AP BAŞKANI`NIN TÜRKİYE`YE YAPICI YAKLAŞACAĞINI UMUYORUZ

Martin Schulz’tan boşalan Avrupa Parlamentosu başkanlığına gelecek isim 17 Ocak 2017 tarihinde belirlendi. AP Genel Kurulu’nda gerçekleşen başkanlık seçimlerinde, Avrupa Halk Partisi'nin (EPP) adayı İtalyan Antonio Tajani, Sosyalistler ve Demokratlar İlerici İttifakı (S&D) grubu adayı Gianni Pittella'ya karşı yarıştığı son turda, 282 oya karşılık 351 oyla AP Başkanı seçildi. Tajani’nin AP’nin başkanlığını Haziran 2019’da gerçekleşecek AP seçimlerine kadar iki buçuk yıl süreyle sürdürmesi öngörülüyor.

Schulz’un AP’den ayrılarak Almanya’da sonbaharda gerçekleşecek seçimlere katılma kararı almasının ardından mensubu olduğu S&D'nin, AP başkanlığının AP’deki en büyük grup olan EPP'ye geçmesini öngören güç paylaşımı uzlaşını reddetmesi nedeniyle yeni başkanın hangi gruptan geleceği merakla beklenmekteydi.

AP Başkanı Antonio Tajani, bu görevi 1977-1979 yıllarında yürüten Emilio Colombo’dan sonra AP’ye başkanlık edecek ilk İtalyan olma özelliğine sahip. AB kurumlarında 20 yılı aşkın tecrübeye sahip 63 yaşındaki Tajani, Birinci Dönem Barroso Komisyonu’nda ulaştırma (2008-2009), İkinci Dönem Barroso Komisyonu’nda sanayi ve girişimcilik (2010-2014) dosyalarından sorumlu komisyon üyeliği ve başkan yardımcılığı görevlerini yürütmüştü. Tajani, 2014 seçimleriyle birlikte, 1994-2008 yıllarında üç dönem görev yaptığı AP’ye geri dönmüş ve AP başkan yardımcısı seçilmişti. İtalya eski Başbakanı Silvio Berlusconi’nin partisi Forza Italia’nın kurucularından biri olan Tajani, Volkswagen emisyon skandalında ihmali bulunduğu iddiaları ve Berlusconi’ye olan yakınlığı nedeniyle tartışmalı bir aday olarak gösterilmekteydi. Tajani’nin AP başkanı seçilmesi, EPP’nin son anda Avrupa için Liberaller ve Demokratlar İttifakı (ALDE) grubu ile AB yanlısı bir koalisyon oluşturma yönünde güç birliği yapmasıyla mümkün oldu.

İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, Antonio Tajani’nin AP Başkanı olmasını Türkiye-AB ilişkileri açısından değerlendirdi:

“AP Başkanı seçilen Antonio Tajani’nin, Türkiye konusundaki yaklaşımı AB ile ilişkilerimiz açısından önem taşıyor. Kasım ayında AP’nin müzakerelerin dondurulması yönünde aldığı karar ilişkilerde krize sebep olmuştu. Önümüzdeki dönemde özellikle vize serbestliği konusunda bir ilerleme olması halinde iki onay kurumundan biri yine AP olacak. Burada da AP Başkanı’nın yapacağı yönlendirme ve konuyu sunuş şekli önem taşıyacak. Tajani, Türkiye’nin AB üyelik süreci hakkında geçmişte yaptığı açıklamalarda, Türkiye’nin Avrupa’nın bir parçası ve AB ile ortak çıkarlara sahip olduğunu belirten; Kopenhag kriterlerine uyuma dikkat çekerken aynı zamanda da Türkiye ile müzakerelerin sürmesini destekleyen bir söylem benimsemişti. AP başkanlık seçimi öncesindeki demeçlerinde ise Tajani’nin, Türkiye’nin AB için önemli bir ortak olduğunu belirtirken, AP’nin hukukun üstünlüğü, ifade özgürlüğü ve temel haklar alanlarındaki eksiklikler giderilinceye kadar katılım müzakerelerinin durdurulması gerektiği yönündeki söylemini benimsediğini görüyoruz. Bu gibi yaklaşımlar, Türkiye’nin anılan konulardaki eksiklerini gidermesine zemin hazırlamıyor, aksine AB’ye duyulan güvenin azalmasına ve ilişkilerin gerilmesine yol açıyor. Yeni AP Başkanı’nın Türkiye’ye yönelik daha vizyoner ve uzun vadeli bir yaklaşım geliştirmesi önem taşıyor.”

AP’nin Türkiye’ye yönelik tutumunun endişe verici olduğu değerlendirmesinde bulunan İKV Başkanı Zeytinoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

“2014 yılı seçimleriyle yenilenen AP’nin, Türkiye’ye yönelik oldukça eleştirel bir yaklaşım benimsediğini ve özellikle 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında alınan önlemlerle eleştirinin dozunun daha da arttığını görüyoruz. Hatırlanacağı üzere, AP’nin Türkiye ile katılım müzakerelerinin dondurulması yönünde 24 Kasım 2016 tarihinde kabul ettiği tartışmalı tavsiye kararı, bağlayıcılığı bulunmasa da ilişkilerde tansiyonun artmasına neden olmuştu. Bu gibi adımlar ne yazık ki Türkiye’de eleştirilen uygulamaların iyi yönde değişmesine hizmet etmiyor, aksine ilişkilerdeki tansiyonun artmasına yol açıyor. AP’nin bunun yerine katılım müzakereleri sürecini hızlandırma yönünde girişimlerde bulunması daha akılcı olacaktır. Yeni AP Başkanı’nın Türkiye’ye yönelik daha sağduyulu ve yapıcı bir tutum benimsemeyeceğini umuyoruz.”

Ayhan ZEYTİNOĞLU
İKV Başkanı