AB Kurumları
AVRUPA PARLAMENTOSU - (EUROPEAN PARLIAMENT)
Avrupa Parlamentosu (AP), 500 milyona yakın AB vatandaşının temsil edildiği AB kurumudur. Mevcut durumda 705 üyesi (Member of the European Parliament) bulunan AP için her beş yılda bir 27 AB üye ülkesinde seçimler gerçekleştirilir ki bu seçimlerle birlikte AP, AB içinde doğrudan halk tarafından seçimle iş başına getirilen tek kurum olma özelliğine sahiptir. AP Başkanı, AP üyeleri arasından, üyelerin salt çoğunluğu ile seçilir ve 2,5 yıl (yasama döneminin yarısı boyunca) görev yapar. AP Başkanlığı görevine 18 Ocak 2022 tarihinde S&D grubundan Roberta Metsola seçilmiştir.
AP seçimleri ilk kez 7-10 Haziran 1979’da gerçekleştirilmiştir. Seçimlerde hangi ülkenin kaç adet temsilci göndereceği hususunda ise ülkelerin nüfusları baz alınmaktadır. Örneğin Almanya’dan 96 parlamenter AP’de görev yaparken bu sayı İrlanda için 15’tir.
Lizbon Antlaşması; bir ülkeden gelen parlamenter sayısını nüfusları temel alınarak en fazla 96 en az 6 olmak üzere, AP üyelerinin toplam sayısını Başkan ile birlikte azami 751 olarak belirlemiştir. 2019’da gerçekleşen seçimler sonrasında AP, Lizbon Antlaşmasında öngörüldüğü şekilde 751 temsilciden oluşmakta iken Birleşik Krallıkın AB üyeliğinden ayrılmasını müteakip bu sayı 705’e düşmüştür. Birleşik Krallık’ın sahip olduğu 73 sandalyeden 27’si üye ülkeler arasında paylaştırılmıştır.
AP’de Üye Devletlerden seçilen temsilciler milliyetlerine göre değil; bağlı oldukları siyasi gruplar temelinde belirlenmiş bir düzende otururlar. Hâlihazırda AP’de yedi siyasi grup vardır. Bu siyasi gruplar mevcut durumdaki üye sayılarına göre Avrupa Halk Partisi, Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı, Avrupa’yı Yenile, Yeşiller/Avrupa Özgür İttifakı, Avrupa Muhafazakârlar ve Reformcular Partisi, Kimlik ve Demokrasi, Avrupa Parlamentosunda Sol şeklinde listelenebilir. Bu partiler dışında herhangi bir siyasi grupla ilişiği olmayan bağımsız temsilciler de AP’de görev yapmaktadır.
Tüm parlamentolar gibi AP’nin de üç temel yetkisi vardır: yasama, denetim, bütçe. Bu çerçevede AP, Komisyonun önerilerini inceler ve Konsey ile birlikte yasama sürecine katılır (bkz. Yasal Çerçeve); yönelttiği yazılı veya sözlü sorularla ve vereceği gensoru önergeleriyle Komisyonu denetleme yetkisine sahiptir; AB’nin yıllık bütçesini onaylamak ve uygulanmasını denetlemek suretiyle Konsey ile birlikte bütçe yetkisini paylaşır. 1 Aralık 2009’da yürürlüğe giren Lizbon Antlaşması, AP’nin AB bütçesi üzerindeki yetkilerini artırmış, yasama yetkilerini neredeyse tüm alanlarda Konsey ile eşit konuma getirmiştir. Ayrıca AP, Avrupa Komisyonu Başkanı’nı ve Avrupa Ombudsmanı’nı seçer.
