SOSYAL POLİTİKA VE İSTİHDAM

Üye ülkelerin sosyal politikalarında AB rolünün en çok görüldüğü alanlardan biri iş hukukudur. Bu çerçevede Birlik; işletmelerin devri ve işverenin iflası durumlarında işçi haklarının korunması, işçilerin bilgilendirilmesi, çalışan gençlerin korunması, çocuk işçiliğinin önlenmesi, çalışma saatlerinin belirlenmesi, kısmi süreli ve belli süreli çalışmanın hukuki statüye kavuşturulması alanlarını düzenlemekte ve iş sağlığı ve güvenliği alanında detaylı ve bağlayıcı hükümler getirmektedir. Birlik aynı zamanda işçilerin serbest dolaşımına engel teşkil edebilecek tüm faktörlerin ortadan kaldırılması için gerekli düzenlemeleri yapmakta ve işçilerin serbest dolaşımı kapsamındaki tüm haklarını güvence altına almaktadır. Birlik, kadın-erkek eşitliği alanında da üye ülke mevzuatlarını ve uygulamalarını geliştirmekte ve bu çerçevede “eşit işe eşit ücret” prensibini; istihdama giriş, mesleki eğitim, terfiler ve sosyal güvenlik sistemlerinde muamele eşitliğini yerleştirmektedir.

Birlik, üye ülkelerde istihdamın artırılması ve işsizlikle mücadele alanlarında da üye ülkeler arası işbirliğini güçlendirmeyi hedeflemekte, bu kapsamda bir “İstihdam Stratejisi” belirleyerek, üye ülkelerin bu strateji kapsamında hazırladıkları ulusal eylem planlarını ve aldıkları mesafeleri değerlendirmektedir. Birlik aynı zamanda Avrupa Sosyal Fonu çerçevesinde hazırladığı programlarla istihdamı artırıcı projelere AB düzeyinde destek sağlamaktadır.

Lizbon Antlaşması ile birlikte Sosyal Politika alanında yeni hedefler konmuştur. Bu kapsamda tam istihdam ve sosyal ilerlemenin sağlanması; sosyal dışlanma ile mücadele ve ayrımcılığın önlenmesi; sosyal adaletin yaygınlaştırılması ve yoksullukla mücadele, AB’nin mevcut sosyal hedeflerine ek yeni sosyal hedefler olarak belirlenmiştir.

AP, AB Konseyi ve Komisyonu, 17 Kasım 2017 tarihinde gerçekleştirilen Göteborg Zirvesi'nde Avrupa Sosyal Haklar Sütunu’nu ilan etti. Sütun, 21’nci yüzyılda adil, iyi işleyen işgücü piyasaları ve refah sistemleri için gerekli olan 20 temel ilke ve hakları gündeme getiriyor ve genel anlamda üç bölüm etrafında yoğunlaşıyor. Bu üç bölüm ise;

1. Eşit fırsatlar ve işgücü piyasasına erişim;

2. Adil çalışma koşulları;

3. Sosyal koruma ve kapsayıcılık.

Avrupa Komisyonu, 4 Mart 2021 tarihindeki beyanı ile Avrupa Sosyal Haklar Sütunu Eylem Planı’nı, kapsayıcı ve dirençli bir sosyo-ekonomik iyileşmenin yolunu açan güçlü bir Sosyal Avrupa hedefini uygulamak için kullanmayı amaçlıyor. Komisyon bu Eylem Planı ile Üye Devletler ve AB'nin ortak çabası ve sosyal ortakların ve sivil toplumun aktif katılımı ile Avrupa Sosyal Haklar Sütunu’nun ilkelerini uygulamaya yönelik somut eylemler ortaya koyuyor.

Eylem Planı ile AB, 2030 yılına kadar ulaşılması gereken üç ana hedef belirledi:

 1. 20 ile 64 yaş arasındaki kişilerin en az % 78'inin iş sahibi olması,

 2. Tüm yetişkinlerin en az % 60'ının her yıl eğitime katılması,

 3. Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski olan insanların sayısının en az 15 milyon azaltılması.

2030 yılına kadar ulaşılmak istenen bu hedefler, BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile uyumlu olmakla birlikte güçlü bir Sosyal Avrupa için de ortak bir hedef anlamına geliyor. Komisyon, AB Konseyi'ni bu üç hedefi onaylamaya ve üye ülkeleri bu çabaya katkıda bulunmak için kendi ulusal hedeflerini belirlemeye davet ediyor.