GÜMRÜK BİRLİĞİ GÜNCELLEMESİ GEBZE`DE ELE ALINDI

İKV, Kocaeli AB Bilgi Merkezi ve Gebze Teknik Üniversitesi işbirliğiyle, 23 Şubat 2017 tarihinde "AB-Türkiye İlişkileri Işığında Gümrük Birliği" isimli bir panelde GB güncelleme sürecini masaya yatırdı. Söz konusu panelin açış konuşması Gebze Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Haluk Görgün tarafından gerçekleştirilirken, İKV Brüksel Temsilcisi Haluk Nuray, İKV Strateji ve İş Geliştirme Müdürü M. Gökhan Kilit ve Gebze Teknik Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Hande Barlın birer sunum yaptı.

Haluk Nuray konuşmasında GB’nin nasıl güncellenmesi gerektiğini ve yapılan etki analizlerini değerlendirdi. Nuray, mevcut GB’nin kısa vadeli olarak planlandığını ve eskidiğini belirtirken, bunun en önemli nedeninin Türkiye’nin AB’ye tam üyelik sürecinin uzayacağının öngörülememesi olduğunu söyledi.  Nuray, karşılıklı hazırlanan etki analizi raporlarının başarılı olabilmesi için değişken verilerin hesaba katılması gerektiğini ifade ederken,  istatistiksel verinin yanında toplumsal dinamiklerinde göz önünde bulundurulması gerektiğini söyledi. Hazırlanan etki analizlerinin Makro Etki Analizi olduğunu ifade eden Nuray, bu analizlerin müzakere masasının ana özneleri olan AB ve Türkiye’ye sadece yardımcı olacağını vurguladı.

Ekonomi Bakanlığı tarafından yaptırılan etki analizine değinen Nuray,  rakamlarla beraber değişken verilere de dikkat edilmesi gerektiğini söyledi.  Nuray, AB’nin hazırladığı etki analizinde ise Türkiye ile AB arasındaki 1996 ve 2014 yıllarındaki ithalat-ihracat rakamlarına değinerek değerlendirmeler yaptı.  Bu rapora göre Türkiye’nin geçen zaman içinde dış ticaret ülkesi haline geldiği görüldüğünü analiz eden Nuray, yeni güncellemede hedefimizin Türkiye’nin ticari olarak sınıf atlaması ve sanayimize katma değer kazandırmasının önemine dikkat çekti.  Nuray, konuşmasında özetle mevcut GB’nin revize edilmesi gerektiğini ve AB değerler zincirine katılımın gerçekleştirilmesinin altını çizdi.

İKV Strateji ve İş Geliştirme Müdürü Gökhan Kilit,  konuşmasında GB’nin bugün eksik kalan yönlerine ve tarım sektörünün mevcut anlaşmada ile güncellenme sonrasındaki durumunu istatistiksel verilerle açıkladı. Kilit, tarım konusunda karşımızda ortak tarım politikası ve yüksek verimliliği ile dünyanın en büyük birliğinin olduğunu belirtti. Kilit, bu güncellemenin AB’ye göre zayıf olduğumuz tarım ticaretimiz açısından iyi yönetilirse bir fırsata dönüşebileceğini söyledi.

Ekonomi Bakanlığı’nın yayınladığı etki analizinde tarım sektörü için muhtemel 4 senaryoya değinen Kilit, olası durumlarda Türkiye’nin tarımdaki konumu, AB’de tarım ile rakamlarla bir karşılaştırma yaptı. Kilit, tarım ürünlerini yüksek fiyattan satmayı başarabilen Avrupa’nın tarım sektörünün büyüklüğünün 250 milyar avro olduğunu söylerken,  AB’nin tarım sektöründe dünyanın en büyük gücü olduğunu ifade etti.  Kilit, AB’ye tam üyeliğin tarım sektörüne etkisini yeni üye ülkelerle örneklendirerek rakamlarla ortaya koydu.  Coğrafi işaretli ürünlerin AB tarım pazarında 55 milyar avroluk rakama sahip olduğunu söyleyen Kilit,   yöresel ürünlerin coğrafi işaret alması ve tarımsal ihracatın neden önemli olduğuna vurgu yaptı.  Kilit, Türkiye’nin tarımsal üretim büyüklüğüne değinerek, Türkiye’de tarımın başlıca beş sorununun altını çizdi.  

• Tarımsal işletmelerin küçük olması,
• Tarım arazilerinin parçalı olması,
• Sulamanın yetersizliği,
• Kırsal kalkınmanın yetersizliği,
• Tarım işletmelerine ait tarımsal istatistiğin yeterli olarak tutulmaması.

AB’de tarım arazilerinin Türkiye’deki tarım arazilerinden yaklaşık 4 kat daha büyük olduğunu belirten Kilit, AB’nin Türkiye’nin yalnızca 2 katı işçi çalıştırarak yüksek verimlilik elde ettiğini söyledi.  Ayrıca düşük rekabet gücü olan alanlarda üretimi azaltarak rekabet gücümüzün yüksek olduğu alanlara yoğunlaşmanın sağlanmasının önemine değine Kilit,  rekabet gücünün az olduğu sektörde üretimin tamamen durmaması gerektiğini çünkü üretimin bir kültür meselesi olduğunu vurguladı.  Tarım ürünlerinde katma değer kazandırmanın gerekliliğinden bahseden Kilit,  GB güncellemesinin tarım sektöründeki sorunlar çözüldüğü takdirde Türkiye’yi olumlu yönde etkileyeceğini söyledi.

Son olarak, Gebze Teknik Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Hande Barlın bir konuşma yaptı. Konuşmasında genel olarak GB’nin hizmetler sektörüne etkilerinden bahseden Barlın, en büyük sektör olan hizmetler sektörünün Türkiye ile AB’deki durumundan ve sürecin topluma daha etkin anlatılması gerektiğini söyledi.