AP Genel Kurulu Strazburg’da; siyasi gruplar ve komiteler Brüksel’de toplanırken AP’nin sekreteryası ise Lüksemburg’da bulunmaktadır. Farklı konularla ilgilenen 20 adet komite, AP’ye görüşülmesi için gelen konuları tartışır; bir rapor olarak AP Genel Kurulu’na sunar ve görüşmeler bu raporlar ışığında gerçekleştirilir. Toplantıları ve tartışmaları kamuya açık olan AP’nin kararları, tutum belgeleri ve toplantı tutanakları AB Resmî Gazetesi’nde yayımlanır.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
AVRUPA KOMİSYONU - (EUROPEAN COMMISSION)
Avrupa Komisyonu, AB’nin uluslarüstü (supranational) kurumlarından bir tanesidir; yani AB Üye Devletleri’nin ayrı ayrı menfaatlerinden ziyade AB’nin menfaatlerini korur ve üye ülkelerden emir ve talimat almaz. Avrupa Komisyonu, Üye Devletlerin çıkarlarını temsil eden Konsey’in aksine, hükümetlerden bağımsızdır. Bu çerçevede, her üye ülkeden birer adet olmak üzere Avrupa Komisyonu üyeliğine seçilen toplamda 27 adet “komiser”, 5 yıl sürecek görevlerine başlamadan önce tarafsızlık yemini ederler.
Avrupa Komisyonu, esas olarak AB’nin yürütme organıdır. AB müktesebatının, bütçenin ve programların uygulanmasından ve denetlenmesinden sorumlu AB kurumu, Avrupa Komisyonudur. Komisyon’un dört temel görevi vardır: AP’ye ve Konsey’e yasa önerisinde bulunmak; AB politikaları ve bütçesini yönetmek ve uygulamak; AB Adalet Divanı ile birlikte Avrupa mevzuatının uygulanmasını sağlamak; AB’yi uluslararası düzeyde temsil etmek (örneğin AB ve diğer ülkeler arasında anlaşmalar müzakere etmek). Bu bağlamda, yasa önerisinde bulunma Komisyon’un münhasır yetkisidir.
Avrupa Komisyonu, icraatlarından Avrupa Parlamentosu (AP) karşısında siyasi olarak sorumludur. Bu çerçevede AP, güvensizlik önergesi vererek Birlik’in yürütme organı konumunda olan Komisyon’un görevine son verme yetkisine sahiptir.
Avrupa Komisyonu Başkan adayı AB Zirvesi tarafından, AP’de yapılan seçimler dikkate alınmak suretiyle, nitelikli çoğunlukla belirlenerek AP’ye sunulur ve AP üyelerinin çoğunluğu tarafından seçilir. Üye devletlerin gösterdiği adaylar arasından Komisyon Başkanı tarafından seçilen Avrupa Komisyonu üyeleri de AB Zirvesi tarafından AP’nin onayına sunulur. Komisyon bir heyet olarak AP’den güvenoyu aldıktan sonra AB Zirvesi tarafından nitelikli çoğunluk ile atanır.
Üst düzey görevlendirmeler kapsamında, AB liderleri tarafından Avrupa Komisyonu Başkanı olarak belirlenen Almanya eski Savunma Bakanı Ursula von der Leyen, APnin de onayını aldıktan sonra 1 Aralık 2019 tarihinde Avrupa Komisyonu Başkanı olarak göreve gelmiştir. Von der Leyen, Avrupa Komisyonunun ilk kadın başkanı olma özelliğine sahiptir. Başkan yardımcılarından birisi, Lizbon Antlaşması’yla getirilen yeni bir görev olan Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi olarak Başkan ile mutabık kalınarak AB Zirvesi tarafından atanır. Yüksek Temsilci, Konsey’in talimatları doğrultusunda kendi katkılarıyla birlikte AB’nin ortak dış ve güvenlik politikasını yürütür. 1 Aralık 2019 itibarıyla Josep Borrell, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi olarak görev yapmaktadır.
