İKV’DEN YENİ YAYIN: “YEŞİL VE DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜN AVRUPA BİRLİĞİ’NDE BÖLGESEL UYUM ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE TÜRKİYE”
AB sosyal bir piyasa ekonomisi modeline dayanmakta olup, piyasa mekanizmalarının yol açtığı eşitsizlik ve yetersizliklere müdahaleyi öngören, sosyal ve bölgesel politikalar gibi düzeltici politikalara sahiptir. AB’nin bölgesel uyum politikaları, Avrupa Ekonomik Topluluğu dönemine kadar uzanan köklere sahip olup, başlangıçta sınırlı bütçe ile üye ülkelerin yerel ve bölgesel kalkınma projelerini desteklemeyi amaçlayan mütevazı bir yapıda ortaya çıkmıştır.
Zamanla, bu politika AB’nin temel hedeflerinden biri hâline gelerek, üye ülkeler arasındaki bölgesel refah farklarını azaltma, sosyal ve ekonomik uyumu güçlendirme amacını taşımıştır. Böylelikle daha bütünleşik bir Avrupa yaratma ideali doğrultusunda önemli bir dönüşüm geçirmiştir. Ayrıca bu politika alanı, küresel ve bölgesel dinamikler (Avro Alanı krizi, göç krizi, iklim krizi ve COVID-19 salgını gibi krizler) ve AB’nin genişleme süreçlerine uyum sağlayarak sürekli bir dönüşüm göstermiştir.
Günümüzde ise Avrupa Yeşil Mutabakatı ve AB Dijital Dönüşüm Stratejisi ile yeni bir dönüşüm sürecine girmiştir. AB’nin “ikiz geçiş” olarak adlandırılan yeşil ve dijital dönüşüm hedefleri, bu uyum politikaları üzerinde yeni ve ciddi zorluklar ortaya çıkarmıştır. Bu dönüşüm süreçleri, özellikle bölgeler arasındaki hazırlık düzeylerinde gözlemlenen farklılıklar nedeniyle endişelere yol açmaktadır. AB, yukarı doğru yakınsamayı ve bölgeler arasındaki eşitsizliklerin azaltılmasını teşvik etmeyi amaçlamasına rağmen, mevcut veriler yeşil ve dijital geçiş süreçlerinin, gelişmiş ve az gelişmiş bölgeler arasındaki uçurumu daha da derinleştirebileceğini göstermektedir.
Bu durum, ekonomik ve teknolojik kapasitesi yüksek bölgelerin geçiş süreçlerine hızla uyum sağlayabileceğini, daha az gelişmiş bölgelerin ise bu dönüşümlerde geri kalma riski taşıdığını ortaya koymaktadır. Dolayısıyla, bu geçişlerin bölgesel eşitsizlikleri artırma potansiyeli, AB’nin uyum hedeflerini tehdit etmektedir. Bu ayrışmayı önlemek ve tüm AB bölgelerinin yeşil ve dijital dönüşüm süreçlerine adil bir şekilde katılımını sağlamak için, politika yapıcıların karşılaşılan zorluklara etkin çözümler üretmeleri gerekmektedir. Bu bağlamda AB’nin, bölgesel dinamikleri dikkate alan, beceri gelişimini destekleyen ve yerel ihtiyaçlara duyarlı uyum politikalarını güçlendirmesi elzem bir ihtiyaç olarak ortaya çıkmaktadır. Türkiye’nin AB üyelik sürecinde, bölgesel eşitsizliklerin önemli bir engel teşkil ettiği de bilinmekte olup, ikiz geçiş süreci ile bu uçurumun derinleşebileceği öngörülmektedir. Dolayısıyla, Türkiye’nin bölgesel düzeyde bu geçişlere hazırlık yapmasının kritik olduğu, bu hazırlık sürecinin gecikmesinin ise AB üyelik sürecine olumsuz etki edebileceği tahmin edilmektedir.
Yayının pdf versiyonuna buradan ulaşabilirsiniz.
Yayın Adı: Yeşil ve Dijital Dönüşümün Avrupa Birliği’nde Bölgesel Uyum Üzerindeki Etkileri ve Türkiye
Yayın No: 327
ISBN: 978-605-7756-12-1
Yayın Tarihi: Aralık 2024
Sayfa Sayısı: 60
Hazırlayan: Sema Nur Yeniyıldız, İKV Uzmanı
![]() |