Avrupa Komisyonu tarafından duyurulan Tarımda Nesilsel Yenilenme Stratejisi'ne ilişkin İKV Bilgi Notu yayımlandı.

TARIMDA NESİLSEL YENİLENME STRATEJİSİ

Tunç İbrahim Ceylan, İKV Uzmanı

Avrupa Komisyonu, 21 Ekim 2025 tarihinde genç çiftçilerin desteklenmesi ve sektörün gençler için daha cazip kılınmasını amaçlayan “Tarımda Nesilsel Yenilenme Stratejisi” (Strategy for Generational Renewal in Agriculture) başlıklı bir tebliğ yayımladı.[1] 2040 yılı için hedefler belirleyen ve bu hedeflere ulaşmak için detaylı bir yol haritası sunan Komisyon teklifinin ana omurgasını sektöre yeni adım atacak çiftçilere sunulacak teşvikler oluşturuyor.

Avrupa Komisyonu genç çiftçilerin, AB’nin gıda güvenliği ve ekonomik ve sosyal açıdan canlı kırsal bölgelere sahip olması açısından çok büyük bir önem taşıdığını ifade ederek kırsalın ve tarım sektörünün gençler için tercih edilir olmasını istiyor. Tarım sektöründe yaşlanan iş gücü, kırsal bölgelerde azalan nüfus, tarım arazisi ve finansmana erişimde yaşanan sorunlar, düşük gelir, sektör becerilerine sahip olmamak sebebiyle genç çiftçilerin meslekten uzak durması Komisyon tarafından temel problemler olarak sıralanıyor.  

Bu bağlamda 2040 yılında sektördeki genç çiftçilerin ve mesleğe yeni başlayanların oranını, mevcut oranın iki katı olan %24’e yükseltmek, teklifin esas hedefi olarak belirtiliyor. Bu kapsamda Avrupa Komisyonu, başta ilgili sektörde gençlerin oranının düşük olduğu ülkeler olmak üzere, AB üyesi ülkelerin yaptıkları tarımsal harcamaların en az %6’lık bir kısmını nesilsel yenilenmeye ayırmalarını istiyor. Ayrıca her üye ülkenin 2028 itibarıyla nesilsel yenilenme konusunda bir stratejiye sahip olması istenirken ilgili stratejilerin ülkenin karşılaştığı sorunları belirleyip bunlara yönelik çözüm önerileri sunması bekleniyor. Bu konuda raporlamaların da düzenli olarak yapılması Komisyon tarafından isteniyor.

Teklif beş sütun üzerine oturuyor. Bu sütunlar toprağa erişim, finansman, beceriler, kırsal bölgelerde adil yaşam koşulları ve başarı için desteklenme olarak belirlendi. Bu kapsamdaki mekanizmaların bazıları ise teklifte şu şekilde sıralandı:

• Bir sonraki Ortak Tarım Politikası (OTP) döneminde, sektöre yeni girecek çiftçilerin desteklenmesi için 300.000 avroya varan toplu ödemelerin de dâhil olduğu bir “Başlangıç Paketi” sunulması.
• OTP fonlarının genç çiftçilerin ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde düzenlenmesi.
• Avrupa Yatırım Bankası ile garanti planları ve/veya faiz oranı düzenlemeleri için çalışmak.
• Arazi konusunda şeffaflığı artıracak bir Avrupa Arazi Gözlemevi kurulması.
• Avrupa Sömestri’ne nesilsel yenilenmeyi eklemlemek.
• Genç Girişimciler için Erasmus Programı’na genç çiftçilerin katılımını ve gerekli becerileri edinmelerini sağlamak.
• Yerel kalkınmayı desteklemek, gençlerin ve kadınların katılımını artırmak ve kırsal alanlarda yaşam koşullarının iyileştirilmesi.
• Özel hayat ve iş hayatı dengesini gözetecek Çiftlik Destek Hizmetlerinin (Farm Relief Services) finanse edilmesi.

İlgili stratejinin çok katmanlı bir kurguyla, mevcut ve bir sonraki OTP ile, ulusal, bölgesel ve AB kapsamındaki politikalarla uygulanacağı Komisyon tarafından ifade ediliyor.[2]