Merkezi Brüksel’de bulunan Avrupa Komisyonunun Lüksemburg’da ofisleri, tüm AB üyesi ülkelerde temsilcilikleri, dünyanın birçok ülkesinde ise delegasyonları vardır.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
AVRUPA BİRLİĞİ ZİRVESİ (AB DEVLET VE HÜKÜMET BAŞKANLARI ZİRVESİ - EUROPEAN COUNCIL)
AB Zirvesi, AB Üye Devletlerinin başbakanları yahut devlet başkanlarına ek olarak AB Zirvesi Başkanı, Avrupa Komisyonu Başkanı ve AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi’nin de katıldığı bir toplantı olarak düzenlenir. Toplantılara AB Zirvesi Başkanı başkanlık eder. Lizbon Antlaşması’nın yürürlüğe girmesiyle birlikte AB’nin yedi resmî kurumundan birisi olan Avrupa Birliği Zirvesi yılda en az dört defa toplanır.
AB Zirvesi yasama yetkisine sahip değildir. Bununla birlikte, AB Üye Devletlerinin en üst düzeyde temsil edildiği bir toplantı olması bakımından Birlik’in politikalarının nasıl şekilleneceğine dair önemli bir yön verici etkiye sahiptir. AB’nin orta ve uzun vadeli politikaları belirlenir, derinleşme ve genişleme konularında öncelikler ortaya konur.
Lizbon Antlaşması ile birlikte getirilen bir başka önemli değişiklik de üye ülkeler tarafından 2,5 yıllık bir süre için kuruma bir başkan atanması olmuştur. Görevde olduğu sürece ulusal siyasette yer alamayan, nitelikli çoğunluk ile göreve gelen ve görev süresi bir kez uzatılabilen başkanın görevleri arasında AB’yi dış ilişkilerde temsil etmek de vardır.
Belçika eski Başbakanı Herman van Rompuy, 19 Kasım 2009 tarihinde AB Devlet ve Hükümet başkanları tarafından gerçekleştirilen gayri resmî zirvede kurumun ilk daimî Başkanı olarak atanmış ve bu görevi 30 Kasım 2014 tarihine kadar yürütmüştür. 1 Aralık 2014-30 Kasım 2019 tarihleri arasında Polonya eski Başbakanı Donald Tusk tarafından üstlenilen AB Zirvesi Başkanlığı görevini, 1 Aralık 2019 tarihinden bu yana Belçika eski Başbakanı Charles Michel yürütmektedir.
Burada altı çizilmesi gereken önemli bir unsur da kurum adlarını Türkçeye çevirirken yaşanan kavram kargaşasıdır. İngilizcede “European Council” (Fransızcada “Conseil européen”) olarak ifade edilen kurum, AB’ye üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının bir araya geldiği zirvelerdir. Bunun için kullanılabilecek doğru ifade “Avrupa Birliği Zirvesi” olabilir. Aşağıda bilgi verdiğimiz Avrupa Birliği Konseyi, “Council of the European Union”ın (Fransızcada “Conseil de l’Union européenne”) Türkçe karşılığıdır.
AB kurumları arasında yer almayan, 1949 yılında kurulmuş olan, merkezi Strazburg’da bulunan ve Türkiye de dâhil olmak üzere 47 üyesi bulunan uluslararası örgüt ise Avrupa Konseyi’dir (Council of Europe – Conseil de l’Europe).
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
AVRUPA BİRLİĞİ KONSEYİ (COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION)
AB Bakanlar Konseyi olarak da bilinen ve AB’nin yedi ana kurumundan birisi olan AB Konseyi, Birlik içindeki ana karar alma merciidir. Üyeleri, AB Üye Devletlerinin hükümetlerinde görev yapan bakanlardır ve böylece Üye Devletlerin çıkarlarının temsil edildiği bir yapıya sahiptir.
