İKV`DEN YENİ YAYIN: AÇIL(A)MAYAN MÜZAKERE FASILLARINDA NE DURUMDAYIZ?

Türkiye’nin AB’ye katılım müzakerelerinin başlaması üzerinden 10 yılı aşkın süre geçmiş; ancak müzakere sürecinin istenilen hızda ilerlemediği ve hak ettiği yerde olmadığı görülmektedir. Mevcut süreçte 15 fasıl müzakerelere açılmış ve bir fasıl geçici olarak kapatılmıştır. 14 fasıl ise Ek Protokol ve GKRY’nin tek taraflı siyasi blokajı nedeniyle müzakerelere açılamamaktadır. Resmi müzakere sürecinin başlamasından yaklaşık bir yıl sonra 11 Aralık 2006 tarihinde gerçekleşen Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi’nde AB üye ülkelerinin Dışişleri Bakanlarının 9 Kasım 2006 tarihli Komisyon tavsiyesini kabul ederek aldıkları karar ile Türkiye’nin müzakere sürecine yönelik siyasi blokaj süreci başlatılmıştır. 2006 Konsey Kararı’na göre, Türkiye’nin Ankara Anlaşması’nın Ek Protokol’den kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirene kadar 8 faslın müzakereye açılmayacağı ve hiçbir faslın geçici olarak kapatılmayacağı beyan edilmiştir.

Ek Protokol nedeniyle açılamayan fasıllar şu şekildedir:

• Fasıl 1: Malların Serbest Dolaşımı,
• Fasıl 3: İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi,
• Fasıl 9: Mali Hizmetler,
• Fasıl 11: Tarım ve Kırsal Kalkınma,
• Fasıl 13: Balıkçılık,
• Fasıl 14: Taşımacılık Politikası,
• Fasıl 29: Gümrük Birliği,
• Fasıl 30: Dış İlişkiler.

Aynı şekilde, 7-8 Aralık 2009 tarihinde gerçekleşen Genel İşler Konseyi’nin ardından GKRY Dışişleri Bakanı Markos Kiprianu tarafından Türkiye’nin AB ile yürüttüğü müzakere sürecinde GKRY’nin tek taraflı olarak bloke ettiği fasıllar gündeme getirilmiştir. Bu fasıllar ise şu şekildedir:

GKRY nedeniyle açılamayan fasıllar ise şu şekildedir:

• Fasıl 2: İşçilerin Serbest Dolaşımı,
• Fasıl 15: Enerji,
• Fasıl 23: Yargı ve Temel Haklar,
• Fasıl 24: Adalet, Özgürlük ve Güvenlik,
• Fasıl 26: Eğitim ve Kültür,
• Fasıl 31: Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası.

Siyasi blokajlara tabi olmayan 3 fasıl ise şu şekildedir:

• Fasıl 5: Kamu Alımları,
• Fasıl 8: Rekabet Politikası,
• Fasıl 19: Sosyal Politika ve İstihdam.

"Mülteci Sorununun Ötesinde" Müzakere Süreci

Bu durumda müzakerelere açılmayan toplam 17 fasıl bulunmaktadır. 29 Kasım Zirvesi’ni takiben yapılan zirvelerde, her iki taraf katılım sürecinin yeniden canlandırılması konusundaki taahhütlerini tekrarlamıştır. 18 Mart Zirvesi’nde de iki taraf arasında varılan uzlaşının bir bölümü, “mülteci meselesinin ötesinde”, Türkiye-AB ilişkilerinin canlandırılmasına yönelik önlemleri içermektedir. 18 Mart’ta alınan önemli diğer bir karar ise mutabakat çerçevesinde, Türk vatandaşlarına yönelik vize serbestliği takviminin Haziran 2016’ya çekilmesi ve AB tarafının ek fasılların müzakereye açılması için taahhütte bulunması olmuştur. Nitekim 14 Aralık’ta müzakerelere açılan 17’nci Ekonomik ve Parasal Politika faslının ardından 33’üncü “Mali ve Bütçesel Hükümler” faslının 2016 yılının ilk yarısında müzakereye açılması Avrupa Komisyonu’nun teyidi ile kesinleşmiştir.

Tüm siyasi engellere rağmen, açılan fasıllar, sürecin devam ettiğinin önemli bir kanıtı niteliğindedir. Ancak bu olumlu gelişmeler, Türkiye’nin AB yolunda ilerlemesi için yeterli değildir. Müzakere sürecinde 17 faslın müzakerelere açılması için gerekli koşulların gerek AB gerekse Türkiye tarafından oluşturulması gerekmektedir. Siyasi engellere rağmen, mevcut süreçte Türkiye olarak, açılamayan fasıllarda ileri düzeyde AB’ye uyum çalışmalarının devam ettirilmesi son derece önemlidir.

İKV Uzmanları tarafından hazırlanan ve açılamayan 14 fasıl ile siyasi blokaja tabi olmayan 3 fasıl üzerindeki son değerlendirmelerin yer aldığı “Açıl(a)mayan Müzakere Fasıllarında Ne Durumdayız?” (İKV Yayın No: 279) başlıklı yayınımızı kamuoyuyla paylaşıyoruz.

İKV, Türkiye’nin AB’ye katılım müzakerelerine hız verilmesi adına, iş dünyasına ve kamuoyuna yönelik bilgilendirici çalışmalarına devam etmektedir. Aynı şekilde, açılması muhtemel olan fasılların takip edilmesi, açılan fasıllarda yaşanan son gelişmeler ve Türkiye ile AB kamuoyunda oluşan ön yargıların giderilmesine yönelik çalışmaların önemi içinde hareket etmekteyiz. Söz konusu çalışmamızın diğer çalışmalara katkı sağlamasını ve Türkiye-AB üyelik müzakereleri hakkında kamuoyuna faydalı olmasını temenni ediyoruz.

Yayının PDF versiyonuna buradan ulaşılabilir.