AB LİDERLERİ TERÖRLE MÜCADELE GÜNDEMİYLE BRÜKSEL’DE TOPLANIYOR

AB Liderleri 12 Şubat 2015 günü terörle mücadele gündemi ile Gayri Resmi AB Konseyi toplantısında Brüksel’de bir araya geliyor.

Hatırlanacağı üzere Ocak ayı başında Paris’te mizah dergisi Charlie Hebdo’ya yönelik saldırı ve sonrasında yaşananlar AB’yi, iç ve dış sınırlarında güvenliğe ilişkin politikalarını yeniden gözden geçirmeye itmiş; saldırılardan hemen sonra Paris’te bir araya gelen AB üye ülke İçişleri Bakanları, terörle mücadele kapsamında bazı alanlarda çalışmalara hız verme kararı almıştı.

Paris’teki ilk buluşmayı takiben 29 Ocak 2015 tarihinde AB Dönem Başkanı Letonya’nın ev sahipliğinde Riga’da bir araya gelen AB üye ülke Adalet ve İçişleri Bakanları da, açıkladıkları “Riga Ortak Açıklaması” başlıklı bildiri ile, Avrupa çapında terörle etkin mücadele kapsamında AB’nin adımlarını sıklaştıracağı alanlara ilişkin somut eylemleri sıralamış ve yarın toplanacak Liderler Zirvesinin bu konudaki gündemini belirlenmişti.

AB LİDERLERİ İÇ GÜVENLİKTE DAHA FAZLA İŞBİRLİĞİNİ HEDEFLİYOR

Bu çerçevede yarın AB Liderlerinin masasında, terörle mücadele kapsamında şu konuların ele alınması bekleniyor:

- AB çapında ortak bir PNR uygulamasının oluşturulması,

- Radikalleşme ve yabancı savaşçılar ile mücadele kapsamında, başta sosyal medya olmak üzere radikalleşmenin hızla yayıldığı mecraların daha etkin takip edilmesi ve gerekli önlemlerin alınması,

- Terörün finansmanı ile etkin mücadele edilmesi,

- Terörle mücadele kapsamında bilgi paylaşımı ile uluslararası işbirliğinin artırılması.

ORTAK PNR UYGULAMASI VERİ PAYLAŞIMINI GETİRECEK

Olağanüstü terör gündemi ile bir araya gelecek olan AB Liderleri gündeminin en tartışmalı alanlarının başında ise, AB çapında ortak bir PNR uygulamasının oluşturulması geliyor.

PNR (Passanger Name Records – Havayolu Yolcu Kayıt Sistemi), yolcuların uçak rezervasyonları sırasında, havayolu şirketi tarafından toplanan bilgi ve verilerin tümü anlamına geliyor. Hâlihazırda birçok AB üye ülkesi ulusal PNR sistemine sahipken, mevzuat eksikliği AB çapında ortak bir PNR uygulamasının oluşturulmasına ve verilerin AB ve uluslararası çapta paylaşımına izin vermiyor. Bilindiği üzere ortak PNR uygulamasının oluşturulmasına ilişkin Komisyon tarafından hazırlanan tüzük taslağı, 2011 yılından bu yana, Avrupa Parlamentosu’nun gündemindeydi. Avrupa Parlamentosu ise, PNR bilgisinin kişisel veri olduğu noktasından hareketle, kişisel verilerin korunmasına yönelik endişelerini sürekli olarak dile getirirken, söz konusu bilgilerin okyanus ötesinde paylaşımı bir yana, herhangi bir üye ülke ile paylaşımında bile mesafeli davranıyordu.

Ancak ortak PNR sisteminin oluşturulması konusunda Parlamento’nun inadı kırılmışa benziyor. Parlamento’da temsil edilen S&D, EPP, ALDE ve ECR grupları,10 Şubat 2015 tarihinde, yılsonuna kadar Avrupa PNR sisteminin oluşturulması konusunda anlaşmaya vardı. Parlamento’da temsil edilen Yeşiller ve GUE ise, AB çapında oluşturulacak PNR sistemine, kişisel verilerin korunmasına yönelik endişeleri sebebiyle mesafeli yaklaşmaya devam ediyor.

AB ÜLKELERİNDEN TERÖR ÖRGÜTLERİNE KATILIMIN ÖNLENMESİ GÜNDEMDE

AB’nin terörle mücadelede önümüzdeki yıllarda izleyeceği politikaların belirlenmesinde kritik öneme sahip olacak Gayriresmi Liderler Zirvesi’nde, liderlerin ele alacağı tartışmalı bir diğer konu ise, radikalleşme ve yabancı savaşçılar ile mücadele. Bu çerçevede AB Liderleri, başta sosyal medya olmak üzere radikalleşmenin hızla yayıldığı ve teröristlerin iletişim kurdukları mecraların daha etkin takip edilmesi ve gerekli önlemlerin alınmasını tartışacaklar. Liderlerin hedefinde milyonlarca kullanıcıya sahip Twitter, Skype ve Viber gibi uygulamalar da var.

