Avrupa Komisyonunun kara yolu güvenliği standartlarını artırmak amacıyla üç temel AB düzenlemesinin revize edilmesi teklifine ilişkin İKV Bilgi Notu yayımlandı.

KOMİSYONDAN KARA YOLU GÜVENLİĞİ STANDARTLARININ REFORMU ÖNERİSİ

Ahmet Emre Usta, İKV Uzmanı

Avrupa Komisyonu, 24 Nisan 2025 tarihinde, elektrikli araçların artan kullanımı ve teknolojik gelişmeleri göz önünde bulundurarak, yol güvenliğini artırmak ve hava kalitesini iyileştirmek amacıyla araçların teknik muayenesi, kayıt işlemleri ve yol kenarı denetimleriyle ilgili üç temel AB düzenlemesinin revize edilmesi teklifinde bulundu.[1]

Komisyon, özellikle elektrikli araçların yaygınlaşması, gelişmiş sürücü destek sistemlerinin artan kullanımı ve yüksek emisyonlu araçların çevresel etkileri gibi güncel gelişmelere uyum sağlamak için yol güvenliği mevzuatının güncellenmesini zorunlu görüyor. Mevcut periyodik teknik muayene sistemleri, birçok güvenlik ve emisyon unsurunu yeterince kapsamıyor, bazı araç kusurları test kapsamına girmiyor veya mevcut yöntemlerle tespit edilemiyor. Ayrıca, kilometre sayacı dolandırıcılığı gibi tüketici mağduriyetine yol açan uygulamalara karşı etkili bir veri paylaşım sistemi bulunmuyor. Bu doğrultuda önerilen teklif aşağıdaki yenilikleri içeriyor:

• Elektrikli araçlar ile gelişmiş sürücü destek sistemlerine yönelik teknik muayenelerin zorunlu hâle getirilmesi. Ayrıca, güvenlik ve emisyon sistemlerine dair yazılım bütünlüğünün de test edilmesi;
• Ultra ince partiküller (PN) ve azot oksit (NOx) gibi zararlı emisyonların gelişmiş yöntemlerle tespit edilmesi;
• Hafif ticari araçların (kamyonetlerin) yıllık emisyon testine tabi tutulması;
• Yol kenarı denetimlerinde, uzaktan algılama yöntemiyle araçların NOx partikülleri ve gürültü ölçümünün yapılması;
• Kilometre sayacı verilerinin ulusal veri tabanlarına kaydedilmesi ve yeniden tescil durumunda bu verilerin diğer üye ülkelerle paylaşılması;
• 125 cm³ üzerindeki ya da 11 kW’tan güçlü motosikletler için zorunlu teknik muayenenin getirilmesi;
• 10 yaşın üzerindeki otomobil ve hafif ticari araçlar için yıllık teknik muayene zorunluluğu getirilmesi;
• Araç kayıt belgeleri ile muayene sertifikalarının dijital olarak düzenlenmesi ve bu bilgilerin üye ülkeler arasında kolayca paylaşılabilmesi;
• Kilometre saati düşürme gibi uygulamalara karşı, kilometre bilgilerinin ulusal veri tabanlarında kaydedilmesi ve sınır ötesi paylaşımının yapılması;
• Başka bir üye ülkede geçici olarak bulunan kişilerin araç muayenelerinin karşılıklı olarak tanınması.