AB üyesi her ülke, dönüşümlü olarak Konsey başkanlığını altı ay süresince üstlenir. Lizbon Antlaşması ile birlikte altı aylık dönem başkanlığı sistemi, devamlılığın ve tutarlılığın sağlanması amacıyla üç ülkenin 18 ay boyunca yürüteceği Üçlü Başkanlık (trio) sistemine dönüştürülmüştür. Bu sistemin ilk kez uygulandığı dönem, 2010 Ocak – 2011 Temmuz arasındaki İspanya- Belçika- Macaristan Dönem Başkanlığı olmuştur.
AB Konseyi’nin temel sorumluluk alanları olarak birçok alanda sorumluluğu AP ile paylaştığı yasama faaliyetleri (bkz. Yasal Çerçeve); Üye Devletlerin genel ekonomi politikalarının koordinasyonu; AB bütçesinin onaylanması (AP ile beraber); AB ile diğer ülke ve ülkeler ve uluslararası örgütler arasında uluslararası anlaşmalar imzalamak; AB Zirvesi ile birlikte AB’nin Ortak Dış ve Güvenlik Politikası’na yön verilmesi ve cezai konularda ulusal mahkemeler ve polis güçleri arasında iş birliğinin sağlanması olarak sıralanabilir.
AB Konseyi toplantıları, Konsey Başkanı’nın girişimi veya Komisyon üyelerinin talebi üzerine gündemdeki konulara göre üye ülkelerin ilgili bakanları nezdinde gerçekleştirilir. Örneğin, tarım ve balıkçılığa ilişkin konular tartışılacaksa, üye ülkelerin tarım ve balıkçılık bakanları “Tarım ve Balıkçılık Konseyi” olarak toplanır. Konsey toplantıları üye ülkelerin daimi temsilcilerinden oluşan Komite (Daimi Temsilciler Komitesi – Comité des Representants Permanents - COREPER) tarafından hazırlanır.
Konsey 10 farklı birleşimde toplanmaktadır:
- Genel İşler Konseyi
- Dış İlişkiler Konseyi
- Ekonomik ve Mali İşler Konseyi
- Adalet ve İçişleri Konseyi
- İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici Hakları Konseyi
- Rekabetçilik Konseyi
- Tarım ve Balıkçılık Konseyi
- Ulaşım, Telekomünikasyon ve Enerji Konseyi
- Çevre Konseyi
- Eğitim, Gençlik, Kültür ve Spor Konseyi
AB Konseyi’nde kararlar üç farklı usule göre alınır: oybirliği, oy çokluğu ve nitelikli çoğunluk. 1 Aralık 2009 tarihinde yürürlüğe giren Lizbon Antlaşması ile birlikte Konsey’deki esas oylama usulü nitelikli çoğunluk olarak düzenlenmiştir. Kararların yaklaşık yüzde 80i bu usulle alınmaktadır. Ortak Dış ve Güvenlik Politikası ve yeni üyelerin katılımı gibi konularda oybirliği aranmaya devam etse de oybirliği aranan durumlar istisnaî kalmaktadır. Lizbon Antlaşması hükümlerine paralel olarak, AB Konseyinde nitelikli çoğunlukla karar almada 1 Kasım 2014 tarihinden itibaren “çifte çoğunluk” şartı aranmaktadır. Bu çerçevede, nitelikli çoğunluk metoduyla karar almada AB toplam nüfusunun en az %65’inin temsil edecek şekilde üye ülkelerin en az %55’inin (yani 27 üye ülkeden 15inin) onayı aranmaktadır. Ayrıca, bloke edici azınlık olarak da en az dört üye ülkenin karara karşı çıkmamış olması gerekmektedir. Yeni sistem, üye ülke nüfuslarının önemini artırmaktadır.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI (COURT OF JUSTICE OF THE EUROPEAN UNION)
Merkezi Lüksemburg’da bulunan Avrupa Birliği Adalet Divanının temel olarak iki görevi vardır. Bunlardan ilki AB Hukuku’nun her üye ülkede aynı şekilde yorumlanıp uygulanmasını temin etmek; ikincisi ise üye ülkelerin ve AB kurumlarının AB Hukuku’na uymalarını sağlamaktır. Bunun yanında üye ülkelerdeki hukuksal yapı ile AB hukuk düzeni arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi, hukuki denetim, yorum, uyuşmazlık çözme, hukuk yaratma ve boşluk doldurma işlevlerinden de bahsedilmesi gerekir. 1952’de kurulan Avrupa Birliği Adalet Divanı, Birlik’in yargı organı olarak işler ve kararları bağlayıcıdır.
