Orman yangınlarıyla mücadele edecek olan FireSat uydusuna ilişkin İKV Bilgi Notu yayımlandı.

FIRESAT UYDUSU İLE ORMAN YANGINLARIYLA MÜCADELE

Bared Çil, İKV Uzman Yardımcısı

İnternet devi Google, 17 Mart 2025 tarihinde, orman yangınlarını tespit edecek FireSat uydusunun ilkini SpaceX iş birliği ile fırlattı[1]. Yapay zekâ desteğiyle orman yangınlarının takibini yapacak olan bu uydu, 25m²’lik küçük bir alanı tarayabilme özelliğine sahip. Halihazırdaki benzer uydular, iki futbol sahası büyüklüğündeki bir araziyi 12 saatte bir düşük kaliteli görüntü alabilme özelliğine sahipken, FireSat uydusu 25m²’lik alanı yirmi dakikada bir yüksek kaliteli görüntü alabiliyor[2]. Uydu üreticisi Muon Space ile ortaklaşa geliştirdikleri FireSat uydusuna Google, 13 milyon dolarlık bir yatırım yaptı.

Google aramalarına ve Google Maps’e entegre bir şekilde çalışacak olan bu sistem sayesinde kullanıcılar ve yangın söndürme ekipleri, yangınların boyutunu kolay bir şekilde öğrenebilecek. Yapay zekâ bölümünün geliştirilmesinde AI Collaboratives: Wildfires inisiyatifi ile çalışıldı.

Öncesinde drone ile takip edilmesi planlanan bu çalışmada, orman ve dağlık alanda drone ile yangın takibini yapmanın teknik sebeplerle verimli olamayacağı öngörülerek uydu teknolojisine karar kılındı. Bu karar aşamasında yapay zekânın geliştirilmesi için de çalışmalara başlanmıştı. Gerçek bir yangın ile bahçede veya parkta yakılan mangal arasındaki farkı algılama gibi hassasiyete erişmesi için yapılan çalışmalar sonucu aradaki farkı algılayacak derecede eğitilmiş durumda.

Orman yangınlarının erkenden takip edilip müdahale edilebilmesi durumunda CO_² miktarında da ciddi bir azalma olacak. Özellikle son yıllarda çıkan yangınların CO_² miktarının fazla olması ve hava kuruluğuyla sıcaklığın artması sebebiyle çıkan orman yangınlarının miktarı da bu uydular sayesinde azalacak. Bu da sera gazlarının miktarının azalmasını sağlayacak. Gerekli testlerin tamamlanmasının ardından, önümüzdeki aylarda yeni FireSat uydularının fırlatılması planlanıyor ve sistem, bir uydu takımı olarak yangın tespit çalışmalarına devam edecek.

FireSat projesi, yapay zekâ destekli uydu teknolojisiyle orman yangınlarının erken tespitini mümkün kılarak çevresel zararları en aza indirmeyi hedefliyor. Google’ın yatırımı ve iş birliği sayesinde geliştirilen bu sistem, yangınla mücadelede yeni bir dönemin başlangıcını simgeliyor.