Eurojust tarafından hazırlanan ve 5 Şubat 2015 tarihinde Avrupa Parlamentosu LIBE Komitesinde (Sivil Özgürlükler, Adalet ve İçişleri Komitesi) tartışılan raporda, internetin terör faaliyetleri amacıyla yaygın olarak kullanıldığı vurgusunun yapıldığı ve terörle mücadele soruşturmaları kapsamında, söz konusu mecraların takibi konusunda ileri adımların atılmasının tavsiye edildiği ifade ediliyor.

SCHENGEN SINIR KODU DAHA DA KATI HALE GELEBİLİR

Terörle mücadele kapsamında AB Liderlerinin gündemindeki bir diğer kritik konu ise mevcut Schengen Sınır Koduna yönelik muhtemel sıkılaştırma tedbirleri. Liderler Zirvesinden 2 gün önce, dün, 10 Şubat 2015 tarihinde gerçekleştirilen Genel İşler Konseyi’nde AB üye ülke Dışişleri Bakanları, Avrupa çapında iç güvenliğin artırılması ve terörle daha etkin mücadele edilmesi amacıyla Avrupa iç ve dış sınırlarının kontrolü konusu üzerinde hassasiyetle durdu. Bu çerçevede, hem AB üye ülke vatandaşlarının, hem de üçüncü ülke vatandaşlarının, AB üye ülke topraklarına giriş ve çıkışına ilişkin Schengen Sınır Kodu kurallarının değiştirilmesi ve sınır kontrollerine ilişkin verilerin devamlı ve daha sistemli halde tüm üye ülkelerle ve uluslararası örgütler ile paylaşılması gündemde.

EKONOMİ VE UKRAYNA

Terörle mücadele dışında, yarın AB Liderlerinin gündeminde olacak diğer iki konu ise, Ekonomik Parasal Birlik ve Ukrayna’da son dönemde yaşanan gelişmeler.

TÜRKİYE İÇİN NE ANLAM İFADE EDİYOR?

İKV Genel Sekreter Yardımcısı ve Araştırma Müdürü Melih Özsöz, terör gündemiyle olağanüstü toplanacak olan AB Liderler Zirvesi öncesinde şu değerlendirmede bulunuyor:

“Türkiye, AB’nin terörle mücadele gündeminde en üst sırada yer alan ülkelerden biri olarak öne çıkıyor. Türkiye’nin özellikle AB ülkelerinden Suriye’ye geçişlerdeki kilit ülke olması, bu alanda AB’nin Türkiye ile işbirliğini artırması ihtiyacını da üst noktaya çıkarmış durumda. Paris saldırıları ve sonrasında yaşanan gelişmeler çerçevesinde, terörle mücadelenin giderek Avrupa’da ön plana çıkması Türkiye’yi farklı açılardan etkiliyor. Tabi ki, bu sürecin Türkiye’nin AB üyelik perspektifi üzerindeki etkileri ele alınmalı ve AB’de giderek artan güvenlik endişelerinin Türkiye’nin AB sürecini bloke etmeye yönelik olarak kullanılmasına izin verilmemeli. İKV olarak Liderler Zirvesi sonrasında sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerimizi de kamuoyuna paylaşacağız”.

Gündemde olan önlemlerin, Avrupa’ya seyahat etmek isteyen Türk vatandaşlarına olan muhtemel etkileri ile ilgili olarak ise Özsöz şunları söyledi:

“AB’nin ortak PNR uygulaması kapsamında Türkiye’den veri paylaşımı talebi ile karşılaşabiliriz. Bunun yanında, mevcut Schengen Sınır Koduna yönelik sıkılaştırma tedbirleri, AB ile vize muafiyeti sürecinde olan Türkiye için kritik öneme sahip”.

“Ortak PNR uygulaması veya Schengen sınır yönetimi kurallarında gerçekleşmesi muhtemel bir sıkılaştırma, tüm üçüncü ülke vatandaşları gibi, 1980’li yıllardan bu yana AB üye ülke topraklarına girişte zorunlu vize uygulamasına tabi olan Türk vatandaşlarını da yakından ilgilendirmekte”.

“Hiç şüphesiz muhtemel bir ortak PNR uygulaması, Schengen Bilgi Sistemi (Schengen Information System-SIS), İkinci Nesil Schengen Bilgi Sistemi (SIS II) veya Eylül 2014 tarihi itibariyle Türkiye'nin de dahil olduğu Vize Bilgi Sistemi (Visa Information SystemVIS) ile eşgüdümlü olarak çalışacak ve birbirini destekleyecektir. Burada sınır yönetimi, yasadışı göç ile mücadele, güvenlik, terörle mücadele gibi konuların iç içe geçtiğine tanık oluyoruz. Her türlü verinin paylaşımı ise bambaşka bir boyut. Dolayısıyla AB’nin özgürlükler ile güvenlik arasındaki dengeyi iyi kurması kritik öneme sahip”.

12 Şubat 2015 tarihinde Brüksel’de bir araya gelecek olan AB Liderler Zirvesi’ne ilişkin, İKV Genel Sekreter Yardımcısı ve Araştırma Müdürü Melih Özsöz’ün görüşlerine yer verilen Euronews haber portalına erişmek için tıklayınız.