Adalet Divanı ve Genel Mahkeme olarak iki yapıdan oluşmaktadır. Adalet Divanı her üye ülkeden birer adet olmak üzere 27 yargıçtan ve 11 hukuk sözcüsünden müteşekkildir. Üye ülkelerin ulusal mahkemelerinden gelen ön karar taleplerine ek olarak belirli iptal davaları ve temyizle ilgilenir. Genel Mahkeme ise her üye ülkeden iki adet olmak üzere toplamda 54 yargıçtan oluşur. Bu mahkemenin yargı alanını ise bireyler, şirketler ve bazı durumda AB kurumlarınca açılmış olan iptal davaları oluşturur. Ticaret, tarım, rekabet hukuku gibi alanlar pratikte bu mahkemenin baktığı davaların konularını teşkil etmektedir.
Yargıçlar ve hukuk sözcüleri, ulusal hükümetlerinin de muvafakatiyle altı yıllık bir süre için atanırlar ve bu süre yenilenebilir. Hem Adalet Divanı hem de Genel Mahkeme, üç yıllığına görev yapacak bir başkan seçer ve bu başkanın da görev süresi uzatılabilir.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
AVRUPA SAYIŞTAYI - (EUROPEAN COURT OF AUDITORS)
Merkezi Lüksemburg’da olan Avrupa Sayıştayının temel görevi, AB bütçesinin doğru bir şekilde kullanılmasını sağlamaktır. Bu doğrultuda AB gelir ve giderlerini idare eden her türlü kurumun kayıtlarını inceleme ve gerektiğinde denetime tabi tutma hakkına sahiptir. Gelir ve giderlerin yasal mevzuata uygun şekilde yapıldığından emin olunarak mali idarede sağlamlık hedeflenmektedir.
Hesap verebilirlik, şeffaflık ve güçlü bir mali yönetim ile AB vatandaşlarının AB’ye ve AB kurumlarına olan güvenini artırmanın yanı sıra mevcut ve gelecek sınamalara karşı AB’yi kuvvetlendirmek, Avrupa Sayıştayının esas amacıdır.
Her yıl bir önceki mali yıla ilişkin bir rapor hazırlar ve bunu AP’ye ve AB Konseyine sunar. Bu yıllık rapor, bütçenin onaylaması kararında önemli bir rol oynamaktadır. Bunun yanında, AB mali tüzükleri kabul edilmeden evvel görüş bildirir.
Avrupa Sayıştayı, AP’nin onayıyla birlikte her Üye Devletten birer kişi olmak üzere seçilir ve mevcut durumda 27 üyesi bulunur. Altı yıllığına atandıkları bu görevden önce kendi ülkelerinde de benzer kurumlarda faaliyet göstermiş olmaları beklenmektedir.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
AVRUPA MERKEZ BANKASI - (EUROPEAN CENTRAL BANK)
Maastricht Antlaşması’na binaen, 1998 yılında Almanya’nın Frankfurt şehrinde kurulan Avrupa Merkez Bankası’nın ana amacı Avro Alanı’nda fiyat istikrarının sağlanmasıdır. Yürütme Kurulu, Yönetim Konseyi ve Genel Kurul, Avrupa Merkez Bankası’nın karar alma organlarıdır.
Enflasyonun düşük, stabil ve tahmin edilebilir seviyelerde tutulması ise fiyat istikrarının sağlanması adına birincil önceliğidir. Avrupa Merkez Bankası, Avro Alanı’nda para basımına izin verme yetkisine sahip tek kurumdur.
