İKTİSADİ KALKINMA VAKFI

Türkiye’nin AB Uzmanı
ANA SAYFA » GÜNDEMDEN » 2021 » İKV ABBM, AVRUPA YEŞİL MUTABAKATI FİNANSMAN DESTEKLERİ BAŞLIKLI BİR WEBİNAR DÜZENLEDİ
3 Ağustos 2021

İKV ABBM, AVRUPA YEŞİL MUTABAKATI FİNANSMAN DESTEKLERİ BAŞLIKLI BİR WEBİNAR DÜZENLEDİ

İKV İstanbul AB Bilgi Merkezi, İKV, TÜRKONFED, Konrad Adenauer Vakfı ve Dünya Gazetesi işbirliğiyle 3 Ağustos 2021 tarihinde “Avrupa Yeşil Mutabakatı Finansman Destekleri” başlıklı bir webinar gerçekleştirdi. Webinarın ilk açılış konuşmasını yapan TÜRKONFED Başkanı Orhan Turan, Türkiye’nin birçok ilinde meydana gelen yangınlarla beraber dünya genelindeki iklim krizi sorunlarına değinerek, bu afetlere çağın gerektirdiği dönüşümden geçerek hazırlanılması ve kamu, yerel yönetimler, özel sektör ve STK’ların da içine alan kapsayıcı ve katılımcı iş birliği süreçleri ile kriz senaryolarının oluşturulması gerektiğini vurguladı. Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın insan ve çevre odaklı olduğuna işaret eden Turan, bunun aynı zamanda daha yeşil teknolojileri gerektirdiğini ifade etti. Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı Yeşil Mutabakat Eylem Planı’nın önemine değinen Turan, bu konuda için iş dünyası olarak sorumluluk almaya hazır olduklarını kaydetti ve başta KOBİ’ler olmak üzere özel sektörün yeşil dönüşüme uyum sağlamasının ülkemizin rekabetçiliği açısından son derece önemli olduğunun altını çizdi.  

Toplantının ikinci açış konuşmasını gerçekleştiren İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu da ülkemizde yaşanan yangın felaketlerine değindikten sonra Avrupa’nın 2050 yılında uygulamak istediği ilk iklim nötr kıta olma hedefinin üretim ve tüketimin değişmesine sebep olduğunu ve aynı zamanda sanayinin sektörlerine yeni standartlar getirdiğini ifade etti. Bunların arasında özellikle sınırda karbon düzenlemesinin AB’ye yönelik ihracatçılarımızı doğrudan etkileyeceğine işaret etti. Karbon ayak izinin azaltılması ve sürdürülebilir üretim yapılması için kapsamlı bir dönüşüme ihtiyaç olduğunu, bunun için hükümetin bir eylem planı yayınlandığını ve çalışma grubu oluşturulduğunu belirtti. Kamu ve özel sektörün üniversite ve araştırma kuruluşlarının da desteğini alarak birlikte çalışması ve işbirliği içinde olmasının önemine değinen Zeytinoğlu, AB ile var olan ticari ilişkilerimizin artarak devamı ve uluslararası yatırımların ülkemize yönelmesi için yeşil mutabakata uyumun büyük önem taşıdığını ifade etti. Son dönemde Türkiye-AB ilişkilerinde pozitif gündem umudu belirdiğini ifade eden Zeytinoğlu ilişkilerde en önemli konuların başında yeşil mutabakatın geldiğini de sözlerine ekledi.

Toplantının açış konuşmasında yer alan Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Başkanı Büyükelçi Faruk Kaymakcı ülkemizde yaşanan doğal afetlerin iklim değişikliği konusunun önemini gösterdiğini ifade etti. Yeşil Mutabakat’ın finansman boyutuna değinen Kaymakcı, AB’nin 750 milyar avro tutarındaki Yeni Nesil AB fonunun yüzde 30’unun yeşil, yüzde 20’sinin dijital dönüşüm için kullanılacağını, Türkiye’nin de yeşil dönüşümün parçası olması gerektiğini ifade etti. IPA fonlarının yanı sıra aday ülke olarak AB programlarının ve başta Ufuk Avrupa ve Life programları olmak üzere yeşil dönüşüm ve dijitalleşmeye yönelik programların Türkiye için önemini belirten Kaymakcı, özel sektöre ve sivil toplum kuruluşlarına bu alanlarda proje geliştirme çağrısı yaptı. Türkiye ile AB arasında mevcut siyasi diyaloglara ek olarak iklim değişikliği ile mücadele konusunda üst düzey diyalog mekanizması kurulmasının gereğine işaret etti. Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın çevrenin yanı sıra üretim, tüketim, büyüme modeli, yeni bir ekonomik anlayış ve yaşayan bir strateji olduğunu ve tüm sektörleri kavradığını ifade eden Kaymakcı, Yeşil Mutabakat altında 20 tane strateji bulunduğunu bu kapsamda dokuz alan tespit ederek çalışma grupları oluşturduklarını, 32 hedef, 81 eylem belirlediklerini kaydetti.

