Avrupa Koruma Emri Hakkında Ortak Rapor’a ilişkin İKV Bilgi Notu yayımlandı.

AVRUPA KORUMA EMRİ ÜZERİNE ORTAK RAPOR

Deniz Bal, İKV Uzman Yardımcısı

Avrupa Birliği Cezai Konularda Adlî İş Birliği Birimi (European Union Agency for Criminal Justice Cooperation-EUROJUST) ve AB Cinsiyet Eşitliği Enstitüsü (the European Institute for Gender Equality-EIGE) tarafından hazırlanan Avrupa Koruma Emri Hakkında Ortak Rapor[1] 21 Şubat 2025 tarihinde açıklandı. Ortak rapor, Avrupa Koruma Emri’ne (European Protection Order-EPO) dair 2011/99/AB sayılı Yönerge’nin uygunluğu ve uygulanmasıyla ilgili zorluklar ve iyi uygulamalar hakkındaki bilgiler içeriyor. Ortak raporun ana amacı ise EPO Yönergesi’nin uygulanmasını güçlendirme yolları üzerine politika yapıcılarını ve uygulayıcılarını bilgilendirme ve bu konu hakkında destek hizmetleri ve dava vekilleri (hâkimler ve savcılar dâhil) arasında farkındalık yaratmak.

EPO, özellikle korunmaya ihtiyaç duyan kişilere yönelik olarak cezai konularda yargı kararlarının karşılıklı tanınmasına yönelik bir araç ve ulusal düzeyde alınan özel koruma tedbirlerinin AB Üye Devletleri genelinde risk altındaki bireyleri korumak için genişletilmesini sağlıyor.

Adli sistem ve kurban destek hizmetleri temsilcilerine yapılan anket sonuçlarıyla EPO Yönergesi’nin uygulaması bu raporda inceleniyor. Yapılan ankette neredeyse tüm AB üye ülkelerinden toplam 227 kişinin geri dönüşü bulunuyor. Anketler gösteriyor ki tüm gruplarda EPO’ya dair bilgi düşük seviyede. Özellikle eğitim, iletişim kanalları ve destek hizmetleri ve yargı arasında iletişim eksiklikleri var. Güçlü ulusal koruma önlemlerinin eksikliği EPO’nun geniş bir şekilde uygulanmasını engelliyor.

Ana Bulgular

• Adli sistem ve destek hizmetlerinden kişilerin EPO’ya aşinalığının düşük olduğu görülüyor. Adli sistem içerisinde bulunan kişilerin sadece %29’u ve destek hizmetlerinden kişilerin sadece %13’ü EPO’ya çok aşina ya da sadece aşina.
• Kurbanlara çok az bilgi veriliyor. EPO’nun uygulanmasını kurbanların talep etmesi bekleniyor. Dolayısıyla EPO bir eylemsizlik döngüsü içine giriyor.
•  Uygulanabilir AB hukuki çerçevesi kurbanlara sağlanan diğer koruma araçlarıyla da çakıştığı için karmaşık olarak ifade ediliyor. Ulusal mevzuatlar cezai suçların tanımlarının uyumlaştırmasıyla geliştirilebilir.
• Ankette yer alan katılıcımlar EPO’yu özellikle toplumsal cinsiyet temelli şiddet mağdurlarının korunması açısından değerli buluyor. Hâlihazırda sınır ötesi koruma sağlayan başka bir alternatif bulunmuyor.

Tavsiyeler

• Farkındalık ve eğitimler, adli sistem üyeleri, kolluk kuvvetleri ve destek hizmetlerine geniş bir eğitim sağlanmasıyla güçlendirilmeli,
• EPO’nun uygulanmasının daha iyi değerlendirilebilmesi için etkili veri toplanmasının sağlanması,
• Adli otoriteler arasında ortak çalışmaları teşvik ederek adli iş birliğinin güçlendirilmesi ve kolluk kuvvetleri ve destek hizmetleriyle iletişimin temin edilmesi,
• Yasal ve pratik zorlukların daha iyi tanımlanması ve üzerinde hareket edilmesi için uygulayıcıların davet edilip özel forumlarda sorunların tartışılması.