Avrupa Merkez Bankası bağımsız bir AB kurumudur. Bu tanım kapsamında AB’nin para politikasının oluşturulması ve uygulanması, kambiyo işlemlerinin yürütülmesi, ödemeler sisteminin aksamadan çalışmasının sağlanması gibi sorumluluklarını yerine getirir. Bunu yaparken, tüm AB üyesi ülkeleri kapsayan Avrupa Merkez Bankaları Sistemi ile birlikte çalışır ve Avro sisteminin karar alma organlarının kararlarını uygular.
Avrupa Merkez Bankası faaliyetlerini yürütürken talimat almaz. Diğer hiçbir kurum, Avro Sistemi’ne dâhil merkez bankalarına veya karar alma organlarına talimat veremez.
Avrupa Merkez Bankası Başkanı, 2019 yılından beri bu görevde olan Christine Lagarde’dır.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
DİĞER KURUMLAR VE ORGANLAR
EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTE - (EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE)
Ekonomik ve Sosyal Komite, merkezi Brüksel’de bulunan bir danışma organıdır. Başta işverenler, sendikalar, çiftçiler, tüketiciler ve diğer çıkar grupları olmak üzere sivil toplumun görüşlerini temsil eden ve çıkarlarını korur. Bu özelliğiyle AB karar alma sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır.
Ekonomik ve sosyal politika alanında karar alınırken danışılması gereken Komite, önemli gördüğü konularda kendi inisiyatifiyle de görüş bildirebilir. Komite üyeleri, 5 yıllık süre için Üye Devletler tarafından gösterilen adaylar arasından, Konsey tarafından atanırlar ve görev süreleri yenilenebilir. Hâlihazırda 329 üyesi bulunan Komitenin başkanlığı iki buçuk yıllık görev süresiyle belirlenir. Oliver Röpke, 2023 yılında Ekonomik ve Sosyal Komite Başkanı olarak göreve başlamıştır.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
BÖLGELER KOMİTESİ - (EUROPEAN COMMITTEE OF THE REGIONS)
Ekonomik ve Sosyal Komite ile benzer şekilde bir danışma organı olan Bölgeler Komitesi, AB karar alma sürecinde bölgesel ve yerel görüşlerin dikkate alınmasını sağlar. Bölgesel politika, çevre, eğitim, gençlik, ulaştırma gibi yerel ve bölgesel yönetimleri ilgilendiren konularda karar alınırken Bölgeler Komitesi’ne danışılması gerekmektedir. Komite ayrıca bu alanlarda kendi inisiyatifi doğrultusunda görüş bildirebilir.
1994 yılında Maastricht Antlaşması ile oluşturulan Bölgeler Komitesi, üye ülkelerin tavsiyeleri doğrultusunda Konsey tarafından 5 yıl için atanan 329 bölgesel ve yerel yetkiliden (bölgesel başkanlar, bölgesel parlamenterler, belediye meclis üyeleri, belediye başkanları vb.) oluşur.
Ekonomik ve Sosyal Komite ile Brüksel’de aynı binayı paylaşan Bölgeler Komitesi, yerelden gelen temsilcilerle birlikte AB politikalarının vatandaşların hayatına nasıl dokunduğunu göstermek ve AB politikalarının oluşumunda yerelin sesini duyup dikkate almak bağlamında Birlik içinde çok önemli bir rol üstlenmektedir.