Açılış konuşmalarından ardından moderatörlüğünü Dünya Gazetesi Yazarı Didem Eryar Ünlü’nün üstlendiği panelin ilk konuşmacısı TÜRKONFED Ekonomi Danışmanı Nazlı Karamollaoğlu, sınırda karbon düzenleme mekanizmasına değinerek AB’nin yoğun enerji ticaretine sahip ülkelerde karbon kaçağı riskinin azaltılmasını istediğini ve bu düzenlemenin 2026 yılında uygulanmaya başlanacağını ifade etti. Konuşmasının devamında KOBİ’lerin istihdam yaratma potansiyeline değinen Karamollaoğlu,   istihdamın %72’sinin KOBİ’ler tarafından oluşturulduğunu, KOBİ’lerin ihracatının yarısını AB’ye yaptığını ve mali kaynak, talebi eksikliği gibi sorunlarla karşılaştıklarını ifade etti. Türkiye’de KOBİ’lerinin sadece %7, AB’de KOBİ’lerin ise %22 oranında yardım aldığını belirten Karamollaoğlu, Yeşil Mutabakat’ın sürdürebilir sanayi, KOBİ stratejisi, Yeşil Dönüşüm ve dijitalleşme gibi alanlarda Türkiye için önemli bir kaldıraç olduğunun altını çizerek konuşmasını sonlandırdı.

Panelin ikinci konuşmacısı KOSGEB Teknoloji, Yenilik ve Yerlileştirme Dairesi Başkanı Mehmet Görkem ise KOSGEB’in ar-ge inovasyon destek programlarına kamu kuruluşları, işletmeler, organize sanayi bölgeleri gibi kuruluşların başvurabildiğini, proje sürelerini ve yapılan mali yardımlar hakkında bilgi verdi. KOSGEB’in yeşil dönüşüme verdiği öneme de değinen Görkem, KOSGEB’in yeşil büyüme, ekonomik ve çevre programına üye olduğunu ve OECD ile birlikte çalıştığını ifade etti. Görkem son olarak KOSGEB’in yürüttüğü çevre projesinde 60 işletme ile birlikte çalıştığını ve bu konuda bir rapor hazırladıklarını da kaydetti.

EBRD Türkiye Yeşil Ekonomi ve İklim Eylemleri Yöneticisi Emre Oğuzöncül, EBRD’nin 2009 yılından beri Türkiye’de faaliyet gösterdiğini ve yeşil projelere 3 milyar avro olmak üzere toplamda 14 milyar avro katkı sağladığını ifade etti. EBRD’nin son 15 yıldır projelerinin karbon ölçümlerini kontrol ettiğini belirten Oğuzöncül, EBRD’nin Yeşil Mutabakat’ı detaylı bir şekilde takip ettiğini, yine finanse edilecek tüm projelerin Paris Anlaşması ile uyumlu olması zorunluluğunu getirdiklerini vurguladı. Oğuzöncül, enerji yoğun sektörler için karbonsuzlaştırmayı hedefleyen yatırımlar getirdiklerini ve iklim yatırım fonları ile çalıştıklarını belirtti. EBRD’ nin sağladığı proje bazlı yeşil finansman destekleri ve belediyelerle gerçekleştirilen çalışmalar hakkında bilgi verdi. EBRD’nin Yeşil Şehirler Programı’na değinen Oğuzöncül, Türkiye’de bir ilk olan döngüsel ekonomi platformunu kurduklarını belirtti.

Panelin son konuşmacısı ise Konrad Adenaeur Politika Danışmanı Oliver Morwinsky son dönemde dijitalleşme ve iklim değişikliğinin Avrupa’nın karşı karşıya kaldığı en önemli sınamalar olduğunu belirterek, bunların yanında jeopolitik riskler, piyasadaki bozulmalar, korumacılık ve kornavirüs salgınının da rekabet gücünü etkilediğini dile getirdi. AB’nin sanayisinin tüm dünyadaki emisyonların %15’inden sorumlu olduğunu belirten Morwinsky, Yeşil Mutabakat’ın, sürdürülebilirliği AB’nin gelecekteki yatırım stratejisinin merkezine aldığına dikkat çekti. AB’nin 2030 ve 2050 hedeflerinin üye ülkeleri etkileyeceğini ve adil geçiş mekanizması ile bu geçişten en fazla etkilenen ülkelerin hedef alınacağını ifade etti. Özellikle Doğu Avrupa ülkelerine 100 milyar avro destek verilmesinin planlandığını belirten Morwinsky, aynı anda birçok zorluk, stratejik hedef ve talep olduğunu bu talep ve hedeflerin uyumlu bir hale getirilmesi gerektiğinin altını çizdi ve sürece dâhil edilecek KOBİ’lerin yeşil büyümeye katkı sağlayacağını belirtti.