AVUSTURYA AB DÖNEM BAŞKANLIĞI’NI DEVRALDI

“Koruyan Avrupa” mottosuyla yola çıkan yeni AB Dönem Başkanı’nın öncelikleri arasında güvenlik, yasadışı göçle mücadele, dijitalleşme ve istikrar vurgusu dikkat çekiyor.

30 Haziran 2018 tarihinde Avusturya’nın Schladming isimli kasabasında AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov ve Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz’un katılımıyla düzenlenen sembolik törenle Avusturya AB Dönem Başkanlığı görevini Bulgaristan’dan devraldı. Yeni dönem başkanı Avusturya’nın Başbakanı Sebastian Kurz törende yaptığı konuşmada bunun büyük bir onur, aynı zamanda da büyük bir sorumluluk olduğunu ifade ederken uluslararası ortamın güç koşullarına da dikkat çekti. Bilindiği gibi AB üyesi her ülke altı aylık süre için AB Dönem Başkanlığı görevini üstleniyor ve AB’nin dümenine geçtiği bu süre zarfında Birliğin hâlihazırda belli olan önceliklerine kendi dokunuşunu da ekliyor.

Nitekim 1 Temmuz itibarıyla AB Dönem Başkanlığı görevini üstlenen Avusturya da mottosunu “koruyan Avrupa” olarak benimseyerek, temel önceliklerini şu şekilde sıraladı:

• Güvenlik ve yasadışı göç ile mücadele
• Dijitalleşme yoluyla refahın ve rekabet gücünün korunması
• Avrupa’nın komşu bölgelerinde istikrar-Batı Balkanlar ve Güneydoğu Avrupa’ya yönelik AB yaklaşımı

Dönem başkanı sıfatıyla kendi rolünü tarafsız bir aracı olarak tanımlayan Avusturya, AB’nin tam ortasında yer alan coğrafi konumundan da esinlenerek köprü vazifesini sürdüreceğini ve AB içerisindeki birliğe katkı sağlamaya devam edeceğini açıkladı.

Aslında tam da Başbakan Kurz’un ifade ettiği gibi 2018’in ikinci yarısına bakıldığında AB gündeminin oldukça yoğun olduğu ve dönem başkanı olarak Avusturya’yı zorlu bir sürecin beklediği görülüyor. Bir yandan üç temel öncelik esasında şekillenen dönem başkanlığı programını uygulamak için çalışacak olan Avusturya’nın Brexit, 2020 sonrası için AB bütçesi, ABD’deki gelişmeler ve giderek bozulan Transatlantik ilişkiler, AB’nin Rusya ile ilişkileri gibi konularla da uğraşması gerekecek.

Koruyan Avrupa ve Avusturya’nın Öncelikleri

Avusturya’nın seçtiği “Koruyan Avrupa” mottosu önümüzdeki altı ay için hazırlanan programı en doğru biçimde özetliyor. İktidarda Avusturya Halk Partisi (ÖVP) ile aşırı sağcı ve AB karşıtı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) koalisyonunun olduğu Avusturya, dönem başkanlığı için hazırladığı iddialı programında göç meselesine güvenlik penceresinden, dijitalleşme gibi AB gündeminde son yıllarda öne çıkan konuya refahın ve rekabet gücünün korunması açısından bakarken, AB genişlemesini Batı Balkan ülkeleriyle sınırlı tutuyor.

