İktisadi Kalkınma Vakfı, 11 Mart 2025 tarihinde, “Türkiye ve AB’de Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” başlıklı bir webinar düzenledi. Webinarın moderatörlüğünü üstlenen İKV Genel Sekreter Yardımcısı M. Gökhan Kilit, konuşmacıları kısaca tanıtarak toplantıyı açtı ve sözü konuşmacılara bıraktı.

Webinarın ilk konuşmacısı İKV Genel Sekreteri Doç. Dr. Çiğdem Nas, “Kadın, Barış ve Güvenlik Gündemi ve Feminist Dış Politika” başlıklı bir sunum yaptı. Güvenliğin, Ukrayna ve Gazze meseleleriyle çok gündemde bir konu olduğunu ifade eden Doç. Dr. Nas, çatışmalar sırasında ve çatışma sonrası iyileşme dönemlerinde kadınların deneyimlerinin erkeklerden farklılaştığını ve bu konuda farkındalığı artırılması gerektiğini söyledi. Yerinden edilme, göçmen olma ve yoksullaşma süreçlerinin kadın deneyimi olarak incelenmesinin önemine dikkat çeken Doç. Dr. Nas, kadınların diplomasi ve akademide geçmişe kıyasla daha yüksek sayılarda yer almalarına rağmen üst düzey karar alma süreçlerinde yer alan kadın sayısının hâlâ az olduğunu belirtti. Doç. Dr. Nas, BM Kadın, Barış ve Güvenlik Gündemi’ne dair bilgiler verdiği konuşmasının devamında feminist dış politika kavramı üzerinde durdu ve bu kavramın güncel dış politika uygulamalarından örnekler vererek konuşmasını sonlandırdı.

Webinarın ikinci konuşmacısı Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Jean Monnet Kürsü Başkanı Doç. Dr. Rahime Süleymanoğlu-Kürüm, epistemik adalet kavramını tanımlayarak konuşmasına başladı ve konuşmasının devamında Türkiye ve AB’de feminist epistemik adalet meselesine odaklandı. Tanıklık adaletsizliği ve yorumsal adaletsizlik olarak iki türlü epistemik adaletsizlik olduğunu söyleyen Doç. Dr. Süleymanoğlu-Kürüm, feminist epistemik adalet kavramının AB bağlamındaki önemini değerlendirdi. AB’nin toplumsal cinsiyet eşitliği hususunda bir çelişki içinde olduğunun altını çizerek ilgili konuda AB’nin normatif bir güç olma iddiasını, toplumsal cinsiyet konusunun daha çok etki mekanizmaları üzerinden ele alındığını akademik literatürden örnekler vererek açıkladı.

Webinarın üçüncü konuşmacısı TED Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Burcu Özdemir-Sarıgil, Türkiye ve AB’de kadına yönelik şiddet ile ilgili istatistikî verileri paylaştığı konuşmasına, AB’de iş yerinde tacize uğrayan kadınların oranları ile ilgili verileri paylaşarak başladı. 2024 verilerine göre AB’de şiddete uğramış kadın oranının ortalama %30 olduğunu vurgulayan Dr. Özdemir-Sarıgil, özellikle kuzey ülkelerinde bu oranın yüksek seyrettiği ifade etti. Türkiye’de kadınların eğitim düzeyi arttıkça şiddet mağduru olma oranının düştüğünü belirtti. Konuşmasını genel bir değerlendirme yaparak tamamlayan Dr. Özdemir-Sarıgil hem Avrupa’da hem Türkiye’de toplumsal şiddetin 1980’lere kadar ciddiye alınmayarak politika gündemine dâhil edilmemiş bir konu olduğunu, daha çok 2000’li yıllardan itibaren şiddetle mücadele kapsamında bir kurumsallaşma görüldüğünü, AB’nin genel anlamda kadına yönelik şiddeti müzakere süreçlerinde çok fazla gündem maddesi yapmadığını aktardı.

Webinarın son konuşmacısı İKV Uzman Yardımcısı Deniz Bal, Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan 2024 Türkiye Raporu’nu toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifinden ele aldı. Raporda yer alan toplumsal cinsiyete duyarlı planlama ve bütçeleme politikasının hâlâ oluşturulmamış olduğu, kamu yönetiminde üst düzey pozisyonlardaki kadın temsilinin düşük seviyede kaldığı, kamuda kadın çalışan oranının sadece %35 seviyesinde ölçüldüğü gibi bilgilere değinen Bal, nefret suçları konusundaki yasaların AB mevzuatıyla uyumlu olmadığına vurgu yaptı. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin gözlendiği bir diğer önemli alan olan iş gücü piyasasında toplumsal cinsiyet farkı ve gelir eşitsizliklerinin sürmeye devam ettiğini belirten Bal, çocuk işçiliğinin de tüm yaş ve cinsiyet gruplarında gözlemlenmeye devam ettiğini aktardı. Bal, raporun tavsiyeler kısmında yer verilen yasal mevzuatın güçlendirilmesi, her türlü ayrımcılıkla mücadele edilmesi, azınlıkların korunması, kadın ve gençlerin istihdamının artırılması gibi hususlara değinerek konuşmasını sonlandırdı.

Webinar, katılımcı sorularının konuşmacılar tarafından yanıtlanmasının ardından sona erdi. 

Söz konusu webinarın kaydına buradan ulaşabilirsiniz.