Eurobarometre 2025 Bahar Anketine ilişkin İKV Bilgi Notu yayımlandı.

EUROBAROMETRE 2025 BAHAR ANKETİ

Melike Sönmez, İKV Uzman Yardımcısı

Avrupa Komisyonu Eurobarometre Bahar Anketi’ni[1] yayımladı. 26 Mart-22 Nisan tarihleri arasında gerçekleştirilen kamuoyu anketinin sonuçları “Avrupalılar ve AB”, “Ekonomik Durum”, “Vatandaşlık”, “Avrupalıların Temel Kaygıları”, “Rusya’nın Ukrayna’yı İşgali” ve “AB ve Dünya” şeklinde altı bölümde sunuluyor.

Ulusal hükümetlere, AB ve kurumlarına güveni sorgulayan ilk bölümde katılımcıların AB’ye güveni, 2024 sonbaharına göre bir puan artarak %52’ye ulaştı ve bu oran 2007’den beri en yüksek düzeyde ölçüldü. Ulusal hükümetlere güven ise üç puan artarak %36’ya ulaştı. AB’ye güvenin en yüksek ölçüldüğü ülkeler Danimarka (%74), Portekiz (%73) ve İsveç (%71) olurken; en düşük olduğu ülkeler Yunanistan (%59’u “güvenmemeye meyilli”, %37’si “güvenmeye meyilli”), Slovenya (%55’i “güvenmemeye meyilli”, %37’si “güvenmeye meyilli”), GKRY (%54’ü “güvenmemeye meyilli”, %41’i “güvenmeye meyilli”), Çekya (%51’i “güvenmemeye meyilli”, %43’ü “güvenmeye meyilli”) ve Fransa (%49’u “güvenmemeye meyilli”, %42’si “güvenmeye meyilli”) olarak kaydediliyor.

Bu bölümdeki diğer sonuçlar şu şekilde:

• 2024 Sonbaharından bu yana AB’nin olumlu imajı bir puan düşerek %43’e geriledi.
• AB’nin geleceğine ilişkin iyimser tutum bir puan artarak %62’ye çıktı.
• AB’yi en iyi yansıtan değerler arasında en çok cevaplanan seçeneğin “barış” (%41) olduğu, onu demokrasinin (%33) takip ettiği, sırasıyla temel haklara saygı (%28), dayanışma ve başkalarını destekleme (%23), hukukun üstünlüğü (%20) gibi değerlerin öne çıktığı not ediliyor.

Ekonomiye ilişkin ikinci bölümde, ekonominin güncel durumu sorulduğunda katılımcıların %44’ü “iyi” cevabını verdi; bu oran son ankete göre dört puan düştü. Ekonomiyi “kötü” olarak bildirenlerde ise dört puanlık artış gözlemlendi. Ekonominin “iyi” olduğunu bildiren katılımcıların en çok olduğu ülkeler Hollanda (%74), Danimarka ve Litvanya (ikisi de %69) ile Finlandiya (%49) olurken; ekonominin “kötü” olduğunu çoğunlukla bildiren ülkeler Çekya (%60), Fransa (%59) ve Almanya (%57) olarak belirtildi.

• Ekonominin gidişatının değişmeyeceğini düşünenlerin oranı %43 olup, bu oran son ankete göre altı puan düşerek 2023 seviyesini yakaladı.
• Ulusal ekonomilerinin iyi olduğunu bildiren katılımcılarda bir puanlık düşüşle oran %38’e geriledi.
• Özellikle Danimarka (%91), Lüksemburg (%84) ve Hollanda (%78) dâhil olmak üzere dokuz üye ülkedeki katılımcıların çoğunluğu ulusal ekonomilerine olumlu yaklaşıyor. Buna karşın, 18 üye ülkedeki katılımcıların çoğunluğu ulusal ekonomilerini olumsuz değerlendiriyor. Olumsuz beyanların en çok iletildiği ülkeler ise Fransa (%76), Slovakya ve Yunanistan (her ikisi de %79) oldu.
• Katılımcıların yalnızca %18’i önümüzdeki 12 ay içinde ekonomik durumun iyileşeceğine inanıyor. Bu oran, önceki ankete göre bir puanlık düşüş gösterdi.
• Tarihte ilk kez, 2022’de avronun tanıtılmasından sonra %74 ile avroya güven en yüksek düzeye ulaştı. Ortak para birimine karşı çıkanların oranı bir puan düşerek %22’ye geriledi. Avroya olan destek ise iki puan artışla şimdiye kadarki en yüksek seviye olan %83’e ulaştı.

Vatandaşlık algısının ele alındığı üçüncü bölümde:

• AB vatandaşlarının %75’i kendisini tam anlamıyla AB vatandaşı gibi hissettiğini belirtiyor. Bu oran Lüksemburg’da %90, Finlandiya ve Portekiz’de %86 olarak en yüksek seviyede; Çekya (%63), Bulgaristan (%59) ve Yunanistan (%58) ise en düşük seviyede.
• Katılımcıların %64’ü AB toplumunun ortak şeyleri paylaştığını düşünüyor.
• Üye ülkelerde her 10 katılımcıdan 7’si, ülkelerindeki insanlarla ortak paydaları olduğunu belirtiyor. Bu oranın en yüksek olduğu ülkeler Yunanistan ve İrlanda (%97), İsveç (%95), Portekiz (%93), Danimarka ve Litvanya (%92), Finlandiya (%91); en düşük olduğu ülkeler ise Slovenya ve Lüksemburg (%74), Belçika (%72) ve Fransa (%71).

Avrupalıların temel kaygılarını yanıtladığı dördüncü bölümde:

• Avrupa vatandaşları için en önemli sorun, %4 düşüşe rağmen hâlâ %27 ile Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı.
• %2 artışla uluslararası durum %24 ile ikinci sırada.
• Güvenlik ve savunma, ilk kez ankete eklenmesine rağmen %20 ile üçüncü sıraya yerleşti.
• Göç, %10’luk keskin bir düşüşün ardından %18 ile dördüncü sıraya geriledi.
• Ekonomik durum, %3 artışla %17’ye çıkarak beşinci sıraya yükseldi.
• Enflasyon/yaşam maliyeti, değişmeden %16 ile altıncı sırada kaldı.
• Çevre ve iklim değişikliği beş puan düşüşle %10’a gerileyerek dokuzuncu sırada yer aldı.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline ilişkin beşinci bölümde:

• Katılımcılara ulusal hükümetlerinin ve AB’nin Rusya’nın saldırganlığına tepkisine ilişkin memnuniyet düzeyleri sorulduğunda, %54’ü bir puanlık düşüşle memnun olduğunu, %9’u “çok memnun” olduğunu, %12’si ise “hiç memnun olmadığını” ifade etti.
• Katılımcıların %78’i AB’nin savunma ve güvenliği konusunda “çok kaygılı” olduğunu bildirdi.

Son olarak, anketin AB ve dünyaya ilişkin altıncı bölümünde:

• Katılımcıların %86’sı, gümrük vergilerinin artırılmasının küresel ekonomiye zarar vereceğini düşündüğü,
• %80’i, başka ülkeler AB mallarına vergi getirirse, AB’nin de ulusal çıkarları korumak için vergileri artırması gerektiğine inandığı,
• %88’i, farklı ülkeler ve bölgelerle iş birliğinin artırılması gerektiğini düşündüğü bildirildi.