Komitenin mevcut başkanı 2022’de bu göreve başlayan Vasco Cordeiro’dur.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
AVRUPA YATIRIM BANKASI - (EUROPEAN INVESTMENT BANK)
AB’nin dengeli büyümesine katkıda bulunacak yatırım projeleri için kredi sağlayan, Birlik’in özerk ve kâr amacı gütmeyen finans kuruluşudur. Avrupa Yatırım Bankası’nın (AYB) öncelikli hedefi, AB’nin dengeli bir şekilde gelişmesine katkıda bulunmaktır. Bunun yanı sıra, Trans-Avrupa ulaştırma ve telekomünikasyon ağlarının geliştirilmesine, çevrenin korunmasına, enerji kaynaklarının sürdürülebilirliğinin sağlanmasına ve Avrupa sanayinin uluslararası düzeyde rekabet gücünün artırılmasına yönelik finansman kredisinin sağlanması da AYB’nin görevleri arasında yer almaktadır.
AYB, AB içerisinde ekonomik açıdan geri kalmış bölgelerin kalkınması amaçlı projelerin yanı sıra Akdeniz, Afrika, Karayip ve Pasifik, Latin Amerika ve Asya ülkelerindeki projeleri de destekler. Mali piyasalardan borçlanılarak ve bankanın hissedarı olan AB üyesi ülkelerin ekonomik büyüklükleri oranında yaptığı sermaye katkısıyla finanse edilen AYB’nin merkezi Lüksemburg’dadır. AB içinde olduğu gibi İstanbul ve Ankara dahil olmak üzere AB dışında da birçok şehirde ofisi bulunmaktadır.
Başkanlığını üye ülkelerin Maliye Bakanlarından oluşan Guvernörler Kurulu’nun yaptığı AYB, üye ülkelerden birer temsilci ile Komisyon’un bir temsilcisi yer aldığı Yönetim Kurulu tarafından yönetilir. Avrupa Yatırım Bankası Başkanı, 2012’den beri bu görevi sürdüren Werner Hoyer’dir.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
AVRUPA OMBUDSMANI - (EUROPEAN OMBUDSMAN)
Avrupa Ombudsmanı, Maastricht Antlaşması ile 1995 yılında oluşturulmuş bir kurumdur. AB vatandaşları, iş dünyası ve kurumları veya herhangi bir AB ülkesinde ikamet eden gerçek kişiler ile AB’de kayıtlı olan tüzel kişilerin, AB kurumları (Avrupa Birliği Adalet Divanı hariç) hakkındaki şikâyetlerini soruşturur. Obdusman’a başvurmak, AB vatandaşlık haklarından bir tanesidir. Şeffaflık, etik meseleler, temel insan hak ve özgürlüklerine saygı ve AB vatandaşlarının Birlik’in yönetimi ve siyasetine katılması hususları, Avrupa Ombudsmanı’nın temel ilgi alanları olarak sıralanabilir.
Avrupa Ombudsmanı, AP tarafından 5 yıl için seçilir. Ombudsmanın bağımsızlığı antlaşmalarla güvence altına alınmıştır. AP’nin talebi üzerine Adalet Divanı tarafından görevden alınabilir.
Ombudsman re’sen soruşturma başlatabileceği gibi, doğrudan veya bir AP üyesi aracılığıyla kendisine iletilecek şikâyetleri de inceleyebilir. Ombudsmanlık görevini 2013 yılından beri Emily O’Reilly yürütmektedir.
Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Bu kurum ve organlara ek olarak, 2011de kurulan Avrupa Dış İlişkiler Servisi (EEAS) ABnin diplomatik servisi olarak görev yapmakta ve Yüksek Temsilciye Birlik’in ortak dış ve güvenlik politikasının yürütülmesinde destek vermektedir. 2018de kurulan Avrupa Veri Koruma Kurulu, AB Genel Veri Koruma Tüzüğünün (GDPR) ve ilgili yönergenin uygulanmasını sağlamakla görevlidir. Bu gibi örneklerin yanında birçok farklı alanda teknik, bilimsel ve idari konulara ilişkin ajanslar (Avrupa Çevre Ajansı, EUROPOL, Eurojust vb.) da çalışmalarını sürdürmektedir. AB bünyesindeki tüm kurum, kuruluş ve ajanslara dair bilgi için tıklayınız.