AB’de ısıtma ve soğutma sektöründe yenilenebilir enerji kullanımı verilerine ilişkin İKV Bilgi Notu yayımlandı.

AB’DE ISITMA VE SOĞUTMA SEKTÖRÜNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ KULLANIMI 2023 YILI VERİLERİ

Fırat Akan, İKV Uzman Yardımcısı

AB İstatistik Ofisi Eurostat’ın 5 Mart 2025 tarihinde yayımladığı 2023 yılı verilerine göre, AB’de yenilenebilir enerji kullanımındaki artış eğilimini sürdürüyor ve ısıtma ile soğutma sektörlerinde dönüşüm gerçekleştiriliyor. 2023 yılında AB’nin ısıtma ve soğutma amaçlı enerji tüketiminde yenilenebilir enerji kaynaklarının payı %26,2’ye ulaşarak, son 20 yılda %11,7 seviyesine kıyasla önemli bir artış gösterdi. Bir önceki yıla göre %1,2’lik bir artış kaydedilen bu alanda,  Yenilenebilir Enerji Yönergesi (Renewable Energy Directive , RED II) kapsamında belirlenen hedeflerine uygun şekilde ilerlediği görülüyor.1

Yenilenebilir Enerji Kullanımında Artış

AB ülkeleri arasında, 2023 yılında ısıtma ve soğutma alanında yenilenebilir enerji kullanımında en yüksek oranlara sahip ülkeler İsveç, Estonya ve Letonya oldu. İsveç'te yenilenebilir enerjinin toplam ısıtma ve soğutma tüketimindeki payı %67,1 seviyesine ulaşırken, Estonya'da %66,7 ve Letonya'da %61,4 olarak kaydedildi. Bu ülkelerde biyokütle ve ısı pompalarının yaygın kullanımı, yenilenebilir enerji tüketiminin artmasında belirleyici rol oynadı. Öte yandan, en düşük yenilenebilir enerji kullanım oranları İrlanda'da %7,9, Hollanda'da %10,2 ve Belçika'da %11,3 seviyesinde gerçekleşti.

2023 yılında 21 AB üyesi ülkede ısıtma ve soğutma sektöründe yenilenebilir enerji kullanım oranı artarken, en büyük artış Avusturya'da %8,1, Malta'da %7,5 ve Yunanistan'da %4,9 seviyelerinde oldu. Buna karşılık, İsveç'te %2,7, Polonya'da %2,2 ve Slovakya'da %1,1 oranında düşüş gözlemlendi.

Isıtma ve Soğutma Sektöründe Yenilenebilir Enerji

AB’de ısıtma ve soğutma sektörlerinde kullanılan yenilenebilir enerji kaynakları arasında güneş enerjisi sistemleri, jeotermal enerji, ısı pompaları, biyokütle ve biyoyakıtlar yer alıyor. 2021 yılından itibaren yürürlüğe giren AB Yenilenebilir Enerji Yönergesi II kapsamında, yenilenebilir soğutma sistemleri de enerji hesaplamalarına dahil ediliyor. Özellikle ısı pompaları, 2023 yılında ısıtma ve soğutma sektöründe önemli bir yenilenebilir enerji kaynağı olarak öne çıkıyor ve toplam tüketimdeki payı giderek artıyor.2

Buna ek olarak, ısıtma ve soğutma amaçlı kullanılan yenilenebilir elektrik, yenilenebilir enerji payı hesaplamalarına dahil edilmiyor ve yalnızca elektrik sektörüne yönelik yenilenebilir enerji hesaplamalarına katkı sağlıyor. Ayrıca, biyokütleden elde edilen ısı enerjisi, yalnızca AB’nin belirlediği sürdürülebilirlik ve sera gazı emisyonu azaltım kriterlerine uygun olduğu takdirde yenilenebilir enerji kapsamına alınıyor.

AB’nin 2030 Hedefleri ve Politika Çerçevesi

AB’nin Yenilenebilir Enerji Yönergesi kapsamında, üye ülkelerden 2025 sonuna kadar yıllık en az %0,8’lik bir artış sağlamaları beklenirken, 2026-2030 dönemi için yıllık en az %1,1’lik artış hedefleniyor. Bu bağlamda, yenilenebilir enerji kullanımının teşvik edilmesi için AB tarafından çeşitli finansman mekanizmaları ve teşvik politikaları uygulanıyor.

AB, ayrıca REPowerEU programı kapsamında enerji bağımsızlığını artırmayı ve fosil yakıtlardan çıkışı hızlandırmayı amaçlayan çeşitli önlemler geliştiriyor. Bu program doğrultusunda, ısıtma ve soğutma sektörlerinde yenilenebilir enerji kullanımının artırılması için enerji verimliliği projeleri destekleniyor ve üye ülkelerin yenilenebilir enerji yatırımlarına daha fazla kaynak ayırması teşvik ediliyor.

Üye Ülkelerde Isıtma ve Soğutma Sektöründeki Eğilimler

Üye ülkeler arasında ısıtma ve soğutma sektörlerinde yenilenebilir enerji kullanımında büyük farklılıklar bulunuyor. 2023 yılı verilerine göre, Avusturya ve Malta gibi ülkelerde yenilenebilir enerji kullanım oranlarındaki hızlı artışlar, bu ülkelerin enerji politikalarındaki değişiklikleri yansıtıyor. Öte yandan, İsveç ve Polonya gibi ülkelerde yenilenebilir enerji payında azalma yaşanması, bölgesel politikalar ve enerji altyapısındaki değişimlerden kaynaklanıyor.

Özellikle İskandinav ülkelerinde biyokütle ve jeotermal enerji kullanımı yaygın olup, bu ülkeler ısıtma sektöründe yüksek oranda yenilenebilir enerji kullanıyor. Doğu Avrupa ülkelerinde ise enerji altyapısının dönüşüm sürecinin yavaş ilerlediği ve fosil yakıtlara bağımlılığın halen yüksek olduğu gözlemleniyor.