LIFE Programı 2025 yılı çağrılarına ilişkin İKV Bilgi Notu yayımlandı.

LIFE Programı 2025 Çağrıları

Fırat Akan, İKV Uzman Yardımcısı

Avrupa İklim, Altyapı ve Çevre Yürütme Ajansı (European Climate, Infrastructure and Environment Executive Agency - CINEA), 24 Nisan 2025 tarihinde AB’nin çevre ve iklim eylemleri için ana finansman aracı olan LIFE Programı kapsamında 2025 yılı proje çağrılarını (LIFE Calls for Proposals 2025) duyurdu. Yaklaşık 600 milyon avroluk bir bütçe ile desteklenecek projelerin seçim süreci, LIFE Programı’nın 2025-2027 dönemine ilişkin çalışma programı çerçevesinde yürütülecek. Çağrı, Avrupa’da doğa ve çevreyi korumayı, iklim değişikliği ile mücadele etmeyi ve temiz enerji geçişi gibi önemli alanlarda somut projeleri desteklemeyi amaçlıyor.[1]

Proje Çağrılarının Genel Çerçevesi

2025 yılı LIFE Programı proje çağrıları, doğa koruma, çevre kalitesinin artırılması, iklim değişikliğine uyum ile temiz enerji geçişi alanlarında farklı bütçe kalemlerine sahip alt programlar oluşturuldu. Başvurular, tek bir kuruluş tarafından veya birden fazla ortaklı konsorsiyumlar şeklinde yapılabilecek. Ancak, bireysel başvurulara izin verilmeyecek.

Öne çıkan destek alanları ve ayrılan bütçeler şöyle sıralandı:

• Doğa ve Biyoçeşitlilik (Nature and Biodiversity) için 153,4 milyon avro,
• Döngüsel Ekonomi ve Yaşam Kalitesi (Circular Economy and Quality of Life) için 73 milyon avro,
• İklim Değişikliğinin Azaltılması ve Uyumu (Climate Change Mitigation and Adaptation) için 61,5 milyon avro,
• Yeni Avrupa Bauhaus’u (New European Bauhaus) için 4 milyon avro,
• Çevresel Yönetişim (Environmental Governance) için 7,5 milyon avro,
• Temiz Enerji Dönüşümü (Clean Energy Transition) için 91,4 milyon avro ayrıldı.

Ayrıca, Stratejik Entegre Projeler (Strategic Integrated Projects - SNAPs/SIPs) için 158 milyon avro ve teknik destek projeleri için 30 milyon avroluk ayrı bir bütçe tahsis edildi.

LIFE Programı’nın Kapsamı

LIFE Programı, AB’nin çevre ve iklim politikalarını uygulamada kilit rol oynamaktadır. 1992 yılında başlatılan program, bugüne kadar Avrupa genelinde ve üçüncü ülkelerde 6.000’den fazla projeye mali destek sağladı. 2021-2027 dönemi için program bütçesi %60 oranında artırılarak 5,4 milyar avroya çıkarıldı. 2025-2027 uygulama döneminde ise 2,3 milyar avroluk yeni kaynak ile çevre, doğa, iklim ve temiz enerji alanlarında projelerin desteklenmesi hedefleniyor.[2]

Başvuru Süreci

LIFE 2025 çağrısına başvurmak isteyen adaylar için, 13-15 Mayıs 2025 tarihleri arasında çevrimiçi düzenlenecek LIFE bilgi günlerinde (#EULife25 Info Days) başvuru sürecinin detayları, alt programların özel gereklilikleri ve başarılı bir proje önerisi hazırlama talimatları uzmanlar tarafından paylaşılacak. Ayrıca, başvuru sahipleri geçmişte desteklenen binlerce LIFE projesinin yer aldığı veri tabanından ilham alabilecek ve ülkelerindeki LIFE Ulusal İrtibat Noktaları’ndan (National Contact Points - NCPs) destek alabilecekler.

Başvurular doğrudan Avrupa Komisyonunun ‘Funding & Tenders’ portalı üzerinden çevrimiçi olarak yapılacak. Proje önerilerinin, pratik yenilikçilik, ölçülebilir etki ve yaygınlaştırılabilirlik gibi kriterler açısından güçlü bir şekilde yapılandırılması gerekiyor.

Desteklenecek Öncelikli Proje Alanları

2025 yılı çağrısında, aşağıdaki alanlardaki projelere öncelik verileceği açıklandı:

• Avrupa’nın doğal habitatlarının ve biyoçeşitliliğinin korunması ve eski hâline getirilmesi,
• Döngüsel ekonomi ilkelerine dayalı olarak üretim ve tüketim kalıplarının dönüştürülmesi,
• İklim değişikliğinin etkilerine karşı toplumsal ve ekonomik dayanıklılığının artırılması,
• Temiz, yenilenebilir ve verimli enerji kaynaklarına geçişin hızlandırılması,
• Çevresel yönetişim mekanizmalarının güçlendirilmesi ve kamuoyunun bilinçlendirilmesi.

Çağrı kapsamında özellikle replikasyon ve ölçeklenebilirlik potansiyeli taşıyan, yenilikçi ve kanıtlanabilir somut etkisi olan projeler desteklenecek. Bu bağlamda, projelerin başka ülkelere veya bölgelere uygulanabilir olması önem taşıyor.