Avrupa Komisyonu ve AP’nin güncellemiş olduğu oyuncak tüzüğüne ilişkin İKV Bilgi Notu yayımlandı.

OYUNCAK GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜNDE GÜNCELLEME

Bared Çil, İKV Uzman Yardımcısı

Komisyon ve AP, 10 Nisan 2025 tarihinde, çocuk sağlığını korumak amacıyla oyuncaklarda zararlı kimyasal maddelerin kullanımını ortadan kaldıracak kapsamlı bir düzenleme paketi üzerinde anlaşmaya vardı[1]. Bu yeni düzenleme; oyuncak üretim süreçlerini, kullanılan malzemelerin içeriklerini ve ürünlerin denetlenmesini özenle ele alarak, çocukların maruz kalabileceği toksinleri azaltmayı hedefliyor. Oyuncak Güvenliğine ilişkin Tüzük’teki güncelleme, özellikle çocukların doğrudan temas ettiği ürünlerde, tehlikeli kimyasalların sınırlandırılmasına odaklanıyor.

Yeni oyuncak güvenliği düzenlemesi uyarınca oyuncaklarda kullanılan plastikler, boyalar ve diğer malzemeler için azami kimyasal içerik sınırları belirlenecek. Böylece, çocukların cilde temas eden ürünlerdeki riskler azaltılmış olacak. AB, üye ülkelerde ortak bir denetim sistemi oluşturarak, oyuncakların piyasaya sürülmeden önce belirlenmiş standartlara uygunluğunu kontrol edecek ve üretici firmalar, bu denetimler sonrasında ürünlerini sertifikalandırmak zorunda kalacak. Ayrıca, üretici firmalara uyum süreçlerinde belirli bir zaman tanınacak, AR-GE yatırımları ve yenilikçi üretim teknikleri teşvik edilerek, sektör hem yasal zorunluluklara uyum sağlayacak hem de rekabet gücünü artıracak.

Yeni oyuncak güvenliği önlemleri, üye ülkeler arasında sıkı bir koordinasyon ve iş birliği gerektiriyor. Üreticiler, ürünlerinin piyasaya çıkmadan önce detaylı testlerden geçerek, belirlenen limitleri aşmamak zorunda kalacak. Bu sürecin kısa vadede ek maliyetler getirse de uzun vadede tüketici güveninin sağlanması ve markaların uluslararası alanda prestij kazanması gibi olumlu sonuçlar doğurması bekleniyor[2].

Finansal açıdan bakıldığında, denetim süreçlerinin ve üretim standartlarının yükseltilmesi, oyuncak sektöründe faaliyet gösteren firmaların üretim maliyetlerini artırabilir. Ancak, bu durum aynı zamanda tüketici memnuniyeti ve güvenilir ürün kalitesi açısından rekabet avantajı yaratacak. Küçük ve orta ölçekli işletmelerin de devlet destekleri ve AB fonları aracılığıyla bu düzenlemelere uyum sağlaması öngörülüyor.

Yeni güvenlik önlemleri sadece üretici firmalar üzerindeki etkilerle sınırlı kalmayıp, tüm toplumda çocuk sağlığı bilincinin artmasına da katkıda bulunacak. Veliler, okullar ve çocuk bakım kurumları, oynatılan ürünlerin güvenilirliğini daha yakından takip edebilecek. Bu durum, toplumda geniş çaplı bir bilinçlenmeye yol açarak, AB’nin toplumsal dayanışma ve sağlık kültürünü pekiştirecek.

Geleceğe yönelik olarak, oyuncak güvenliği düzenlemesinin kapsamının ilerleyen dönemlerde genişletilmesi ve dijitalleşen oyuncak pazarına da uyum sağlanması bekleniyor. Akıllı oyuncakların ve dijital ürünlerin artışıyla birlikte, sadece kimyasal güvenlik değil, veri gizliliği ve siber güvenlik gibi yeni alanlarda da standartların geliştirilmesi öngörülüyor. AB’nin bu konuda oluşturacağı uluslararası model, diğer bölgelere de örnek teşkil edecek.

AB’nin çocuk sağlığını korumaya yönelik yeni oyuncak güvenliği düzenlemesi hem yasal çerçevede hem de toplumsal farkındalık açısından önemli bir adım olarak değerlendirilebilir. Üreticilerden düzenlemelere uyum beklentisi, tüketicilere ise daha güvenli ürünler sunma vaadi sektörün ve AB ekonomisinin uzun vadeli rekabet gücünü artıracak. Bu stratejik hamle, sadece AB sınırları içinde değil, global oyuncak pazarında da benzer uygulamaların temelini atacak nitelikte. Güvenli ve toksin içermeyen oyuncakların piyasaya sürülmesiyle, çocukların sağlığı korunurken, üretim ve tüketim alışkanlıklarında bilinçlenme sağlanacak. Böylece, tüm paydaşların ortak çabasıyla daha sağlıklı bir gelecek inşa edilebilir.