TARIM SEKTÖRÜ GÜMRÜK BİRLİĞİ’NE HAZIR MI?

Bilindiği gibi, 12 Mayıs 2015 tarihinde Brüksel’de bir araya gelen Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ve Avrupa Komisyonu’nun Ticaretten Sorumlu Üyesi Cecilia Malmström, Türkiye ve AB arasında yürürlükte olan Gümrük Birliği'nin (GB) güncellenmesi yönünde karar aldıklarını açıklamışlardı. GB’nin modernize edilerek taraflar arasındaki ticari ilişkilerin daha da güçlendirilmesi amaçlanırken, bu hedef doğrultusunda, GB’nin kapsamının tarım, hizmetler ve kamu alımlarına genişletilmesi öngörülüyor.

AB’ye uyum sağlamaya çalışan ülkemiz tarımında; işletmelerin küçük oluşu, arazilerin çok parçalı olması, sulamadaki yetersizlikler, kırsal kalkınma ve işletmelere ait tarımsal istatistiklerin yetersizliği bu süreçte sıkıntı yaşanan önemli başlıklar olarak öne çıkıyor. Bu sorunlar, çiftçimizin refahı ve AB üyeliği için önemli olmakla birlikte, tarım ürünlerinin GB’ye dahil edilmesi açısından da son derece önemli. AB üyesi olmadan, yani AB’nin Ortak Tarım Politikası (OTP) ile desteklenmeyen tarım sektörünün, GB’ye dahil edilmesi hassasiyet gerektiriyor.

Son dönemde, tarımın ekonomiye olan olumlu katkıları artarak dikkat çekse de üreticilerimiz için sıkıntılar halen devam ediyor. DTÖ’ye göre, 2011 yılında Türkiye’nin tarımsal ithalat tarifelerinin ortalaması yüzde 41,7 iken, AB’nin ortalaması ise 13,9 oranında kaydedildi. Bir başka deyişle, Türkiye OECD ülkeleri arasında tarımsal ithalat koruması oranı en yüksek ülkelerden biri konumunda bulunuyor. Tarımsal ticaret aynı zamanda tarife kotalarına ve fiyat düzenlemesine tabi, bu durum Türkiye’de yüksek derecede bir koruma yaratıyor.

Peki, son 10 yılda tarım sektöründe yakalanan olumlu rakamlar gerçekten de üreticiye etki ediyor mu? Tarımsal destekler üretimi artırırken üretici de bunlardan aynı oranda faydalanıyor mu? Tarım sektöründe yıllardır konuşulan verimlilik sorunu için neler yapılıyor? Tüm bu soruların cevabı, tarım ürünlerinin GB’ye dahil edilmesinde karşımıza çıkabilecek sorunlar için de çözüm olur mu?

İKV Uzmanı Gökhan Kilit tarafından hazırlanan değerlendirme notuna ulaşmak için tıklayınız.