AB`NİN GELECEĞİ, POPÜLİZMİN YÜKSELİŞİ VE BREXIT BAŞIKLI PANEL GERÇEKLEŞTİ
İKV, İstanbul Bilgi Üniversitesi AB Enstitüsü işbirliğiyle 21 Haziran 2017 tarihinde İstanbul Bilgi Üniversitesi santralistanbul Kampüsü’nde AB’nin Geleceği, Popülizmin Yükselişi ve Brexit başlıklı bir panel oturumu gerçekleştirildi. Açış konuşmalarının İKV Genel Sekreteri Doç. Dr. Çiğdem Nas ve İstanbul Bilgi Üniversitesi AB Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Yeşim Atamer tarafından gerçekleştirildiği etkinliğin panel bölümünde İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi ve Göç Merkezi Müdürü Doç. Dr. Pınar Uyan Semerci'nin moderasyonunda Prof. Dr. Ayhan Kaya, Prof. Dr. Hakan Yılmaz ve Doç. Dr. Çiğdem Nas, AB siyasetindeki en güncel ve kritik olguları masaya yatırdı.
Panel oturumunda sözü ilk alan Prof. Dr. Hakan Yılmaz oldu ve AB tasarısının nasıl okunması gerektiğine ilişkin önemli değerlendirmeler paylaştı. Popülizmin AB tarihinde süregelen, ana akımlardan biri olduğu vurgusuyla konuşmasına başlayan Prof. Dr. Yılmaz, bu akımın kıtada 20’nci yüzyılın başından bu yana hakim olduğu, Avrupa’nın aşırı sağa yabancı olmadığını ifade etti. Prof. Dr. Yılmaz, aşırı sağın AB’de yeniden ortaya çıkmasının, AB tasarısında doğan problemlerden kaynaklandığını değerlendirdi. Nazizim öncesi dönemde 1929-30’lu yıllarda ortaya çıkan ekonomik kriz atmosferiyle AB’de 2008-2009’da ortaya çıkan ekonomik krizlerde benzerlikler paylaştı. Güncel perspektifte ise popülizm olgusunun güçlenmesine sebep olan temel dayanaklardan biri olarak ise Prof. Dr. Yılmaz küreselleşme korkusunu gösterdi. Doğan korkuların ise geçmiş dönemlerdeki korkulardan büyük farklara sahip olmadığı, bu korkuların form değiştirdiği görüşü öne çıktı. Korku duyulan ve AB’nin yetersiz kaldığı öne sürülen asaiş ve sosyal güvenlik alanlarında da AB vatandaşlarının ulus devlete başvurduğunu öne sürdü. Prof. Dr. Yılmaz girilen bu dönemden çıkışın ise Birliği daha devletsi hale getirmekle, AB’nin işlevini artırmakla mümkün olacağının altını çizdi.
Prof. Dr. Ayhan Kaya konuşmasına, Horizon 2020 programı çerçevesinde yönetmekte olduğu Avrupa’da Popülizm: Karşılaştırmalı Bir Çalışma başlıklı çalışmanın bulgularını paylaşarak başladı. Prof. Dr. Kaya daha kapsayıcı bir AB alanını nasıl oluşturabilecekleri sorusuyla çalışmaya başladıklarını ve bu kapsamda popülizmin ortaya çıkmasındaki temel noktaları aradıklarını ifade etti. Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Yunanistan ve Türkiye’de gerçekleştirilen çalışmanın önemli bir sonucu olarak, popülizmin bütün mevcut akımlara eklemlenebildiği öne çıkıyor. Öte yandan popülizmin kavramsal yapısına ilişkin olarak Prof. Dr. Kaya ortak bir tanım bulunmadığını ifade etti ve üç yaklaşımla tanımlanabileceğinin altını çizdi: küreselleşme karşıtı yaklaşım; elitizm karşıtı yaklaşım; söylencelere olan ilgi. Son olarak Prof. Dr. Kaya Avrupa genelinde popülist liderlerin karakteristik özelliklerine ve karşıtlı yaratma güdülerine değindi.
Doç. Dr. Çiğdem Nas popülizm ve AB’nin içerisinde bulunduğu buhranları uluslararası ilişkilerdeki sistem teorileriyle değerlendirdi. Bu çerçevede AB sisteminin meşruiyetini üç etkenle açıkladı Doç. Dr. Nas: sistemin çalışmasını sağlayan girdiler, sistemin çıktıları, sürecin meşruiyeti. Doç. Dr. Nas sistemin girdileri değerlendirirken bunları siyasi temsil, siyasi katılım ve kimlik olarak ayırdı. Nitekim girdileri değerlendirirken örnek olarak göç ve güvenlik politikalarındaki sorunların girdilerdeki meşruiyeti olumsuz etkilediğini belirtti. Doç. Dr. Nas bu durumun Avrupa şüpheciliğini artırdığını Avrupa kimliğini zedelediğini değerlendirdi. Dolayısıyla süreç, yani AB vatandaşların süreçlere katılımı ve şeffaflık da olumsuz etkilenmiş oldu; entegrasyonun halka yeterince yansımadığı bir durumsalla karşı karşıya kalındı. Nihayetinde Doç. Dr. Nas AB’nin içerisinde bulunduğu sorunlardan çıkış için tek çare olarak vatandaşlara daha yakın bir AB’nin yaratılmasını gösterdi. Bunun yapılması için ise büyük altüst olmaların gerekli olduğunu belirtti. Panel oturumunun ardından izleyicilerin de katılımıyla Soru&Cevap ve tartışma oturumuna geçildi.