Avrupa Parlamentosunun 2026 Yılı "Yapay Zekâ Ve Çalışma Hayatı İnisiyatifi Planı"na ilişkin İKV Bilgi Notu yayımlandı.

AVRUPA PARLAMENTOSUNUN 2026 YILI YAPAY ZEKÂ VE ÇALIŞMA HAYATI İNİSİYATİFİ PLANI

Bared Çil, İKV Uzman Yardımcısı

Avrupa Parlamentosu, yapay zekâ ve çalışma hayatıyla ilgili konuları ele almak üzere bir yasama inisiyatifi üzerinde bu yılın ilk çeyreğinde müzakerelere başlayarak, 2026 yılının başlarında kabul etmeyi hedefliyor[1]. Geçtiğimiz yıl, yapay zekâ sistemlerini toplum için oluşturdukları riske göre düzenleyen katı kurallar içeren Yapay Zekâ Yasası yürürlüğe girdi ve AP, yapay zekâ teknolojisinin bir sonucu olarak ortaya çıkan iş yeri değişikliklerini kapsayacak ek kurallara duyulan ihtiyacı dile getirdi. 

Yapay Zekâ Yasası, çalışanları korumak için sosyal puanlama veya gerçek zamanlı uzaktan biyometrik tanımlama gibi belirli uygulamaları halihazırda yasaklıyor. Buna ek olarak, AB kurumları geçtiğimiz yıl, gig ekonomisinde[2] çalışan kişilerin çalışma koşullarını korumak ve iyileştirmek amacıyla platform çalışması konusunda bir anlaşmaya varmıştı.

Ursula von der Leyen tarafından hazırlanan görev mektubunda, "Dijitalleşmenin iş dünyasındaki etkisine odaklanmanızı istiyorum. Bu, özellikle algoritmik yönetim girişimi ve sosyal ortaklarla istişarenin ardından iş yerinde yapay zekaya ilişkin olası mevzuat aracılığıyla yapılmalıdır. Ayrıca, bağlantıyı kesme hakkını da getirmeyi önereceksiniz" ifadelerine yer verdi. Ancak Komisyon henüz bu teklifin ne zaman sunulacağı hakkında bir yorumda bulunmadı.

Eurobarometre’nin yayımlamış olduğu ankete[3] göre Avrupalıların çoğu iş yerinde yapay zekâ kullanımını destekliyor. Buna göre Avrupalıların %60'ından fazlası iş yerinde robot ve yapay zekâ kullanımına olumlu bakıyor ve %70'inden fazlası da bunların üretkenliği arttırdığına inanıyor.

Konuyla ilgili olarak Komisyonun Sosyal Haklar ve Beceriler, Kaliteli İşler ve Hazırlık Konularından Sorumlu Üyesi Roxana Mînzatu “Yapay zekâ artık modern işyerlerinin ayrılmaz bir parçası. Bunu çalışanları destekleyecek ve koruyacak şekilde kullanmamız gerekiyor. Genel Veri Koruma Tüzüğü, Yapay Zekâ Yasası ve Platform Çalışma Yönergesi ile sağlam bir kurallar temeline sahibiz. Yapay zekânın iş gücü piyasasındaki etkisini ele almak için bu kuralların nasıl uygulandığını gözden geçireceğiz” dedi.