarak, istihdam düzeyi ile eğitim arasında doğrusal bir orantı olduğunu görüyoruz. Okuryazar olmayan 15 yaş üstü kadınların istihdam oranı yüzde 15,4 iken, bu oran yükseköğretim mezunu kadınlarda yüzde 59,3’e çıkıyor.

Kadınların eğitiminin hem tüm ülkenin gelişimi, hem de kadınların iş hayatı ve toplamsal hayata katılımları açısından önemini bir kez daha vurguluyor, kadınların ülkemizde ve tüm dünyada hak ettikleri konum ve imkânları elde edecekleri günlere ulaşmayı diliyoruz”.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü Bilgi Notu

1. 15-64 yaş arası AB-28’de kadın istihdamı 2017 yılında yüzde 62,4 olarak kaydedilmiş. AB’de kadın istihdamının en yüksek olduğu ülkeler 2017 itibarıyla İsveç (yüzde 75,4) ve Danimarka (yüzde 71,5) iken; en düşük olduğu ülkeler Yunanistan (yüzde 44,4) ve İtalya (yüzde 48,9).
    
2. AB’de 2017 yılında 15-64 yaş arası nüfusta erkek istihdamı yüzde 72,9. AB’deki kadınlar ile erkekler arasındaki istihdam farkı yüzde 10,5 olarak gerçekleşmiş.
    
3. Türkiye’de 15-64 yaş arası kadın nüfusunda istihdam oranı 2017 itibarıyla yüzde 32,2. Aynı yaş grubundaki kadınlar arasında iş gücüne katılma oranı yüzde 37,6.
    
4. Türkiye’de 15-64 yaş aralığındaki erkek nüfusta istihdam oranı yüzde 70,7 iken aynı nüfusun iş gücüne katılım oranı da yüzde 78,2.
    
5. İstihdamda cinsiyet uçurumu Türkiye açısından önemli bir sorun. AB’de yüzde 10,5 olan kadınlar ile erkekler arasındaki istihdam oranı farkı Türkiye’de yüzde 38,5.
    
6. European Insitute for Gender Equality’e göre 2018 itibarıyla AB-28’de ülkelerin ulusal parlamentolarında kadın temsil oranı ortalama yüzde 30,2. Burada ilk sırada gelen ülke yüzde 46,7 ile İsveç ve yüzde 41,5 ile Finlandiya iken, son sırada yüzde 12,6 ile Macaristan ve yüzde 14,5 ile Malta geliyor. Aynı göstergede Türkiye’de kadınların Meclis’te temsil oranı yüzde 17,4 olarak ifade ediliyor.
    
7. Burada bir parantez açarsak, 595 milletvekili olan TBMM’de toplam 104 kadın milletvekili var. Bunların 53’ü AK Parti (yüzde 18,21), 18’i Cumhuriyet Halk Partisi (yüzde 12,68), 26’sı Halkların Demokratik Partisi (yüzde 40), 4’ü Milliyetçi Hareket Partisi (yüzde 8,16) ve 3’ü İyi Parti’den (yüzde 7,69).
    
8. 2018 itibarıyla Avrupa Komisyonunun yüzde 32,1’i kadın iken, yüzde 67,9’u erkeklerden oluşuyor.
    
9. 2018 itibarıyla AB-28 ülkelerinin en büyük şirketlerindeki başkan, yönetim kurulu üyesi ya da işçi temsilcisi pozisyonlarda bulunan kadınların oranı yüzde 26,7 iken, aynı oran Türkiye’de yüzde 15,3’tür.
    
10. European Insitute for Gender Equality’e göre 15-64 yaş aralığındaki kadın nüfusunun AB-28’de yüzde 24,9’u herhangi seviyede bir eğitimi tamamlamışken, aynı oran Türkiye’deki kadınlar için yüzde 66,7. Yani bu da gösteriyor ki kadınlarımız Avrupalı kadınlarda daha fazla eğitimli olmalarına rağmen çok daha az istihdam ediliyor.
     
11. 2017 itibarıyla 15-24 yaş aralığındaki kadın nüfusunda eğitimlerine devam etmeyen, herhangi bir kurs vs. görmeyen ve istihdam da edilmeyen kadınların oranı AB’de yüzde 11,1 iken (erkeklerde de yüzde 10,6), söz konusu oran Türkiye’deki kadınlarda yüzde 34 (erkeklerde yüzde 14,6).
     
12. AB’de düşen işsizliğe paralel olarak kadınların işsizlik oranı da düşüyor. 2013 yılında yüzde 11’e ulaşan 15-64 yaş aralığındaki kadınların işsizlik oranı, 2017 itibarıyla yüzde 8’e gerilemiş durumda. Türkiye’de ise 15-64 yaş aralığındaki kadınlar arasında işsizlik oranı 2017 itibarıyla yüzde 14,6.
     
13. Türkiye’deki kadın istihdamında eğitimin belirleyici faktörlerden biri olduğunu vurgulayabiliriz. Nitekim ülkemizdeki kadın istihdamı eğitim seviyesi arttıkça yukarı yönlü bir hareket izliyor. 2017’de okur-yazar olmayan 15 yaş üstü kadınların istihdam oranı yüzde 15,4 iken, lise altı eğitimli kadınların istihdam oranı yüzde 24,8, lise mezunu kadınların istihdam oranı yüzde 27, mesleki veya teknik lise mezunu kadınların istihdam oranı yüzde 33,8 ve yükseköğretim mezunu kadınların istihdam oranı yüzde 59,3.
     
14. Türkiye’de kadın istihdamının en fazla olduğu yükseköğretimde AB’ye baktığımızda 15 yaş üstü kadınlarda istihdam oranının 2017 itibarıyla yüzde 70,8 olduğunu görüyoruz.
     
15. Türkiye’de 2017 itibarıyla istihdam edilen 8,7 milyon kadından 2,5 milyonu tarımda, 6,2 milyonu ise tarım dışında istihdam edilmiştir. 8,7 milyon istihdam edilen kadından 1,8 milyonunun istihdam edildiği nitelik gerektirmeyen işler ilk sırada gelirken, 213 bin ile yönetici kadınlar son sırada gelmektedir.
     
16. İktisadi faaliyet kollarına göre Türkiye’deki 15 yaş üstü kadın istihdamı incelendiğinde şunlar tespit edilmektedir: Tarımda 2 milyon 471 bin, sanayide 1 milyon 278 bin, inşaatta 82 bin ve hizmetler sektöründe 4 milyon 897 bin kadın çalışmaktadır. Yani 15 yaşından büyük kadınların yüzde 56,1’i hizmetler sektöründe istihdam edilmektedir.
     
17. 2018 Report on Equality between Women and Men raporuna göre AB’de de yine Türkiye’ye benzer şekilde “kadın işi” olarak görülen bazı meslekler vardır. Bu kapsamda örneğin anaokulu öğretmenliği, hemşirelik, ebelik, sekreterlik ve kişisel bakım uzmanlığı gibi meslekler daha çok kadınlar ile özdeşleştirilmektedir. Benzer şekilde sağlık ve sosyal hizmet alanlarında çalışanların yüzde 80’i kadındır (bunlar 2017 rakamları).
     
18. Sektörel ayrışma AB’deki kadın istihdamının en önemli sorunlarından biri. European Institute for Gender Equality verilerine göre birçok Üye Devlette mühendislik ve teknoloji ile alakalı meslekler erkeklerin egemenliğinde iken, öğretmenlik ve bakım hizmetleri gibi mesleklerde kadınlar ön plana çıkmaktadır.