Avrupa Komisyonunun yayımladığı Avrupa’daki tüketicilerin durumunu gösteren verilere ilişkin İKV Bilgi Notu yayımlandı.

TÜKETİCİ DURUMU VERİLERİ

Hatice Fulya Topyıldız, İKV Uzman Yardımcısı

Avrupa Komisyonu 14 Mart 2025 tarihinde tüketicilerin durumu hakkındaki verileri (Consumer Conditions Scoreboard 2025) yayımladı.[1] Buna göre Avrupalı tüketicilerin %68’i satın aldıkları ürünlerin güvenliğine inanıyor. Aynı zamanda tüketicilerin %70’i tüccarların tüketici haklarına saygı duyduğunu düşünüyor.

2022 yılında AB’deki tüketicilerin %48’i fatura ödeme konusunda endişeliyken, 2024 yılında bu oranın %38’e gerilediği görülüyor. 2022 yılında %44’ü tercih ettiği gıdayı satın alabilme konusunda endişeliyken bu oran 2024 yılında %35 olarak karşımıza çıkıyor. İşe giderken kullanılan ulaşımın maliyetini karşılama konusunda endişeli olanların %24 olduğu, 2024 yılında ise bu oranın %19’a gerilediği görülüyor.

Avrupalı tüketicilerin büyük çoğunluğu paketli ürünlerin boyut ve kalitesinde bir azalma olduğunu ifade ediyor. AB’deki tüketicilerin %74’üne göre, fiyatlar sabit kalsa da yükselse de paketli gıdaların boyutu azalıyor. Aynı zamanda tüketicilerin %52’si fiyatlarda düşüş olmamasına rağmen içeriğin ve kalitenin azaldığını düşünüyor.

2022 yılından itibaren diğer AB ülkelerinden yapılan e-ticaret yaygınlaştığı görülüyor. 2022 yılında tüketicilerin %27’si başka bir AB ülkesinden çevrim içi alışveriş yaparken bu oran 2024 yılında %35’e yükseldi. Ek olarak, çevrim içi alışveriş yapan tüketicilerin oranının 2022 yılında %71 olduğu ancak 2024 yılında %76’ya yükseldiği ortaya çıkıyor.

Verilere göre çevrim içi olarak gerçekleşen hedefli reklamlar tüketicilerin %93’ünü endişelendiriyor. Ayrıca, 2024 verilerinde tüketicilerin %71’inde kişisel verilerin rıza olmadan toplanmasına yönelik endişe olduğu, bununla beraber tüketicilerin %45’inin çevrim içi dolandırıcılığa maruz kaldığı görülüyor.

Tüketicilerin satın alma davranışlarında çevresel endişelerin payının 2024 yılında 2022 ile kıyaslandığında azaldığı dikkat çekiyor. 2024 yılında tüketicilerin %43’ü son satın aldıkları ürünlerden en az bir ya da ikisinde çevreyi dikkate alarak alışveriş yaptığını belirtiyor ancak bu oranın 2022’ye kıyasla %13 oranında düştüğü görülüyor.

Mesaj ve arama yoluyla baskı yaparak satış yapma, AB tüketicilerinin %45’inin en sık karşılaştığı haksız ticari uygulama olarak karşımıza çıkıyor. En sık karşılaşılan ikinci uygulamanın ise reklamı ücretsiz diyerek yapılan bir ürünün aslında ücret gerektirmesi olduğu dikkat çekiyor. Tüketicilerin en sık karşılaştığı üçüncü haksız uygulama ise çevrim içi olarak yapılan bir sözleşmenin iptal edilmesinin zor olması.