İKTİSADİ KALKINMA VAKFI

Türkiye’nin AB Uzmanı
ANA SAYFA » GÜNDEMDEN » 2025 » İKV'DEN AB'DE BALIK VE SU ÜRÜNLERİ TÜKETİMİNE İLİŞKİN BİLGİ NOTU
25 Şubat 2025

İKV'DEN AB'DE BALIK VE SU ÜRÜNLERİ TÜKETİMİNE İLİŞKİN BİLGİ NOTU

AB'de balık ve su ürünleri tüketim alışkanlıklarına ilişkin İKV Bilgi Notu yayımlandı.
PDF

AB’DE BALIK VE SU ÜRÜNLERİ TÜKETİM ALIŞKANLIKLARI

Aygen Torun, İKV Uzman Yardımcısı

AB vatandaşlarının balık ve su ürünleri tüketimine ilişkin Eurobarometre anketi yayımlandı.[1] Anketin temel sonuçlarına göre AB vatandaşlarının beslenme düzeninde balık ve su ürünleri hâlen önemli bir yer tutsa da tüketim sıklığı 2021 yılının anketinden beri düşüş gösterdi. Katılımcıların yalnızca üçte biri her hafta balık ve su ürünleri tüketiyor, bu oran da 2021’deki orandan %4 daha düşük olarak kaydediliyor. Balık ve su ürünlerini asla tüketmeyenlerin oranı da %11’den %15’e yükseldi; bu da beslenme alışkanlıklarının değiştiğini gösteriyor.

Tüketim alışkanlıklarına daha detaylı bakıldığında ilgi çekici verilere ulaşılıyor. Aradaki fark az da olsa tüketiciler taze balık ve su ürünlerindense donmuş ve konserve ürünleri daha fazla tercih ediyor. Tüketicilerin bu seçimi yaparken ise fiyat uygunluğunu önceliklendirdiği yorumu yapılıyor. AB üye ülkeleri arasında da farkların gözlemlendiği anket, haftalık tüketime bakıldığında İspanya (%64) ve Portekiz’de (%59) en fazla balık ve su ürünü tüketiminin yapıldığına işaret ederken denize erişimi olmayan ülkelerden Macaristan (%2) ve Avusturya’da (%9) en az tüketim gözlemleniyor.

Anket, tüketicilerin balık ve su ürünü alırken seçimlerinin nasıl şekillendiğine de ışık tutuyor. Tüketiciler en fazla fiyat (%55) ve görünüşü -ürünün tazeliğine ilişkin bilgi vermesi dolayısıyla- (%52) önceliklendiriyor. 2021 yılının anketinde görünüş etmeni fiyattan öndeyken bu ankette önceliklerin değiştiği görülüyor. Ürünün çevreye etkileri ve etik yollarla üretilip üretilmediği tüketiciler için ön planda olmasa da bunların tüketici gözündeki önemi 2021’den beri %1 oranında artış gösterdi. Ayrıca, tüketicilerin %36’sı doğal olarak avlanmış ürünleri tercih ederken yalnızca %8’i tercihini çiftliklerde üretilen ürünlerden yana kullanıyor.

Balık ve su ürünlerinin etiketlerinde tüketicilerin büyük kısmı tavsiye edilen tüketim tarihi (%63), ürünün içeriğine ilişkin bilgiler (%50) ve ürünün doğal olarak mı avlandığı yoksa çiftlikte mi yetiştiği (%48) gibi kullanışlı bilgileri görmek istiyor. Sürdürülebilirliğe ilişkin etiketlere yönelik ilginin ise %36 gibi makul bir düzeyde kaldığı görülüyor; fakat özellikle kıyı bölgelerinde sürdürülebilirlik etiketlerine daha fazla önem veriliyor.

Anket ayrıca yosun ve alg ürünlerinin AB’de hâlen az bilinen ürünler olmaya devam ettiğini ortaya koyuyor. Katılımcıların yalnızca yarıya yakını bu ürünleri ayda bir kereden daha az tüketirken %27’si hiç tüketmiyor. Yosun ve alg ürünü tüketicileri ise en fazla ürünlerin tadı ve sağlığa faydaları nedeniyle tüketiyor. Tüketicilerin büyük kısmını ise balık ve su ürünleri tüketiminde en az oranlara sahip olan gençler oluşturuyor.

 

[1] “EU consumer habits regarding fishery and aquaculture products”, Special Eurobarometer 558, 2025.