Avusturya Dönem Başkanlığı’nın üç temel önceliği arasında şaşırtıcı olmayan biçimde güvenlik ve yasadışı göçle mücadele öne çıkıyor. Hatırlanacağı üzere Avusturya AB Dönem Başkanlığını devralmadan birkaç gün önce gerçekleşen AB Zirvesi’nde en tartışmalı konulardan biri göç olmuş,  ülkeler arasında nihai uzlaşı oldukça güç sağlanmıştı. AB liderleri tarafından Akdeniz kıyısı boyunca maliyetlerini tüm AB ülkelerinin üstleneceği yeni göç merkezleri oluşturulması, Dublin İltica Sistemi’nin korunması ve zorunlu kota sisteminden vazgeçilmesi konularında görüş birliğine varılmıştı. Zirveden sadece iki gün sonra AB’nin direksiyonuna geçen Avusturya is AB vatandaşlarını korumanın en önemli önceliği olacağını belirtirken, göç politikasında bir paradigma değişikliğine ihtiyaç olduğunu, bu nedenle AB’nin dış sınırlarının korunmasına odaklanması gerektiğini vurguluyor. Bunun için de Avusturya FRONTEX’in güçlendirilmesi, özellikle mültecilerin geri gönderilmesi sürecinde üçüncü ülkelerle daha yakın bir işbirliği, AB’ye göç etmeden önce korunmaya muhtaç olanlara yardım edilmesini öngörüyor. Asıl dikkat çeken madde ise Avusturya’nın 20 Eylül 2018 tarihinde Salzburg’da göç konusunda gayrı resmi bir zirvede tüm bu konuları ele almayı planlaması.

Güvenlik konusunda ise Avusturya Üye Devletlerin güvenlik birimleri arasında etkin işbirliği ve bilgi paylaşımının geliştirilmesini ve terör tehditlerine ile artan radikalleşmeye karşı mücadele öne çıkarken siyasi İslam karşıtı stratejiler ve Avrupa stili İslam’ın gelişmesi için tartışmaların başlatılması önerisi dikkat çekiyor.

Bilindiği gibi dijitalleşme ve Batı Balkanlar Avusturya’dan önce Bulgaristan Dönem Başkanlığı’nın da öncelikleri arasında yer alıyordu. Avusturya’nın dijitalleşme konusundaki yaklaşımı ise gelecekte AB ekonomisinin rekabet gücünün ve sürdürülebilirliğinin korunabilmesi için dijital dönüşüme ilişkin akıllı politikalar izlenmesi gerektiği fikri etrafında şekilleniyor. Bu çerçevede Avusturya modern ve dengeli bir düzenleyici çerçeve oluşturmayı, Dijital Tek Pazar’ın tamamlanması, dijital iş modelleri ve hizmetler için koşulların iyileştirilmesi ve kamu yönetiminin modernize edilmesi önerilerini getiriyor.

Son olarak Avusturya Dönem Başkanlığı Avrupa’ya komşu bölgelerde istikrar önceliği kapsamında ekonomi, güvenlik, ortak tarih ve kültürel miras açısından “Avrupa’nın parçası” olarak gördüğü Batı  Balkanlar ve Güneydoğu Avrupa’nın AB ile bütünleşme sürecine desteğini ortaya koyuyor.

Avusturya Dönem Başkanlığı ve Türkiye

Avusturya Dönem Başkanlığı’nın 70 sayfadan oluşan ve önümüzdeki altı aydaki hedeflerini ve önceliklerini ortaya koyan programında Rusya’dan ASEAN ülkelerine, Karayiplerden Libya ve Yemen’e, Afrika’dan Latin Amerika ülkelerine kadar pek çok ülke ve bölge ile ilişkilerin geliştirilmesine atıf yapılırken, hâlihazırda AB katılım müzakereleri sürecindeki Türkiye’den hiç bahsedilmemesi oldukça dikkat çekici. Hatırlanacağı üzere Avusturya Başbakanı Kurz mart ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile AB kurumlarının başkanlarını bir araya getiren Varna Zirvesi öncesinde Türkiye’yi Kopenhag kriterlerini artık uygulamamakla itham etmiş ve müzakerelerin sonlandırılması çağrısında bulunmuştu. Son olarak Lüksemburg’daki AB Genel İşler Konseyi toplantısında Avusturya Dışişleri Bakanı Karin Kneissl ülkesinin Türkiye’yi AB’ye üye olabilecek bir aday olarak görmediğini açıklamıştı. Avusturya’nın bu tutumu karşısında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Avusturya Dönem Başkanlığı’nda olumlu adımlar atılacağını düşünmediğini ve yeni müzakere fasılları açılmasını da beklemediğini ifade etti.

Avusturya Dönem Başkanlığı’nın resmi internet sitesine buradan ulaşabilirsiniz.